Historia logiki

Z Wikipedii

Spis treści 1 Logika starożytna 2 Logika średniowieczna 3 Logika w dobie odrodzenia 4 Logika nowożytna 5 Logika współczesna 6 Linki zewnętrzne

[edytuj] Logika starożytna

Logika Arystotelesa: Arystoteles uprawiał przede wszystkim filozofię, logikę traktował jako narzędzie (gr. ὄργανον organon) używane do prowadzenia sporów retorycznych głównie z sofistami, a także umożliwiające wyciąganie wniosków za pomocą sylogizmów co było pomocne w zdobywaniu wiedzy naukowej. Logika nie była traktowana jako nauka ani jako system, jednak Arystoteles dał podstawy do rozwoju logiki jako odrębnej dyscypliny badawczej rozwijając takie zagadnienia jak: definiowanie, klasyfikowanie logiczne, wnioskowanie indukcyjne, czy pojęcie dowodu. Stagiryta podał także trzy zasady, nazywane czasem najwyższymi prawami myślenia: zasadę tozsamości, zasadę sprzeczności oraz zasadę wyłączonego środka.

Logika megarejska i logika stoicka: logika megarejska, nazywana nieraz dialektyką służyła sztuce prowadzenia sporów, rozmów spekulatywnych, zapoczątkował ją uczeń Sokratesa Euklejdes z Megary. Z jego twórczości korzystali także Platon, Antystenes i Arystyp. Megarejczycy dociekali trudności w prowadzeniu dyskusji, poszukiwali trudności, subtelności i paradoksów, np. ile trzeba mieć włosów, żeby być zaliczonym do łysych? - w tej zagadce, czy zabawie słownej zwraca się uwagę na trudność w używaniu nazw nieostrych.

System logiki Chryzypa: Zenon z Kition (336-264) i Chryzyp (232-205?) pracowali nad stworzeniem ogólnej teorii implikacji. Na podstawie badań megarejczyków i stoików wyrósł tzw. rachunek zdań stoików obejmujący obszerny fragment współczesnego rachunku zdań. Zawiera ona główne twierdzenia dotyczące implikacji. Logika zdań jest bardziej abstrakcyjna od wyprzedzającej ją sylogistyki.

[edytuj] Logika średniowieczna

[edytuj] Logika w dobie odrodzenia

Logika Piotra Ramusa:

[edytuj] Logika nowożytna

Potrzeby nowoczesnej matematyki stanowiły przyczynę rozwoju nowożytnych rachunków logicznych. Najważniejsza zdobycz nowoczesnej logiki, czyli rachunek kwantyfikatorów nie powstał w ramach dalszego rozwijania logiki starożytnej. Narodził się w ścisłym związku ze specyficznie nowożytnymi rozważaniami matematycznymi związanymi z działaniami nieskończonymi a w szczególności pojęciami ciągłości i granicy, podstawowymi dla analizy matematycznej. Tak więc pojęcia pochodnej i całki od chwili swojego powstania w rozważaniach Newtona (1642-1727) i Leibniza przez przeszło półtora wieku pozostają pojęciami intuicyjnie zrozumiałymi, choć pozbawionymi właściwych definicji w sensie obecnych wymagań. Rozważania o wielkościach nieskończenie małych robią wrażenie bałamutnych spekulacji. Mimo to właściwość wyników tych rozważań świadczy, iż twórcy tych pojęć właściwie rozumieli ich sens. Rozumienie wyprzedza więc zdolność formalnie precyzyjnego formułowania.

Dopiero półtora wieku wyrobienia myślowego w algebraicznym operowaniu tymi pojęciami doprowadziło do odkrycia przez Cauchy'ego (1789-1857) właściwej definicji granicy ciągu nieskończonego. Jest to jeden z pierwszych kroków w historii, gdy zaczyna się jawnie i świadomie stosuje się pojęcie kwantyfikatora. Wcześniej od Chauchy'ego i bardziej konsekwentnie używał zwrotów kwantyfikatorowych Bolzano (1781-1848). Jednakże Bolzano wywarł może mniejszy wpływ na styl pracy matematycznej swej epoki. Jego sformułowania twierdzeń i definicji analizy nie uchodzą nowoczesnym. Działał w Pradze czeskiej. Jako matematyk był mniej twórczy, główną jego specjalnością była raczej filozofia. Większość czasu nie był związany z żadnym uniwersytetem.

[edytuj] Logika współczesna

Bibliografia:

• T. Kotarbiński - Wykłady z dziejów logiki
• T. Kwiatkowski - Szkice z historii logiki ogólnej

[edytuj] Linki zewnętrzne

• History of logic and his relation to ontology: an annotated bibliography

Zobacz też:

• logika
• logicy
• filozofia
• przegląd zagadnień z zakresu logiki
• filozofia logiki