Gończy polski
Z Wikipedii
Gończy polski | |
Gończy polski |
|
Inne nazwy | Ogar Pawłusiewicza Pies Pawłusiewicza Polish Hunting Dog Polish Scenthound Polnischer Laufhund |
Kraj patronacki | Polska |
Kraj pochodzenia | Polska |
Wymiary | |
Wysokość | psy 55 - 59 cm suki 50 - 55 cm |
Waga | około 22 - 26 kg |
Klasyfikacja | |
FCI | Grupa 6 sek. 1.2 Wzorzec 354 |
UKC | Grupa 2 - Scenthound (wzorzec wg. FCI) |
Wzorce rasy | |
FCI • • • • • |
|
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
Gończy polski - (ang. Polish Hunting Dog, wcześniej Polish Scenthound) jedna z ras psów gończych. Pies myśliwski.
Spis treści |
[edytuj] Krótki rys historyczny i rejestracja rasy
Gończy polski jest rodzimą rasą polską, występującą głównie na terenie Polski południowej (Bieszczady, Beskidy, Pieniny, Podhale) i na Mazowszu. Na początku drugiej połowy XX wieku usystematyzowaną hodowlą psów gończych zajmowali się przede wszystkim płk Piotr Kartawik i płk Józef Pawłusiewicz. Pierwszy hodował psy większe i cięższe, drugi lżejsze o umaszczeniu czarnym podpalanym w przeciwieństwie do czaprakowatych psów płk Kartawika. W latach 60. obydwa typy zostały wpisane do księgi wstępnej jako Ogar Polski (ang. Polish Hound). Okazało się że krzyżowanie nie odnosi pożądanych efektów, wzorzec przystosowany do psów płk Kartawika został zarejestrowany przez FCI co spowodowało że psy płk Pawłusiewicza nie były uznawane za Ogara Polskiego. W 1983 roku Związek Kynologiczny w Polsce zdecydował się otworzyć księgę wstępną dla psów w typie ogara Pawłusiewicza co było spowodowane niesłabnącą popularnością tych psów ze względu na doskonałe walory użytkowe. Nadano im nazwę Gończy Polski (ang. Polish Scenthound) i podjęto starania aby jej wzorzec został zatwierdzony i oficjalnie zarejestrowany przez FCI jako piąta polska rasa. W listopadzie 2006 roku staranie te zostały zakończone sukcesem. Rejestracja rasy przebiegła podczas Międzynarodowej Wystawy Psów w Poznaniu. Gończy Polski jest piątą polską rasą uznawaną przez FCI i zarejestrowaną w grupie psów gończych pod numerem 354 jako Polish Hunting Dog.
[edytuj] Popularność w Polsce:
Z roku na rok ich populacja wzrasta (w Związku Kynologicznym w Polsce jest zarejestrowanych około 1000 egzemplarzy - stan w 2006 r.). Coraz częściej (i liczniej) można je spotkać na wystawach psów rasowych i innych imprezach kynologicznych, na których prezentowane są przez swoich właścicieli - pasjonatów, których z roku na rok przybywa.
[edytuj] Użytkowość:
- Używany głównie do polowań na dziki, rzadziej zające, lisy oraz jako pies stróżujący;
- Także jako tropowiec i posokowiec;
- Rasa polecana dla osób lubiących spacery i pragnących bliskiego kontaktu z psem, dla miłośników wystaw i konkursów psów, a przede wszystkim dla myśliwych polujących zwłaszcza na grubego zwierza.
- Temperament
- łagodny, brawurowo odważny, zrównoważony, podatny na szkolenie, nieufny wobec obcych
- Charakter i otoczenie
- energiczny, zwinny, roztropny, wytrzymały, zrównoważony, bardzo podatny na tresurę (posłuszny). Znakomity, nieoceniony, skuteczny stróż domostwa (nie przesadnie hałaśliwy). Wyborny i niezastąpiony kompan wszelkich wycieczek. Mimo krótkiej sierści jest bardzo odporny na warunki klimatyczne. Dobrze współżyje z innymi zwierzętami, znakomicie radzi sobie zarówno w domu z ogrodem jak i w warunkach miejskich (w mieszkaniu niekłopotliwy). Powinien mieć możliwość swobodnego wybiegania się. Wobec właściciela i jego rodziny wierny, oddany przyjaciel a nawet wylewny. O ile właściciel zapewni mu odpowiednie żywienie i ruch, nie będzie sprawiał żadnych kłopotów. Wobec obcych zachowuje się nieufnie i z rezerwą. Wieloletnie obserwacje nie wykazały u niego skłonności do żadnych chorób dziedzicznych.
