Henryk von Brühl
Z Wikipedii
Heinrich Graf von Brühl (ur. 13 sierpnia 1700 w Gangloffsömmern, Turyngia, zm. 28 października 1763 w Dreźnie) – hrabia, pierwszy minister i faworyt Augusta III.
W 1719 został "srebrnym paziem" Augusta II. W 1729 został kamerjunkrem, w 1730 podkomorzym, później szambelanem saskim. W 1731 został dyrektorem akcyzy, kierownikiem finansów elektorskich, polityki zagranicznej i wewnętrznej elektoratu. Zasiadał w Radzie Tajnej, dysponował obsadą stanowisk duchownych. Od 1733 administrował górnictwem i dochodami dworu. Za swoją ciężką służbę pobierał pensję 90 000 talarów rocznie, którą z resztą powiększył licznymi łapówkami i nielegalną dzierżawą dóbr.
Po umiejętnym odsunięciu konkurenta - faworyta Augusta III Józefa Sułkowskiego, skumulował w swoich rękach praktycznie wszystkie najważniejsze urzędy saskie. Sułkowski musiał w 1738 opuścić Drezno. Od roku 1738 do 1763 podlegał mu Tajny Gabinet - naczelny organ władzy w Saksonii. W 1746 został "premier-ministrem".
Prowadził niesłychanie skomplikowaną grę dyplomatyczną, wikłając Saksonię w trzy wojny śląskie, zmieniając sprzymierzeńców szybciej niż zdążyły dobiec echa z pól bitewnych. Snuł plany utworzenia saskiego korytarza, który by połączył Saksonię z Polską.
Od 1743 związał się z Rosją, popierał w I Rzeczypospolitej interesy jej stronników Czartoryskich. W 1748 Czartoryscy załatwili mu pozytywny wyrok Trybunału Koronnego poświadczający jego polskie szlachectwo. Od tej chwili mógł już nabywać polskie dobra. W 1754 zerwał z Czartoryskimi i zbliżył się do kamaryli Jerzego Mniszcha.
Uszczuplony przez wojnę budżet reperował Brühl poprzez sprzedaż polskich wakansów, w 1761 sprzedał m. in. podskarbiostwo koronne Teodorowi Wesslowi, który mu miał zagwarantować nielegalne dochody z nowo utworzonej mennicy polskiej, ten jednak wziął na ten cel łapówkę od prusko-żydowskich fałszerzy. W 1761 buntującą się przeciwko saskiej korupcji szlachtę wielkopolską, uciszył przy pomocy 12 000 wojska rosyjskiego.
Zmarł w Dreźnie trzy tygodnie po śmierci króla Augusta III.
Był członkiem polskiej loży masońskiej Trois Frères.
Jego synem był hrabia Alojzy Fryderyk von Brühl.
Początki jego dworskiej kariery, m.in. walkę o wpływy z Sułkowskim, opisał Józef Ignacy Kraszewski w powieści Brühl. Saski pierwszy minister jest też ważną postacią ostatniej powieści Kraszewskiego z tzw. trylogii saskiej Z siedmioletniej wojny oraz powieści Starosta warszawski.
[edytuj] Ciekawostki
Brühl posiadał największy w Europie zbiór zegarków i kamizelek.
