Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Sławsku
Z Wikipedii
| Kościół parafialny p.w. śś. Piotra i Pawła w Sławsku | |
| Wyznanie | rzymskokatolickie |
| Rodzaj | parafia |
| Wezwanie | śś. Piotra i Pawła |
| Budulec | cegła, fundamenty kamienne, wmurowane w ściany kamienie |
| Obecnie | kościół parafialny |
Kościół św. Piotra i Pawła w Sławsku - siedziba wikarii parafialnej należącej do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Sławnie. Miejscowość o niemieckiej nazwie Alt Schlawe (Sławsko) w dokumentach występuje pod następującymi nazwami:
- 1186- Zlawinie
- 1200- Slauna
- 1273- Zlauen
- 1403- olden Slawe
- 1489- antiqua Slawe.
Spis treści |
[edytuj] Pierwsza parafia w Sławsku
Nie wiadomo kiedy była w Sławsku pierwsza parafia. Tak oto ks. prof. Stanisław Kujot wyjaśnia tą sprawę. "[...]... Najwidoczniejszym dowodem udziału tego stolicy gnieźnieńskiej w dziele misjonarskim na Pomorzu jest właśnie długa przynależność Krajny, a zwłaszcza obu wymienionych dekanatów do niej, choć one do Wielkopolski nigdy nie wchodziły. Tak samo rozciągała stolica gnieźnieńska w XIII wieku dowodnie władzę swą aż do morza, na ziemię sławską, koło Sławna i Słupska....[...]" [1]
Z pewnością musiała istnieć już parafia w Sławsku gdy zostaje odnotowana obecność proboszcza jako świadka w jakiejś sprawie, nie oznacza to już zaraz istnienia kościoła ale też nie wyklucza jego istnienie, budowano wówczas kościoły o konstrukcji drewnianej, tak budowano nie tylko wiejskie kościoły. Sławsko jak na ten czas nie jest małą osadą. Stanisław Kujot wyjaśnia ten problem następująco: "[...]... Że to nie wszystkie, wynika stąd, że kilkakrotnie w tychże dokumentach jako powodowie, to znowu jako pisarze lub świadkowie plebani z osad pomorskich występują, co dowodzi, że w tychże miejscowościach kościoły już istniały. Są to następujące: Sławno (r. 1248), Tczew (1259), Zawołyniec między Wejherowem i Lęborgiem (1268), Słupsk (1269), Puck (1283), Osieki pod Lęborgiem (1284), Serock (1292) i Lupowo (podobno Lipowy) między Lęborgiem i Słupskiem (1310) . Trzy z nich, Lipowy, Słupsk i Sławno, leżały w obrębie księstwa Świętopełka i Mściwoja, lecz w dyecezyi wolińskiej (pomorskiej...[...]" [2]
[edytuj] Opis budowli
Kościół wzmiankowano w 1489r. Kościół jest orientowany- O od strony prezbiterium. Mur wykonano z cegły o wymiarach 8-8,5 * 12-13 * 27-28,5 cm. Mur jest posadowiony na nierównym fundamencie z przełamanych głazów, licujących z ceglanym murem. Wątek układania muru bardzo nieregularny.
Kościół halowy, 3-nawowy, 3-przęsłowy, bez wydzielonego prezbiterium, z trójbocznym zamknięciem E, oraz węższą, poprzecznie prostokątną wieżą W, równoczesną z korpusem nawowym. Szerokość korpusu 10,9 m, wieży 7,5 m; długość korpusu 20, 1 m, w tym trójbocznego zamknięcia 4,4 m, wieży 4,05 m, całego kościoła 24,15 m. szer. wnętrza nawy gł. między filarami 4,3 m, naw bocznych 2,15 m, całego korpusu 8,25 m.
Portal W wieży ostrołukowy, ujęty w ościeżach 2, w archiwolcie 3 uskokami, z łukiem okalającym z wozówek. W części E ściany N ślad zamurowanego przejścia portalu do zakrystii. Okna z XIXw. w formie bliźniaczych otworów z małym okulusem między łukami; brak śladów okien pierw.
Rozwiązanie przestrzenne kościoła nie ma analogii w miastach Pomorza Zachodniego. W miejskich farach organizacja wnętrza jest zawsze jasno określona, z czytelnym podziałem na nawy, wyodrębnione są również obejścia chórów. Bezkierunkowość wnętrza kościoła w Sławsku ma analogie w późnogotyckich kościołach miast wschodniej Saksonii i Łużyc, oraz w Wielkopolsce np. Dolsko, Nowe Miasto nad Wartą. Forma sklepień, łuki portali i blend, a także analogie do podobnych rozwiązań przestrzennych z innych regionów pozwalają datować kościół w jego obecnej, trójnawowej formie nie wcześniej, niż na 4. ćwierć XVw.
Prawie wszystkie źródła określają okres budowy kościoła na: pocz. XVw.
[edytuj] Literatura
- Ober Marek; Katalog architektury średniowiecznych kościołów wiejskich Pomorza Zachodniego (maszynopis), Szczecin 1992
