Henning Mankell

Z Wikipedii

Henning Mankell
Henning Mankell w Göteborgu (2005)
Data i miejsce urodzenia	3 lutego 1948, Sztokholm
Narodowość	Szwed
Dziedzina sztuki	pisarz
Styl	powieść kryminalna

Henning Mankell (ur. 3 lutego 1948 w Sztokholmie) – szwedzki pisarz, dziennikarz, reżyser i autor sztuk teatralnych.

Spis treści 1 Życie prywatne 2 Twórczość 2.1 Powieści z Kurtem Wallanderem 2.2 Pozostałe publikacje 3 Filmy 4 Nagrody 5 Linki zewnętrzne 6 Przypisy

[edytuj] Życie prywatne

Mankell urodził się w Sztokholmie, dorastał w Sveg (region Härjedalen) oraz w Borås (Västergötland). Ojciec Mankella Ivar był sędzią, dziadek, również Henning Mankell, był kompozytorem.

Pisarz jest żonaty z Evą Bergman, córką Ingmara Bergmana. Mieszkają na zmianę w Szwecji i Mozambiku.

[edytuj] Twórczość

W swojej twórczości porusza tematy społeczne, analizuje zmiany zachodzące w mentalności szwedzkiego społeczeństwa oraz międzyludzkie relacje. Z racji fascynacji Afryką często w jego publikacjach pojawiają się akcenty krytykujące ekonomiczną eksploatację tego kontynentu oraz bierność świata wobec degeneracji afrykańskich społeczeństw i kultury. Adresatami jego twórczości są zarówno dorośli, jak i dzieci i młodzież. Za książki dla najmłodszych czytelników został uhonorowany Nagrodą Astrid Lindgren (w 1996) oraz Medalem Nilsa Holgersona (1991).

W Polsce, podobnie jak w większości krajów poza rodzinną Szwecją, popularność przyniosła mu seria powieści kryminalnych, których bohaterem jest komisarz policji Kurt Wallander.

[edytuj] Powieści z Kurtem Wallanderem

Kurt Wallander to fikcyjny policjant, który mieszka i pracuje w Ystad. W powieściach wspólnie z grupą współpracowników z komendy poszukuje sprawców brutalnych morderstw. Publikacja serii rozpoczęła się w 1991 roku.

W tych kryminałach Mankell kładzie duży nacisk na pokazanie żmudnej pracy policji, drobiazgowo rejestruje procesy myślowe swoich bohaterów. Ważniejsze od opisu zbrodni są dociekania nad psychologicznymi motywacjami postępowania bohaterów. Rozwikłanie zagadki zabójstwa poparte jest solidną i wytrwałą pracą policjantów, którzy nie są wolni od ludzkich słabostek, zdarza im się mylić i popełniać błędy.

Mankellowi, mimo niełatwej konstrukcji powieści, udaje się przykuć uwagę czytelnika. W konstruowaniu przebiegu akcji rzadko odwołuje się on do zbiegów okoliczności czy literackich fajerwerków. Sympatię czytelników zjednuje sobie rzeczowością stylu i dążeniem do maksymalnie prawdziwego opisu rzeczywistości.

Poprzez drobiazgową rejestrację myśli i czynów bohaterów, Mankell jako autor próbuje dociec, jakie są przyczyny zmian w mentalności szwedzkiego społeczeństwa u schyłku XX i na początku XXI wieku. Bohaterowie Mankella, wyrośli w społeczeństwie dobrobytu szwedzkiego modelu państwa socjalnego, muszą stawić czoła brutalizacji stosunków międzyludzkich, wszechobecności przemocy, często wywoływanej przez kulturę masową, wpływowi emigrantów na hermetyczne dotąd społeczeństwo.

Motyw nieodwracalnych zmian towarzyszy również życiu prywatnemu bohaterów, którzy rozwodzą się, tracą bliskich.

