Hienowate

Z Wikipedii

Hienowate
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	ssaki żyworodne
Szczep	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Nadrodzina	kotokształtne
Rodzina	hienowate
Nazwa systematyczna
Hyaenidae
Gray, 1821
Systematyka w Wikispecies
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Hienowate (Hyaenidae) - rodzina dużych ssaków drapieżnych z grupy kotokształtnych (Feliformia).

Spis treści 1 Zasięg występowania 2 Wygląd 2.1 Rozmiary 3 Tryb życia 4 Pożywienie 5 Rozród 6 Poziom zagrożenia 7 Hiena- ludojad 8 Systematyka 9 Bibliografia

[edytuj] Zasięg występowania

Obecny zasięg występowania przedstawicieli tej rodziny obejmuje tereny Afryki na południe od Sahary, Półwysep Arabski, Azję Mniejszą, Pakistan i Indie. Jeszcze w plejstocenie zasiedlały całą Europę z Wyspami Brytyjskimi włącznie oraz Azję wraz z południowymi rejonami Syberii. Jeden gatunek hien (Chasmaporthetes ossifragus) zasiedlił również Amerykę Północną.

[edytuj] Wygląd

Hieny mają bardzo charakterystyczną sylwetkę ciała: przód jest wyraźnie masywniejszy i wyższy, co nadaje im wrażenie zgarbionych. Jest to spowodowane tym, że mięśnie przednich łap, barków, szyi i głowy są bardzo silnie rozwinięte. Tylne łapy są nieco krótsze i mniej umięśnione. Pysk hien jest stosunkowo krótki, bardzo masywny, z silnym uzębieniem (u protela zredukowane zęby boczne). Uszy bardzo duże, spiczaste lub zaokrąglone. Hieny są palcochodne. Ich łapy zakończone są tępymi pazurami.

[edytuj] Rozmiary

Rozmiary największego współcześnie żyjącego gatunku - hieny cętkowanej (Crocuta crocuta):

• długość ciała - 0,95-1,66 m
• długość ogona - 22-36 cm
• wysokość w kłębie - 70-90 cm
• masa ciała - 40-86 kg

przy czym samice są zwykle większe i cięższe od samców.

Pozostałe gatunki są wyraźnie mniejsze.

Umaszczenie sierści jest różne u poszczególnych gatunków: hiena cętkowana ma brązowo-żółte futro z brunatnymi nieregularnymi cętkami; hiena pręgowana i protel mają sierść szarą z czarnymi pręgami oraz bardzo wydatną grzywę ciemnych włosów na karku. Hiena brunatna ma ciemnobrązową sierść ze słabo zaznaczonymi pręgami oraz najsilniej rozwiniętą grzywę, która pokrywa cały przód ciała.

[edytuj] Tryb życia

Hieny posiadają wysoce zhierarchizowaną strukturę społeczną. U hieny cętkowanej panuje matriarchat. Samice są silniejsze i większe od samców, one tworzą trzon stada. Klan hien może liczyć nawet do 80 osobników, chociaż z reguły jest ich znacznie mniej. Samce wędrują między klanami, samice pozostają w klanie, przy czym córki wyżej postawionych samic dziedziczą ich pozycję w grupie. Samice mają bardzo dużo męskich hormonów, nawet ich zewnętrzne narządy płciowe bardzo przypominają męskie. Są również znacznie bardziej agresywne. Niekiedy zdarzają się krwawe walki wewnątrz grupy o pozycję społeczną. Podobne walki zdarzają się pomiędzy rywalizującymi klanami, najczęściej o tereny łowieckie lub o szczególnie atrakcyjną zdobycz.

Hieny brunatne żyją w mniejszych klanach o bardziej luźnej strukturze. Zasiedlają przeważnie tereny bardziej niegościnne niż hieny cętkowane, więc nie mogą tworzyć zbyt licznych grup. U tego gatunku nie ma również tak silnie zaznaczonej walki o dominację oraz agresji.

Hiena pręgowana żyje w grupach o podobnej formie lub nawet samotnie. Osobniki pojedyncze zasiedlają zwłaszcza tereny podmiejskie i zagospodarowane przez ludzi.

Protel, najmniejszy gatunek hienowatych, żyje pojedynczo lub w parach.

[edytuj] Pożywienie

Hieny jedzą wszystkie małej i średniej wielkości ssaki kopytne, zwłaszcza gnu. Niekiedy zdarza im się upolować tak dużą zdobycz jak bawół afrykański lub młody hipopotam.

Hieny cętkowane są aktywnymi drapieżnikami polującymi grupowo metodą pościgu i zamęczenia ofiary, lub pojedynczo. Hieny atakują tylko wówczas, gdy mają pewność odniesienia sukcesu. Dorosła samica hieny cętkowanej jest w stanie samotnie powalić antylopę, ważącą nawet 3 razy więcej niż ona sama. Często odżywiają się również padliną, zdarza się nawet, że odganiają lwy od ich zdobyczy.

Hieny brunatna i pręgowana polują na mniejsze zwierzęta, takie jak np. młode gazele, gryzonie i mniejsze zwierzęta, w większym również stopniu odżywiają się padliną. U hieny brunatnej ważnym składnikiem pokarmu i źródłem wody są owoce, zwłaszcza melony. Hiena pręgowana przystosowała się do życia w pobliżu osiedli ludzkich. Często atakuje trzodę, drób i psy, oraz odżywia się odpadkami na śmietniskach.

Protel jest silnie wyspecjalizowaną hieną odżywiającą się głównie termitami, chrząszczami i ich larwami oraz rzadziej małymi kręgowcami.

[edytuj] Rozród

Ciąża trwa 90-125 dni. W miocie rodzi się zwykle 1-6 młodych.

[edytuj] Poziom zagrożenia

Liczebność hien spada. W niektórych rejonach Afryki hieny są zagrożone wyginięciem. Zwierzęta te prześladowane są również z powodu ataków na zwierzęta domowe i łowne.

[edytuj] Hiena- ludojad

W Ugandzie podczas epidemii śpiączki, w latach 1908 do 1909 odnotowano ataki hien na ludzi dotkniętych śpiączką z skutkiem śmiertelnym. Chorych musieli pilnować i chronić strażnicy. Sytuacja powtórzyła się w czasie nowej epidemii choroby, w latach 1950 do 1951.

[edytuj] Systematyka

Do rodziny hienowatych należą następujące gatunki, podzielone na dwie podrodziny:

• Podrodzina Hyaeninae - hieny:
  • hiena cętkowana (hiena plamista) (Crocuta crocuta)
  • hiena brunatna (Parahyaena brunnea syn. Hyaena brunnea)
  • hiena pręgowana (hiena pasiasta) (Hyaena hyaena)
• Podrodzina Protelinae - protele:
  • protel grzywiasty (Proteles cristatus)

oraz gatunki wymarłe klasyfikowane w kilku rodzajach.

Hienowate są najbliżej spokrewnione z rodziną mangustowatych.

[edytuj] Bibliografia