Jan Jerzy (książę Karniowa)
Z Wikipedii
Jan Jerzy Hohenzollern (1577-1624), książę Karniowa, pan Bytomia, Tarnowskich Gór i Bogumina.
Spis treści |
[edytuj] Rodzice
Urodził się 16 grudnia 1577 r. w Wolmirstadt, jako drugi syn elektora brandenburskiego Joachima Fryderyka i jego pierwszej żony Katarzyny Hohenzollern.
[edytuj] Życie i działalność
W 1588 r. ze starszym bratem Janem Zygmuntem przebywał na uniwersytecie w Strasburgu. Cztery lata później większość tamtejszych kanoników, przychylna protestantom, wybrała go na administratora diecezji strasburskiej. W 1606 r. przejął rządy nad księstwem karniowskim, ziemią bytomską i bogumińską. W 1608 r. był obecny w Tarnowskich Górach, wówczas największym mieście i siedzibie władz ziemi bytomskiej, na uroczystościach przeniesienia władz miasta do nowej siedziby. Bytomianom w 1609 r. potwierdził statuty cechu rzeźników, w 1611 r. przywileje dla szewców, a w 1617 r. dla krawców. W dniu 3 stycznia 1613 r. potwierdził dawne przywileje miasta, dodatkowo przyznał radzie prawo patronatu nad kościołem parafialnym i zmienił terminy ustanowionych w 1561 r. jarmarków. W dniu 6 stycznia 1620 r. wydzierżawił Janowi Siekwiecińskiemu zamek w Świerklańcu, folwark Brzozowice oraz dwie kopalnie rud żelaza w Kochłowicach i Brynicy na trzy lata.
W 1611 r. zmienił wyznanie z luterańskiego na kalwińskie.
Cesarz i król Czech Rudolf II Habsburg wniósł sprawę do sądu domagając się zwrotu ziemi bytomskiej i bogumińskiej, nadanych Hohenzollernom tylko tytułem zastawu. Wydany werdykt nakazywał zwrot ziemi Habsburgom, ale za wypłatą tzw. grosza zastawnego.
Po wybuchu wojny trzydziestoletniej został wybrany dowódcą wojsk protestantów śląskich, walczących z katolickim cesarzem Ferdynandem II Habsburgiem. Po klęsce powstańców czeskich pod Białą Górą został w 1621 r. skazany na banicję i konfiskatę dóbr. Księstwo karniowskie otrzymał rok później książę Karol von Liechtenstein. Ziemię bytomską i bogumińską otrzymał Łazarz I Henckel von Donnersmarck.
Zmarł 2 marca 1624 r. w Lewoczy (skąd pochodziła rodzina Henckel von Donnersmarcków). Został pochowany w Koszycach.
[edytuj] Najważniejsza literatura
- Th. Kirsch, Johann Georg, w: Allgemeine Deutsche Biographie, Bd 14, Leipzig 1880.
- Bytomski Słownik Biograficzny, pod red. Jana Drabiny, Bytom 2004
