Kamienie Brodzińskiego
Z Wikipedii
Kamienie Brodzińskiego - pomnik przyrody, a w projekcie rezerwat przyrody.
Spis treści |
[edytuj] Lokalizacja
Pomnik przyrody Kamienie Brodzińskiego znajduje się w województwie małopolskim, gminie Lipnica Murowana, w miejscowości Lipnica Murowana. Położony jest na terenie Pogórza Wiśnickiego na podszczytowych partiach góry Paprotna (441 m n.p.m.), na obszarze Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego. Kamienie znajdują się na niższym z wierzchołków Paprotnej i wschodnich jego zboczach, na wysokości ok. 436 m n.p.m.
[edytuj] Budowa geologiczna
Są największą wychodnią na całym terenie Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego. Są to ostańce wierzchowinowe – twardsze skały, które przetrwały erozję. Czas ich powstania liczy się na kilkaset tysięcy lat. Największy jednak wpływ na ich powstanie miała epoka lodowcowa, a zwłaszcza ostatnie zlodowacenie. Składają się z piaskowca istebniańskiego dolnej płaszczowiny śląskiej z okresu górnej kredy. Piaskowce te mają warstwową, gruboławicową budowę – składają się z ułożonych na przemian warstw piaskowca i łupków oraz zawierają domieszki kwarcu, miki i skalenia. Na ścianach grzybów skalnych występują rzadko spotykane struktury komórkowe i arkadowe. Warstwy łupków są bardzo cienkie. Wietrzenie ostańców trwa cały czas, z powierzchni kamieni osypują się ziarenka piaskowca, a czasami łuszczą się i opadają całe kawałki. Oprócz tych właściwych Kamieni Brodzińskiego występujących na jednym ze szczytów Paprotnej, istnieją jeszcze mniejsze grupy ostańców na całym wzgórzu. Mniej więcej co kilkadziesiąt metrów z ziemi wystają pojedyncze ostańce, lub grupy niewysokich grzybów skalnych, baszt, progów. W kierunku z północnego wschodu na południowy zachód przebiega tutaj bowiem warstwa twardzielcowych piaskowców istebniańskich.
[edytuj] Opis
Kamienie Brodzińskiego to bardzo malownicza grupa 9 skał w kształcie baszt, grzybów, ambon i skalnych występów. Największy z ostańców zwany Wielki Kamieniem ma wysokość ok. 10 m i długość 16 m. Znajduje się na szczycie wzgórza. Swoim kształtem przypomina szeroką basztę. Jego ściany są bardzo strome - pionowe, lub wychylone od pionu na zewnątrz. Tylko od wschodniej strony tworzy stopnie, po których bez większych trudności można wspiąć się na jego płaski niemal wierzchołek. Na kamieniu tym w wydawałoby się zupełnie nie nadającym się dla roślin miejscu rosną młode drzewka sosny i brzozy. Wierzchołkowa płyta kamienia zryta setkami wykutych w niej napisów przez domorosłych „rzeźbiarzy”. Nieco na zachód od Wielkiego Kamienia i poniżej niego znajdują się 3 tworzące zwartą grupę skalne grzyby o wysokości ok. 5m. Z podłożem połączone są wąską podstawą, u góry rozszerzają się. Pomiędzy nimi występują charakterystyczne okna skalne – szczeliny, które powstały w wyniku fałdowania warstw skalnych i późniejszego ich wietrzenia. Obok Wielkiego Kamienia duża tablica szczegółowo opisująca budowę i mechanizm powstania tych ostańców wierzchowinowych. W odległości ok. 200 m na wschód następna grupa, nieco mniej okazałych ostańców skalnych.
[edytuj] Historia
Nazwę skałom nadano na cześć pochodzącego z tych okolic (z Królówki) poety, historyka, teoretyka literatury, publicysty, tłumacza i profesora Uniwersytetu Warszawskiego Kazimierza Brodzińskiego. Często przebywał on na tych kamieniach czerpiąc tu natchnienie do swoich utworów. We „Wspomnieniach” pisze on:
" ... póki jeszcze służyła jesienna pora chodziłem w pole i ukryty w gęstwinach układałem rymy ..." .
Później, gdy pozbawiony został stałej pracy i towarzystwa ludzi, znajdował ukojenie
"w drzewach, ziołach i strumykach, nad któremi czas mój pędziłem".
Miejsce to było też od dawna odświętne dla miejscowej ludności. W czasie zaborów zbierali się tutaj podczas świąt, śpiewając religijne i patriotyczne pieśni ku pokrzepieniu serc. Już w 1938 r. z inicjatywy działaczy bocheńskiego oddziału Towarzystwa Tatrzańskiego nazwano te skały imieniem Kazimierza Brodzińskiego tworząc tutaj rezerwat przyrody. Obecnie ma on status pomnika przyrody, w planie jest jednak utworzenia geologiczno-leśnego rezerwatu przyrody o powierzchni 10,34 ha. obejmującego grupę skał wraz z fragmentem otaczającego je lasu.
3 sierpnia 2001 r. UG w Lipnicy Murowanej otworzył tutaj dydaktyczną ścieżkę spacerowo-przyrodniczą o długości ok. 1 km. Prowadzi ona wygodną drogą leśną od drogi nr 966, równolegle do niebieskiego szlaku turystycznego przez kompleks leśny na stokach Paprotnej. Ścieżka posiadała 6 przystanków z planszami dydaktycznymi informującymi o przyrodzie i geologii okolic oraz o Kazimierzu Brodzińskim. Ścieżka zatacza koło wracając do punktu wyjścia.
W 2006 r. w ramach projektu Małopolski Szlak Geoturystyczny zamontowano opracowane przez specjalistów z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie tablice informujące o budowie i genezie powstania tych skał.
[edytuj] Przyroda
Kamienie Brodzińskiego znajdują się w świetlistym lesie sosnowym z dużą domieszką brzozy brodawkowatej i niewielką domieszką dęba szypułkowego, dęba czerwonego i innych drzew. W runie leśnym obicie występuje borówka czarna i borówka brusznica, poza tym spotyka się kopytnik pospolity, bluszcz pospolity. Obficie rosną grzyby zbierane przez licznych tutaj grzybiarzy. W lesie występuje m. in. salamandra plamista, jest to jedno z najdalej na północ wysuniętych jej stanowisk w Polsce. Obok kamieni niewielka śródleśna polana, miejsce gdzie często urządzane są biwaki.
[edytuj] Ciekawostki
- Kamienie Brodzińskiego według radiestetów wytwarzają bardzo pozytywną energię.
[edytuj] Szlak turystyczny
– z Bochni przez Nowy Wiśnicz, las w Bukowcu z rezerwatem przyrody Kamień Grzyb, Paprotną, Rajbrot, górę Łopusze, Przełęcz Widoma-Rozdziele, górę Kamionną i Pasierbiecką Górę do Tymbarku.- – najłatwiej dość do Kamieni Brodzińskiego odcinkiem tego szlaku od drogi nr 966 z parkingu obok restauracji "Zajazd pod Kamieniem" w lesie na szczycie wzgórza (10 min.).
