Historia Mezoameryki
Z Wikipedii
Artykuł wymaga poszerzenia. Zajrzyj na stronę dyskusji, by dowiedzieć się, czego brakuje i uzupełnij braki, jeśli to możliwe. |
Historia Mezoameryki
Spis treści |
[edytuj] Periodyzacja dziejów
Naukowcy badający historię kultur prekolumbijskich Mezoameryki ustalili podział dziejów regionu na pięć okresów. W związku z niewielką liczbą zachowanych tekstów źródłowych i dowodów archeologicznych, a także ze względu na ogromny obszar i znaczne odległości między kulturami, poszczególne okresy należy traktować jedynie orientacyjnie. W poniższym szkicu przyjęto taki właśnie podział.
[edytuj] Okres paleo-indiański
(20.000 lat p.n.e. do 8.000 lat p.n.e.)
[edytuj] Przybycie człowieka
Brak świadectw archeologicznych uniemożliwia jednoznaczne stwierdzenie którędy pierwsi ludzie dotarli na teren Ameryki. Zazwyczaj przyjmuje się, że pierwsi ludzie dotarli do Ameryki Północnej przez most lądowy Beringa ok. 12-11 tys. lat temu. Najstarsze niezbite dowody działalności
[edytuj] Okres archaiczny (formatywny)
(8.000 lat p.n.e. do 2.000 lat p.n.e.)
Początki osadnictwa, pierwsze społeczności osiadłe i powstanie rolnictwa, a w związku z tym także gwałtowny przyrost populacji obu Ameryk. Pod koniec tego okresu pojawiają się pierwsze przykłady użycia ceramiki.
[edytuj] Okres pre-klasyczny
(2.000 lat p.n.e. do II wieku n.e.)
[edytuj] Wczesny
Powstanie pierwszych zorganizowanych osad na całym obszarze Ameryki Środkowej. Rozwój wytwórczości dóbr materialnych (ceramika, obróbka kamieni szlachetnych i jadeitu) oraz handlu. Powstanie mitologii, wierzeń i najstarsze dowody na istnienie wymiany handlowej między poszczególnymi osadami.
[edytuj] Środkowy
Gwałtowna stratyfikacja społeczna kultur Mezoameryki, wyodrębnienie się klas wyższych (w tym klasy kapłanów). Powstanie pierwszych miast z kamiennymi świątyniami oraz organizacji politycznej i struktury władzy. Na terenie południowego Meksyku rozwija się cywilizacja Olmeków.
[edytuj] Późny
Stopniowy upadek cywilizacji Olmeków i rozwój kultury Majów oraz Zapoteków. Piramidy schodkowe.
[edytuj] Schyłkowy
[edytuj] Okres klasyczny
[edytuj] Wczesny
250-600 n.e
[edytuj] Późny
600-800/850 n.e
[edytuj] Schyłkowy
800/850-950/1000 n.e
[edytuj] Okres post-klasyczny
[edytuj] Epoka kolonialna
Zobacz też: sztuka Mezoameryki