- Wychowanie
- nie sprawia specjalnych kłopotów wychowawczych i wyjątkowo chętnie się uczy. Jako pies myśliwski jest nieco niezależny i dlatego od szczenięcia (zwłaszcza samiec), musi wiedzieć kto jest najważniejszy w domowej hierarchii.
Jak każdy pies nieodpowiednio prowadzony (brak konsekwencji w postępowaniu właściciela, brak odpowiedniej dawki ruchu i zajęcia, brak kontaktu z innymi psami i ludźmi) może niezbyt chętnie tolerować bliskość osobników z obcego stada (może być agresywny) i dlatego już od szczenięcia trzeba go przyzwyczajać do spotkań z innymi psami.
- Wiek
Psy tej rasy dożywają średnio 12-15 lat
[edytuj] Wygląd ogólny (wzorzec)
- pies średniego wzrostu, o lekkiej, zwartej i sprężystej budowie, o sylwetce prostokątnej (9:10),
- Szata i umaszczenie
- włos krótki, na głowie i uszach jedwabisty, na tułowiu twardy, sztywny i przylegający. Podszerstek gęsty (słabszy latem, obfitszy zimą). Umaszczenie czarne z wyraźnie odgraniczonym podpalaniem czerwono-brązowym, czekoladowe podpalane oraz rude w różnych odcieniach. Podpalanie nad oczami, na pysku, podgardlu, piersi, wewnętrznej i tylnej stronie ud, w okolicy odbytu, na palcach, na dolnej stronie ogona do 1/3 lub 1/2 jego długości. Małe białe znaczenia na palcach i piersi nie stanowią wady.
- Czarne z podpalaniem czerwono-brązowym - często występujące
- Czekoladowe z podpalaniem jaśniejszym - rzadko występujące
- Rude w różnych odcieniach - bardzo rzadko występujące
- szlachetna i proporcjonalna do całości. Długość mózgoczaszki taka sama co kufa, lekko wypukła. Nie wyrazisty ale wyczuwalny guz potyliczny. Stop słabo zaznaczony. Nos czarny, nozdrza rozwarte. Wargi mięsiste, dobrze pokrywające uzębienie, z niewielką fałda w kącikach szpary pyska. Uzębienie mocne, równe, białe, zgryz nożycowy, komplet zębów pożądany. Oczy średniej wielkości, wyraźnie skośne, ale nie ukazujące białek, powieki nieobwisłe. Uszy zwisające, lekkie, trójkątne, średniej wielkości i osadzone na wysokości zewnętrznego kąta oka, u nasady szerokie, przednim brzegiem przylegające do policzków, u dołu zaokrąglone, pokryte gładką i jedwabistą sierścią.
- muskularna, dość gruba, średniej długości, umiarkowanie wzniesiona, w przekroju owalna. Skóra na szyi luźna, ale nie tworząca podgardla.
- prosty i dobrze umięśniony grzbiet. Kłąb zaznaczony. Szerokie i dobrze umięśnione lędźwie. Zad nie przebudowany i nie ścięty. Klatka piersiowa głęboka i sięgająca do łokcia, przedpiersie miernie zaznaczone, żebra daleko zachodzące. Brzuch łagodnie podkasany.
- średniej grubości sięgający do stawu skokowego, dobrze okryty włosem, ze śladem szczotki. W spokoju opuszczony i wygięty szablasto, w napięciu wznoszony nieco powyżej linii grzbietu,niekopiowany.
