Radiestezja
Z Wikipedii
Radiestezja (łac.-gr., różdżkarstwo) - technika rzekomego wykrywania cieków wodnych i minerałów za pomocą specjalnej różdżki, wahadła, itp.
W wielu krajach zachodnich, radiestezja uznawana jest za pseudonaukę, a większość rzetelnie prowadzonych badań naukowych zdaje się wykazywać, że radiesteci nie są w stanie odszukiwać ukrytych obiektów ze skutecznością większą, niż wynikałoby z czystego przypadku [1].
W Polsce radiestezja została prawnie zakwalifikowana jako rzemiosło, a merytoryczna wartość dowodu z opinii biegłego została uznana przez Sąd Najwyższy.
Spis treści |
[edytuj] Naukowe próby wyjaśnienia
Z naukowych prób wyjaśnienia prac na radiestezja podjął się w Polsce zespół naukowców z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu pod kierunkiem prof. Szydłowskiego oraz dr. Kiszkowskiego. Prowadzone przez kilka lat badania w żaden sposób nie potwierdziły by "radiestezja" miała cokolwiek wspólnego z nauką, zaś wyniki tych badań zostały opublikowane w książeczce "P. Kiszkowski, Co warto wiedzieć o radiestezji", Wyd. Stella Maris, Gdańsk 1997
[edytuj] Pozanaukowe próby wyjaśnienia
Istnieją dwie teorie usiłujące wyjaśnić funkcjonowanie zjawiska radiestezji : "fizyczna" i "mentalna".
Metoda fizyczna zakłada, że podziemne cieki wodne wysyłają jakieś bliżej nieokreślone promieniowanie lub "wibrują" w specyficzny sposób odczuwalny dla niektórych ludzi. Promieniowanie to wpływa na układ nerwowy człowieka powodując drgania mięśni a w efekcie ruch wahadełka czy różdżki.
Zdaniem naukowców, ruch różdżki spowodowany jest położeniem środka ciężkości poza punktami podparcia. Ten metastabilny układ jest wrażliwy na niedoskonałości mocowania (np. trzymanie w ręce) i reaguje jedynie na pole grawitacyjne ziemi. Wpływ "promieniowania" na układ nerwowy także nie jest prawdopodobny, ponieważ mechanizm przewodzenia impulsów elektrycznych przez włókna nerwowe jest bardziej podobny do propagacji sygnału przez kaskadę przerzutników Schmitta.
Teoria mentalna, inna próba wyjaśnienia działania radiestezji, zakłada że jej skuteczność miałaby być związana z jedną z właściwości umysłu ludzkiego. Pogląd taki kwalifikuje się do analizy z punktu widzenia parapsychologii.
[edytuj] Doświadczenia mające potwierdzić radiestezję
[edytuj] Eksperyment monachijski
Najsłynniejszym eksperymentem mającym zweryfikować skuteczność radiestezji było doświadczenie przeprowadzone w Niemczech w Monachium w latach 1987 - 1988 (jego wyniki zostały opublikowane w 1989 r. W teście wzięło udział ponad 500 radiestetów, spośród których wybrano najlepszych 43 do drugiej fazy testów. Druga faza testów była eksperymentem polegającym na umieszczeniu w stodole pod podłogą rury z wodą. Zadaniem różdżkarzy było wskazanie miejsca, w którym położona jest rura. Wyniki testów wskazywały, iż wyniki 37 spośród 43 poddanych testom osób nie kwalifikowały ich do miana radiestety. Niemniej pozostałe 6 osób osiągnęło wyniki dużo lepsze niż wynikające li tylko z przypadku. W rezultacie autorzy eksperymentu uznali (w 1990 r.), iż fenomen radiestezji można uważać za doświadczalnie udowodniony ("... a real core of dowser-phenomena can be regarded as empirically proven ...").
W 1995 r. jeden z naukowych sceptyków uznał, że wyniki tych 6 osób można interpretować tylko jako "statystyczne wahnięcie", a co za tym idzie osoby te pomimo, iż osiągnęły ponadprzeciętne wyniki w trakcie eksperymentu, nie mogą wykazywać takich zdolności.[2] Prowadzone w późniejszych latach badania nie potwierdziły wyników z Monachium.
[edytuj] Nagroda Jamesa Randiego
Fundacja Jamesa Randiego (JREF) ufundowała nagrodę miliona dolarów dla osoby, która w kontrolowanych warunkach dowiedzie paranormalnych zdolności. Do najczęstszych prób zdobycia nagrody należy radiestezja. Do tej pory żadnemu radiestecie nie udało się wykazać żadnych zdolności wykrywania wody mogącym stać się podstawą do wypłaty miliona dolarów nagrody.[3]
[edytuj] Radiestezja w polskim orzecznictwie sądowym
Problem wartości badań radiestezyjnych dla ustalenia faktów w postępowaniu sądowym był w r. 1985 przedmiotem rozpoznania Sądu Najwyższego. W uzasadnieniu do uchwały z dn. 30.10.1985 (sygn. akt SN III CZP 59/85) sąd uznał, że dowodowi z opinii biegłego radiestety nie można odmówić mocy dowodowej, a radiestezja nie powinna być w tym kontekście dyskryminowana. Sąd uzasadnił swoje stanowisko, wskazując:
- na definicję słownikową wyrazu "radiestezja" - Słownik Języka Polskiego PWN definiował radiestezję jako naukę zajmującą się emisją jonów przez substancje nieradioaktywne;
- na definicję legalną readiestezji - radiestezja została wskazana jako rodzaj rzemiosła w rozporządzeniu Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z dnia 23 kwietnia 1983 r.
W uzasadnieniu do uchwały SN nie powoływał się na piśmiennictwo naukowe.
W obecnym stanie prawnym radiestezję nadal kwalifikuje się rodzaj rzemiosła (p. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 grudnia 2002 r., kod zawodu: 514404). Biorąc pod uwagę treść par. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych, który stanowi, że biegłych powołuje się m.in. dla poszczególnych gałęzi rzemiosła, nalezy przyjąc, że dowód z opinii biegłego radiestety jest bez wątpliwości dopuszczalny.
[edytuj] Bibliografia
- Jerzy Woźniak, "Nowoczesna radiestezja", Dom Wydawniczo-Księgarski "Kos", Katowice 1995, ISBN 83-86757-20-5
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Radiestezja okiem sceptyków
- Strona Jamesa Randiego nt. radiestezji
- Strona Polskiego Stowarzyszenia Bioenergoterapeutów, Uzdrawiaczy I Radiestetów
- Radiestezja a nauka
