Jean-Bertrand Aristide

Z Wikipedii

Jean-Bertrand Aristide (ur. 15 czerwca 1953), polityk haitański, były ksiądz katolicki.

Aristide urodził się w miasteczku Port-Salut na wybrzeżu Haiti. Jako młodzieniec, wraz z matką i siostrą przeniósł się do głównego miasta Port-au-Prince. Wykształcenie otrzymał w Haiti i Republice Dominikańskiej. W roku 1974 otrzymał dyplom uniwersytetu Notre Dame w Cap-Haïtien. Między r. 1979 a 1983 studiował w Europie teologię. 3 lipca 1983 został księdzem (salezjaninem).

Młody ksiądz szybko stał się symbolem walki przeciw tyranii Jean-Claude Duvaliera i pod hasłem "tout moun se moun", czyli każdy człowiek jest człowiekiem, zbierał tłumy ludzi na swoich kazaniach. Podczas zamieszania po upadku Duvaliera w roku 1986 kilkakrotnie uniknął zamachu na swe życie. W 1988, w wyniku oskarżeń o przekroczenie granicy między religią a polityką, został wykluczony z kościoła.

W 1990, dzięki znakomicie zorganizowanej kampanii swej partii Fanmi Lavalas, wygrał wybory i został prezydentem Haiti. Krótko po objęciu stanowiska junta pod dowództwem Raoula Cédrasa z bronią w ręku obaliła jego demokratycznie wybrany rząd i doszła do władzy. Aristide uciekł najpierw do Wenezueli, a później do Stanów Zjednoczonych. Dopiero w 1994 r. mógł, dzięki interwencji wojska amerykańskiego, wrócić do kraju. Jego pierwszym rozkazem było rozwiązanie sił wojskowych. Po zakończeniu pięcioletniej kadencji prezydenckiej, odszedł zgodnie z konstytucją Haiti - w ponownych wyborach wybrano na prezydenta byłego premiera René Prévala.

Aristide powrócił raz jeszcze do polityki i w 2000 ponownie wygrał wybory. Działająca w porozumieniu z władzami USA grupa opozycyjna tzw. "grupa 184" kierowana przez amerykańskiego biznesmena Andy Apaida i skupiająca większość najbogatszych obywateli Haiti podjęła działania zmierzające do zakwestionowania legalności wyboru Aristide na urząd prezydenta. Pretekstem stała się sprawa wyboru siedmiu senatorów w 2000 r.(wybrani większością względną zamiast bezwzględną). "Grupa 184" porozumiała się z przeciwnikami prezydenta z kręgów rozwiązanej armii i byłych szwadronów śmierci rozpoczynając za pośrednictwem kontrolowanych przez siebie prywatnych mediów kampanię dezinformacji o sytuacji na Haiti. W 2004 doszło do zamieszek, wywołanych przez byłych wojskowych szkolonych niegdyś w słynnej Szkole Ameryk i stojących na czele szwadronów śmierci FRAPH oraz gangi uliczne, zwane Armią Kanibali. Siły te utworzyły Rewolucyjny Front Oporu Artibonite, kierowany przez byłego szefa policji z czasów dyktatury Cedrasa Guya Philippa i szefa gangu Armii Kanibali z Gonaïves, Buteura Metayera. Rebelia miała dyskretne poparcie ze strony USA niechętnych od samego początku Aristidowi. Amerykańscy dyplomaci wymusili jego dymisję pod groźbą ataku bojówek Guya Philippa na pałac prezydencki. Pod eskortą amerykańskich komandosów został wywieziony z żoną i dwiema córkami do Republiki Środkowoafrykańskiej. Następnie wyjechał do Republiki Południowej Afryki gdzie ogłosił rezygnację z funkcji prezydenta i otrzymał azyl polityczny.