Herma
Z Wikipedii
Herma (gr. Ἑρμῆς Hermes - dosł. Hermes, l.mn. Ἑρμαῖ Hermai) – element dekoracyjny w formie czworokątnego słupka zwężającego się do dołu, górą zakończonego popiersiem lub rzeźbą głowy. Początkowo (do V w. p.n.e.) forma stosowana w Grecji tylko dla przedstawienia Hermesa, przy czym na hermie umieszczano także wyobrażenie fallusa. Później przedstawiano w ten sposób także innych bogów i herosów.Herma została przejęta przez sztukę rzymską i ponownie powróciła w okresie renesansu, głównie w formie pilastra hermowego-przyscienny element architektoniczny nawiazujący formą do hermy greckiej. Popiersia ustawiane były wzdłuż dróg, na rogach ulic, przy bramach, w gimnazjonach, na granicach posiadłości itp. W malarstwie czarnofigurowym waz hermy służyły jako element dekoracyjny. Od IV w. p.n.e. przy wykorzystaniu hermy przedstawiano portrety sławnych ludzi np. parzyste hermy (czyli połączone tyłem głowy) Herodota i Tukidydesa. W starożytnym Rzymie parzyste hermy przedstawiały bogów np. Jowisza Termanalis, Sylwanusa. Hermy o małych rozmiarach służyły do wystroju wnętrz. Odmiany herm: -herma parzysta: posiada dwie głowy -herma męska inaczej dorycka -herma żeńska inaczej jońska -herma saska: półpostać męska na pilastrze z złożonymi (Śląsk od ok. 1570)
W 415 p.n.e., tuż przed rozpoczęciem wyprawy sycylijskiej, nieznani sprawcy utrącili twarze niemal wszystkim hermom w Atenach. Wydarzenie to zostało uznane za element spisku przeciw demokracji, a podejrzenie o kierowanie spiskiem padło na Alkibiadesa, pomysłodawcę wyprawy na Sycylię.
Herma, to także rodzaj relikwiarza wykonanego z metalu w kształcie popiersia. Forma charakterystyczna dla średniowiecza.
Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu architektury
