Goryczka krótkołodygowa
Z Wikipedii
| Goryczka krótkołodygowa | |
 |
|
| Systematyka wg Reveala | |
| Domena | jądrowce |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | naczyniowe |
| Nadgromada | nasienne |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | Rosopsida |
| Rząd | goryczkowce |
| Rodzina | goryczkowate |
| Rodzaj | goryczka |
| Gatunek | goryczka Klusjusza |
| Nazwa systematyczna | |
| Gentiana clusii J. O. E. Perrier & Songeon | |
 Galeria zdjęć i grafik |
|
Goryczka krótkołodygowa, (syn. g. Klusjusza) Gentiana clusii Perr. et Song. - gatunek rośliny należący do rodziny goryczkowatych. Środkowo- i południowoeuropejska roślina górska, występuje w Alpach, Karpatach, w Chorwacji, w Czarnym Lesie. W Polsce występuje wyłącznie w Tatrach. Jest tutaj dość pospolita. Status gatunku we florze Polski: gatunek rodzimy. Gatunkowa nazwa rośliny pochodzi od francuskiego botanika oraz lekarza Charlesa de L'Écluse (Clusiusa).
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Łodyga
- Niska, naga i nierozgałęziająca się. Osiąga wysokość 4-8 cm.
- Liście
- Skórzaste, lancetowate i zaostrzone, zebrane w rozetę przy samej ziemi. Zimozielone. Liście łodygowe mniejsze, nieliczne, wyrastające naprzeciwlegle.
- Kwiaty
- Wyrasta pojedynczo na szczycie krótkiej łodygi. Kolor kwiatów intensywnie szafirowobłekitny lub lazurowogranatowy - bardzo charakterystyczny i wybitnie ładny. Kwiat dzwonkowaty, osadzony na szczycie łodygi, pojedynczy, bardzo duży w stosunku do niewielkiego wzrostu rośliny, o długości do 6 cm. Ma krótki, zrosłodziałkowy, 5-ząbkowy, zielony kielich, dzwonkowata korona rozchyla się w górnej części 5 trójkątnymi płatkami, które są prawie tak samo długie, jak kielich, lub nawet do 1,5 raza dłuższe. Słupek pojedynczy z butelkowatą szyjką i dwułatkowym, białym znamieniem. 5 pręcików w dolnej części jest przyrośnięte nitkami do rurki korony, a ich pylniki są zrośnięte w rurkę poniżej znamienia słupka (przystosowanie zapobiegające samozapyleniu). Kwitnie od kwietnia do sierpnia.
- Owoc
- Dwudzielna torebka o dlugości do 6 cm z ciemnymi, drobnymi nasionami.
[edytuj] Biologia
Bylina. Kwitnie od kwietnia do czerwca. Zapylana jest przez motyle, pszczoły i trzmiele., do samozapylenia dochodzi rzadko. Podczas deszczu i złej pogody kwiaty stulają się w pąk, chroniąc słupek i pręciki.
[edytuj] Ekologia
Rośnie w górach, wyłącznie na podłożu wapiennym (kalcyfit), na halach, uskokach skalnych, pastwiskach, niskich torfowiskach. Preferuje stanowiska nasłonecznione. W Tatrach występuje od regla dolnego po piętro halne, na wysokościach 935-200 m n.p.m [1]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy Seslerietea variae[2].
[edytuj] Zagrożenia i ochrona
W Polsce gatunek objęty ścisłą ochroną gatunkową. Zagrożeniem jest niszczenie jej przez turystów, którzy często, ze względu na jej ładne kwiaty zrywają ją przy szlakach turystycznych. Widać to na skałkach dolomitowych i wapiennych, które przy szlakach są często do wysokości 2 m ogołocone z tej rośliny. Wszystkie jej naturalne stanowiska w Polsce znajdują się w Tatrzańskim Parku Narodowym[1]. Podlega ochronie również na Słowacji.
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina ozdobna : uprawiana w ogródkach skalnych (dość rzadko).
[edytuj] Zobacz też
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Halina Pięknoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych. Warszawa. ISBN 83-01-14439-4.
[edytuj] Bibliografia
- Zbigniew Mirek: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Halina Pięknoś-Mirkowa. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
- Halina Pięknoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
- Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie. WSiP, 1988. ISBN 83-02-00872-9.
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
