Krowiarki (góry)
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach. |
| Krowiarki | |
_PL.jpg/250px-Przełęcz_Puchaczówka_(Puchu)_PL.jpg) Przełęcz Puchaczówka odzielająca Masyw Śnieżnika od Krowiarek |
|
| Megaregion | Pozaalpejska Europa Środkowa |
| Prowincja | Masyw Czeski |
| Podprowincja | Sudety z Przedgórzem Sudeckim |
| Makroregion | Sudety Wschodnie |
| Mezoregion | Masyw Śnieżnika |
| Mikroregion(y) | Krowiarki |
| Zajmowane jednostki administracyjne |
powiat kłodzkiki gminy: Kłodzko, Bystrzyca Kłodzka, Stronie Śl., Lądek Zdr. |
Krowiarki (niem. Küh Berge) – pasmo górskie w południowo zachodniej Polsce, w Sudetach Wschodnich, w województwie dolnośląskim. Zgodnie z regionalizacją fizycznogeograficzną (wg Kondrackiego i Walczaka) jest to mikroregion należący do mezoregionu Masyw Śnieżnika.
Spis treści |
[edytuj] Geografia
[edytuj] Położenie
Pasmo położone jest w Sudetach Wschodnich, w południowej części Ziemi Kłodzkiej, zaczynając się w jej centrum około 10 km na południe i południowy-wschód od Kłodzka i biegnąc dalej na południowy-wschód ku Śnieżnikowi, od masywu którego oddziela Krowiarki Przełęcz Puchaczówka. Od strony północno-wschodniej dolina Białej Lądeckiej oddziela pasmo, od Wzgórz Rogówki i Gór Złotych. Od strony wschodniej dolina Morawki od Gór Bialskich. Od strony południowo zachodniej graniczy z Obniżeniem Bystrzycy i Wysoczyzną Idzikowa, a od zachodu z Kotliną Kłodzką. Najbardziej na południe wysunięta mała część obszaru pasma leży w granicach Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego.
[edytuj] Charakterystyka
Niewielkie pasmo górskie, silnie rozczłonkowane w obrębie Masywu Śnieżnika, stanowi teren o charakterze podobnym do Masywu Śnieżnika stanowiąc jego podjednostkę. Pasmo złożone jest z kilku wzniesień o wysokości od 505 do 964 m n.p.m. Położone jest na najdłuższym z ramion z Czarną Górą odchodzącym od rozrogu Śnieżnika. Rozciąga się od Przełęczy Puchaczówka na południowym wschodzie, do Nysy Kłodzkiej na północnym zachodzie w okolicy Krosnowic. W skład pasma wchodzą Góry Żelazne i inne masywy. Pasmo ma kształt rozgałęzionego grzbietu o długości ok. 11 kilometrów, największą szerokość osiąga w południowo-wschodniej części pasma. Najwyższym szczytem pasma jest Suchoń (964 m). Naturalne lasy, żyzne i bardzo bogate florystycznie, są porozdzielane na niewielkie kompleksy, izolowane polami i łąkami. W pokryciu terenu dominują lasy zajmujące ok. 58 powierzchni, ponadto dużą powierzchnię ok. 28% zajmują pola i łąki. Pozostały teren to czynne kamieniołomy, nieużytki porolne w różnym stadium regeneracji oraz inne siedliska antropogeniczne.
[edytuj] Budowa
Pod względem geologicznym pasmo zajmuje północno–zachodni fragment metamorfiku Lądka i Śnieżnika, uważanego za oderwany i wypiętrzony fragment formacji skalnej Masywu Czeskiego. Obszar ten powstał w czasie najstarszych ruchów górotwórczych, które doprowadziły do wydźwignięcia pasma. Od zachodu i południowego zachodu graniczy ze skałami osadowymi niecki śródsudeckiej. W efekcie tektonicznego dźwigania Masywu Śnieżnika i Krowiarek w czasie orogenezy alpejskiej w trzeciorzędzie nastąpiło przerwanie ciągłości warstw i oderwanie osadów od ich krystalicznego podłoża oraz fleksuralne podniesienie górnokredowych warstw, które nie podlegały zmianom w czasie późniejszych fałdowań. Ostateczny wygląd pasmo otrzymało w okresie epoki lodowcowej. Wzniesienia pasma Krowiarek zbudowane są ze skał metamorficznych, które występują w Masywie Śnieżnika. Dominują tu skały serii strońskiej: łupki krystaliczne, łupki łyszczykowe, łupki łyszczykowe z granatami, marmury kalcytowe i dolomitowe, łupki węglanowe, łupki kwarcowe, kwarcyty, łupki grafitowe, amfibolity, paragnejsy. Zmetamorfizowane wapienie, widoczne są w postaci naturalnych wychodni skalnych oraz odsłonięć w licznych kamieniołomach. Niższe partie stoków przykryte są utworami soliflukcyjnymi, a u podnóża występują osady polodowcowe.