- kończyny przednie - oglądane z przodu proste, odległość od łokcia do podłoża równa się połowie wysokości w kłębie. Długa i skośnie ustawiona łopatka, do której ramiona ustawione są pod kątem lekko rozwartym. Łokcie skierowane do tyłu, ale nie odstające, ani nie wciśnięte. Przedramię proste, suche o przekroju kości owalnym. Śródręcze suche, sprężyste, lekko wychylone do przodu. Łapy lekko owalne i zwarte. Palce wypukłe i lekko wysklepione, pazury ciemne, opuszki o grubej skórze. Kończyny tylne - oglądane z tyłu proste, uda szerokie i muskularne, stawy skokowe nisko osadzone. Łapy jak w kończynach przednich. Wilcze pazury należy usuwać u szczeniąt.
- Wymiary
- wysokość w kłębie: psy 55-59 cm, suki 50-55 cm ;
- Waga: wzorzec nie określa - około 22-26 kg
- Błędy i usterki
- wszelkie odchylenia od wzorca powinny obniżać ocenę w zależności od stopnia ich nasilenia. Zgryz cęgowy, za długi lub za krótki tułów, wysokonożność, jasne okrągłe oko, zbyt cienka kość, niedostateczne wyraźnie ograniczone podpalanie oraz wszelkie inne odstępstwa od wzorca.
- Wady dyskwalifikujące
- przodozgryz, tyłozgryz,
- wnętrostwo - Samce muszą mieć dwa, prawidłowo wykształcone jądra, całkowicie umieszczone w worku mosznowym.
[edytuj] Dzieje współczesne:
Jako pierwsze do księgi wstępnej zostały wpisane m.in; GAMA (KW.T-1/83/GP - wł. Jerzy Zwierzyński), MERA (KW.T-2/83/GP - wł. Ewa Danielska), a także AMI (KW.T-4/83/GP - wł. Jan Głód). GAMA dała początek hodowli "z Bukowiny Tatrzańskiej", zaś MERA hodowli "z Gorczańskiego Sioła". W tym czasie powstały również takie hodowle jak: "z Olczańskiego Wierchu", "Leśna Zgraja", "z Kongresówki". Do jednych z najstarszych i czynnie działających do chwili obecnej hodowli bez wątpienia można zaliczyć hodowle "Inny Świat" (Dariusza Kołuckiego) i "Cnotliwy Nos" (Wojciecha Machaja).
Odtwarzać rasę unikając zinbredowania (bliskiego pokrewieństwa) z zaledwie kilku zarejestrowanych egzemplarzy jest bardzo trudno. Tak więc, jedni hodowcy ściśle przestrzegali wymagań formalno-prawnych, stosowali metodę inbredowania, szybciej uzyskiwali wpis PKR, zaś inni - mając na uwadze dobro rasy, przetrwanie walorów użytkowych - łączyli psy już zarejestrowane i spełniające wszelkie wymagania hodowlano-formalne z wyszukiwanymi egzemplarzami psów w typie gończych polskich, o doskonałych walorach użytkowych (zwłaszcza w Bieszczadach i na Podkarpaciu), ale nie zarejestrowanymi w Związku Kynologicznym i nie spełniającymi wymagań formalnych np. właściciel nie był członkiem Związku Kynologicznego lub pies posiadał tylko metrykę. W takich przypadkach pochodzenie tego rodzaju potomstwa traktowane było przez Związek Kynologiczny jako NN, a miot uzyskiwał wpis do Księgi Wstępnej. Nie zależnie od przyjętej metody hodowlanej, dzięki takim hodowcom - zapaleńcom zawdzięczamy obecną populację gończego polskiego.
Pierwsze psy rodowodowe tej rasy przyszły na świat dopiero w 1989 roku w hodowli "z Cisówki". Był to miot po PROCIE " z Kazimierzowa i RAFIE "z Kongresówki", wśród których pies o imieniu PROT jako pierwszy przedstawiciel tej rasy uzyskał championat. Z roku na rok obserwuje się na wystawowych ringach stawkę coraz bardziej wyrównaną i każdy pies musi spełniać standardy ustalonego wzorca rasy (tzw.Eksterieru).
[edytuj] Zobacz też
Chart polski • Gończy polski • Ogar polski • Polski owczarek nizinny • Polski owczarek podhalański