Józef Słotwiński
Z Wikipedii
Józef Słotwiński (ur. 2 kwietnia 1908 w Jaśle, zm. 11 września 2005 w Warszawie) – wybitny polski reżyser, pedagog, autor, dziennikarz i tłumacz związany z teatrem, doktor filozofii.
Spis treści |
[edytuj] Do 1945
Prawnuk Konstantego Leliwa Słotwińskiego, dyrektora lwowskiego Ossolineum. Młodość spędził i edukację odebrał we Lwowie. Ukończył studia na Uniwersytecie Jana Kazimierza, gdzie również doktoryzował się u Juliusza Kleinera.
Zmobilizowany do walki w wojnie obronnej Polski, już na jej początku trafil do niewoli niemieckiej i całą wojnę spędził w kolejnych oflagach. W Oflagu II B w Arnswalde (Choszcznie) razem z Leonem Kruczkowskim i Witoldem Korzeniowskim założył Teatr Symbolów, w którym pełnił funkcję kierownika literackiego i głównego reżysera. Następnie przebywał w oflagach II D w Gross Born (Bornem Sulinowie) i IX C w Rotenburgu, gdzie z jego inicjatywy powstały teatr i szkoła.
[edytuj] Lata powojenne
Po wojnie wrócił do Polski i w 1946 w poręki L. Kruczkowskiego rozpoczął pracę w ówczesnym Ministerstwie Kultury i Sztuki jako starszy radca. Z ministerstwa oddelegowano jeszcze w tym samym roku z zadaniem zorganizowania w Warszawie pracy redakcji miesięcznika "Teatr", w którym został sekretarzem redakcji, a następnie zastępcą redaktora naczelnego. Pracę redakcyjną dzielił z wykładaniem w Szkole Teatralnej kierowanej przez Aleksandra Zelwerowicza i na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego, pisaniem recenzji dla Polskiego Radia.
Z redakcji "Teatru" przeniósł się do praskiego Teatru Powszechnego, gdzie za dyrektorowania Karola Borowskiego był kierownikiem literackim. Aktywnie uczestniczył w realizacji spektakli i w 1953 samodzielnie wyreżyserował sztukę Ruchome piaski Piotra Choynowskiego.
Na początek lat 50. datują się również pierwsze próby dramatyczne Słotwińskiego. W duecie ze Zdzisławem Skowrońskim napisał kilka sztuk, m.in. Dwa tygodnie w Raju, Przyjmujemy od 8.30. Z tytułów sygnowanych przez tę parę autorską największą popularność zdobyła komedia Imieniny pana dyrektora, grana chętnie przez polskie teatry (14 realizacji w ciągu 2 lat od premiery 14 marca 1953 w Powszechnym), tłumaczona i wystawiana za granicą (m.in. w Pradze czeskiej).
[edytuj] Teatr Telewizji
Od początku działalności eksperymentalnego Studia Telewizyjnego przy ul. Ratuszowej 11 (zaczątek TVP) współpracował z nim przy realizacji programów. W listopadzie 1953 był reżyserem pierwszego spektaklu Teatru Telewizji: dramatu Okno w lesie. Pierwszym komediowym spektaklem Teatru TV były Imieniny... Słotwińskiego i Skowrońskiego.
Pod koniec 1953 Słotwiński z etatu w Powszechnym przeniósł się do telewizji na stałe. W 1955 razem z Illą Genachow, pełniącą w telewizji funkcję redaktorki programowej, opracował koncepcję serii tematycznych spektakli Teatru TV, która była początkiem Teatru Sensacji i Fantastyki "Kobra". Słotwińskiemu, który wyreżyserował pierwszych kilka spektakli "Kobry" (w tym premierową "Kobrę", Zatrute litery wg Agathy Christie z 6 lutego 1956), powierzono funkcję reżysera prowadzącego Teatru Sensacji. Sam Słotwiński po latach przekornie twierdził, że nie lubi literatury kryminalnej i jego znajomość gatunku ogranicza się do przygód Sherlocka Holmesa i księdza Browna G.K. Chestertona[1].
Po 12 latach Słotwiński przeniósł się do Redakcji Rozrywki, gdzie nadal zajmował się realizacją i reżyserią programów. W latach 70. współpracował też z ośrodkami regionalnymi TVP.
W Teatrze Telewizji przepracował 25 lat, w samym tylko Teatrze Sensacji uczestniczył w realizacji około 150 spektakli, najczęściej jako reżyser.
O pracy reżysera tv mówił:
- Podczas nielicznych prób i pracy nad sztuką, w ciągu kilku dni nagrań, w atmosferze nerwowości, dorywczości i zmęczenia, aktorzy dokonują to, czego nauczyli się u siebie w teatrze, poza murami studia telewizyjnego. (...) Telewizja wymaga podwójnej, potrójnej czujności. Wiadomo: masowy środek przekazu, masowa i niezwykle ostro oceniająca naszą działalność widownia[1].
[edytuj] Lata 80. i schyłek życia
Podeszły wiek nie zahamował zawodowej aktywności Słotwińskiego. Jeszcze w 1987 jego realizacja Klubu Kawalerów zdobyła nagrodę wojewódzką Złotej Maski dla najlepszego spektaklu minionego sezonu w Katowicach. Od 1986 do 1991 był reżyserem warszawskich Rozmaitości. Już na emeryturze, w 1994 wystawił Zemstę w Teatrze Dramatycznym w Wałbrzychu.
Józef Słotwiński był ostatnim żyjącym stypendystą Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.
[edytuj] Wyróżnienia
Józef Słotwiński został odznaczony m.in.:
- 1965 i 1977 – Nagrodą Prezesa Komitetu d/s Radia i Telewizji
- 1977 – nagrodą za pracę w Operetce Śląskiej
- 1981 – medalem Za udział w wojnie obronnej 1939
- 1987 – Katowicką Złotą Maską
- 1992 – nagrodą za pracę w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Lwowie
- 2002 – Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą OOP
- 2002 – Gwiazda Telewizji Polskiej z okazji 50-lecia TVP
[edytuj] Bibliografia
- Życiorys i przegląd dokonań twórczych dr Józefa Słotwińskiego
- Wspomnienia Józefa Słotwińskiego ze Lwowa
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Józef Słotwiński w bazie danych ZASP