[edytuj] Krajobraz
Krajobraz niskich gór o dobrze rozwiniętej rzeźbie peryglacjalnej z wyraźnie zaznaczonymi wzniesieniami, poprzecinany licznymi wąskimi, głębokimi dolinami rzek i potoków często o charakterze przełomowym. Na zboczach i szczytach wzniesień licznie występują naturalne skałki zbudowane z gnejsów, paragnejsów, łupków i wapieni krystalicznych. Poniżej czasami występują niewielkie blokowiska – gołoborza. Ponad połowę obszaru zajmują lasy regla dolnego. Dominuje krajobraz rolniczy, z pojawiającymi się na zboczach i szczytach wzniesień kępami lasów. Osadnictwo koncentruje się głównie wzdłuż dolin rzecznych. W dolinach dominują pola uprawne, na zboczach łąki.
[edytuj] Flora
Główną wartością obszaru są zachowane siedliska, rzadkiej w Sudetach, ciepłolubnej buczyny storczykowej z buławnikiem wielokwiatowym. W sąsiedztwie odsłonięć wapieni, na wapiennych piarżyskach i inicjalnych stadiach gleb, rozwijają się bardzo rzadkie w Polsce murawy kserotermiczne z południowoeuropejskiego rzędu Brometalia erecti. Murawy i buczyny nawapienne są także siedliskiem wielu rzadkich, zagrożonych i prawnie chronionych gatunków roślin. W Krowiarkach występują chronione grzyby gwiazdosz długoszyjkowy, maślak trydencki oraz ślimak świdrzyk ozdobny, a na łąkach występuje pełnik europejski nazywany różą kłodzką.
[edytuj] Wody
Krowiarki należą do dorzecza Odry. Największymi rzekami odwadniającymi pasmo są rzeki Nysa Kłodzka i Biała Lądecka. Pozostałe rzeki odwadniające pasmo są ich dopływami.
[edytuj] Wzniesienia
Dębowa 506 m, Wapniarka 518 m , Mrówczyniec 487 m, Słupiec 531 m, Skałeczna 570 m, Górzyca 815 m, Suchoń 964 m, Pasiecznik 893 m, Wilczyniec 897 m.
[edytuj] Przełęcze
Przełęcz Puchaczówka 860 m, Przełęcz pod Chłopkiem 733 m, Przełęcz Mielnicka 405 m.
[edytuj] Urbanizacja
[edytuj] Miejscowości
W Krowiarkach lub u ich podnóży znajdują się następujace miejscowości: Sienna, Stronie Wieś, Stronie Śląskie, Strachocin, Stójków, Lądek-Zdrój, Kąty Bystrzyckie, Rogóżka, Marcinków Radochów, Konradów, Trzebieszowice, Ołdrzychowice Kłodzkie, Żelazno, Mielnik, Idzików, Nowy Waliszów, Stary Waliszów, Romanowo.
[edytuj] Turystyka
Przez pasmo prowadzą szlaki turystyczne
żółty – fragment prowadzący z Przełęczy Puchaczówka do Żelazna przechodzi przez południowo – wschodnią część pasma.
zielony – prowadzący z Romanowa przez północno-zachodnią część pasma do Przełęczy Spalona i dalej
czarny – fragment prowadzący z Bystrzycy Kłodzkiej do Złotego Stoku przechodzi przez środkową część pasma.- Na szczycie góry Wapniarka znajduje się drewniana wieża widokowa.
- Przez przełęcz Mielnicką prowadzi droga krajowa nr 33 z Kłodzka do granicy państwa w Boboszowie.
[edytuj] Ciekawostki
- Pasmo Krowiarek stanowi jeden z największych obszarów krasowych Sudetów, a za szczególnie ciekawą uważana jest krasowa hydrologia okolic Romanowa, gdzie wystepuje ponor, przechwytujący znaczną część wód potoku Piotrówka.
- W przeszłości w Krowiarkach podejmowano próby eksploatacji galeny, która oprócz ołowiu zawiera także srebro.