Kurt Wallander jest bohaterem następujących książek:

Tytuł oryginału	Rok	Tytuł przekładu	Rok	ISBN polskiego wydania	Główne motywy
Mördare utan ansikte	1991	Morderca bez twarzy	2004	ISBN 83-7414-247-2	imigranci, niewierność
Hundarna i Riga	1992	Psy z Rygi	2006	ISBN 83-7414-227-8	rozpad ZSRR, mafia
Den vita lejoninnan	1993	Biała lwica	2005	ISBN 83-7414-067-4	apartheid w RPA, zawodowi zabójcy
Mannen som log	1994	Mężczyzna, który się uśmiechał	2007	ISBN 83-7414-291-5	międzynarodowy biznes, zamożność
Villospår	1995	Fałszywy trop	2002	ISBN 83-7311-947-7	sadyzm, seryjny zabójca
Den femte kvinnan	1996	Piąta kobieta	2005	ISBN 83-89291-53-3	maltretowanie kobiet, zemsta
Steget efter	1997	O krok	2006	ISBN 83-7414-173-5	homoseksualizm, tajne stowarzyszenie, seryjny zabójca
Brandvägg	1998	Zapora	2008	(zapowiedź)
Pyramiden	2000				zbiór opowiadań o wczesnym okresie pracy Wallandera

oraz dystrybuowanej tylko w Holandii noweli:

• 2004 Händelse om hösten

Linda Wallander, córka komisarza pojawiająca się w powieściach z powyższego cyklu, jest główną bohaterką:

• 2002 Innan frosten (brak wydania polskiego, Kurt Wallander jest w tej powieści postacią drugoplanową); na jej podstawie został nakręcony film Wallander: Nim nadejdzie mróz
• (zapowiedź) 2008 - The Chinaman

[edytuj] Pozostałe publikacje

• 1973 Bergsprängaren
• 1974 Sandmålaren
• 1977 Vettvillingen
• 1979 Fångvårdskolonin som försvann
• 1980 Dödsbrickan
• 1981 En seglares död
• 1982 Daisy Sisters
• 1983 Apelsinträdet
• 1983 Älskade syster
• 1984 Sagan om Isidor
• 1990 Hunden som sprang mot en stjärna
• 1990 Leopardens öga
• 1991 Skuggorna växer i skymningen
• 1992 Katten som älskade regn
• 1995 Comédia Infantil (polskie wydanie 2008)
• 1995 Eldens hemlighet
• 1996 Pojken som sov med snö i sin säng
• 1998 Resan till värdens ände
• 1999 I sand och i lera
• 2000 Danslärarens återkomst
• 2000 Labyrinten
• 2000 Vindens son
• 2001 Eldens gåta
• 2001 Tea-Bag
• 2003 Jag dör, men minnet lever
• 2004 Djup
• 2005 Kennedys hjärna
• 2005 Eldens vrede
• 2006 Italienska skor

[edytuj] Filmy

Mankell jest autorem scenariuszy do wielu filmów nakręconych w Szwecji, w tym 13-odcinkowego serialu telewizyjnego Wallander.

• 2005: Wallander: Nim nadejdzie mróz (Innan frosten), Byfånen, Bröderna, Mörkret, Afrikanen, Wallander - Mastermind (Mastermind)
• 2006: Den svaga punkten, Fotografen, Täckmanteln, Luftslottet, Blodsband, Jokern, Hemligheten

Mastermind jest sprzedawany w Polsce jako opcjonalny dodatek do książki "Mężczyzna, który się uśmiechał".

[edytuj] Nagrody

• 1991 Medal Nilsa Holgerssona
• 1991 Svenska Deckarakademin^[1] w kategorii powieści kryminalnych
• 1996 Sveriges Radios Romanpris, nagroda szwedzkiego radia publicznego, za Comedia infantil
• 1996 Nagroda Astrid Lindgren^[2]
• 2001 Nagroda Złoty Sztylet, przyznawana przez Stowarzyszenia Pisarzy Literatury Kryminalnej (The Crime Writers' Association^[3]) za Fałszywy trop
• 2005 Gumshoe Award dla Najlepszej Europejskiej Powieści Kryminalnej (The Gumshoe Award for Best European Crime Novel^[4] za Danslärarens återkomst

[edytuj] Linki zewnętrzne

• (en) Oficjalna strona autora
• (pl) Polska strona autora
• (pl) Polskie wydania powieści z Wallanderem
• (en) Strona poświęcona kryminałom Mankella
• (en) Wywiad z autorem w dzienniku The Guardian
• (en) Informacje o serialu Wallander

Przypisy