Krzysztof Celestyn Mrongovius
Z Wikipedii
Krzysztof Celestyn Mrongowiusz (ur. 19 lipca 1764 w Olsztynku, zm. 3 czerwca 1855) – pastor, kaznodzieja ewangelicki, lobbysta polskości w zaborze pruskim, mieszkaniec Gdańska, filozof, językoznawca, tłumacz.
Od 1780 uczył się w królewieckiej Szkole Katedralnej na Knipawie. Następnie studiował teologię na Uniwersytecie Królewieckim. W latach 1790-1796 był nauczycielem w Collegium Fridericianum. W 1796 ożenił się z Wilhelminą Luizą Paarman. 1797 wraz z ks. Jerzym Olechem bezskutecznie starał się o utworzenie katedry języka polskiego na uniwersytecie królewieckim.
1798 został kaznodzieją w kaplicy św. Anny przy Kościele św. Trójcy w Gdańsku i jednocześnie lektorem j. polskiego w Gdańskim Gimnazjum Akademickim.
Od 1812 był nauczycielem j. polskiego w szkole przy parafii św. Jana w Gdańsku. W 1852 został członkiem Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu. Był jedynym gdańszczaninem należącym do Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie.
Pozostawił po sobie ponad 1 tys. zgromadzonych cennych książek, które przeszły w posiadanie Biblioteki Miejskiej w Gdańsku.
W 1933 Towarzystwo Przyjaciół Nauki i Sztuki w Gdańsku wydało ku jego czci księgę pamiątkową pod red. Władysława Pniewskiego. Jego imię nosiło Towarzystwo Polaków-Ewangelików działające w Wolnym Mieście Gdańsku w latach 1938-1939, które m. in. opiekowało się mogiłą na cmentarzu Salwatora.
Od jego nazwiska pochodzi po 1945 r. nowa nazwa pruskiego miasta Ządźbork - Mrągowo.
[edytuj] Bibliografia
- Jan Szturc, Ewangelicy w Polsce. Słownik biograficzny XVI-XX wieku, Bielsko-Biała, Wydaw. Augustana, 1998, ISBN 83-85970-50-9
