Góra Jarmuta

Z Wikipedii

Jarmuta
Jarmuta od południowej strony
Państwo	Polska, Europa
Pasmo	Pieniny, Karpaty
Wysokość	794 m n.p.m.
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Jarmuta – widok z Bryjarki

Góra Jarmuta - widok spod zboczy Durbaszki.

Góra Jarmuta – masyw górski w Pieninach, położony w gminie Szczawnica w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim. Jest dobrze wyodrębniony od innych wzniesień i posiada dwa szczyty: Jarmuta (794 m n.p.m.) i Czuprana (777 m n.p.m.), oddzielone przełęczą Matwijowa (763 m n.p.m.). Oprócz nich na północno-zachodniej stronie wyróżnia się jeszcze mniejszy szczyt zwany Jarmutką (690 m n.p.m.). Południowo zachodnie zbocza góry opadają do Dolina pod Jarmutą, którą płynie Klimontowski Potok, południowo-wschodnie do doliny Palkowskiego Potoku, zbocza północno-zachodnie i północne do doliny potoku Grajcarka. Góra Jarmuta leży na północ od głównego grzbietu Małych Pienin, oddzielona od niego Klimontowską Przełęczą (696 m n.p.m.), a jej wierzchołek odddalony jest od najbliższego szczytu w tym grzbiecie - Cyrhle ok. 750 m w prostej linii.

Wśród skał budujących Jarmutę występują stanowiące cenny materiał intruzje andezytu. Był on wydobywany w kamieniołomie Maniów na północnych zboczach Czuprany. Ciekawostką jest też występowanie na północnym zboczu, gołoborza andezytowego. Miejsce to zwane jest Pod Bukami.

Góra jest niemal całkowicie zalesiona, od strony zachodniej głównie zespołem buczyny karpackiej z niewielką domieszką sosny, na zboczach wschodnich i północnych przeważa świerk. Na południowej stronie, przy Klimontowskiej Przełęczy znajduje się sięgający niemal wierzchołka pas świerkowego lasu, zasadzony na miejscu dawnej polany. Na szczycie Jarmuty i północnych jego podszczytowych zboczach znajduje się polana Andrzejówka. W zachodnich zboczach Jarmuty znajduje się wcięta w nią głęboko i sięgająca od podnóża aż do wierzchołka kotlina. Przed II wojną światową na północnych zboczach Jarmuty była skocznia narciarska.

Według przekazów na szczycie Jarmuty stać kiedyś miała świątynia pogańska, a nazwa wzniesienia pochodzić ma od imienia dawnego bóstwa Jarmuta. W XVIII wieku istniały tutaj kopalnie niskoprocentowych rud srebra, założone przez księcia P. K. Sanguszkę, ówczesnego właściciela okolicznych terenów. Pozostały po nich wykute w skale sztolnie o długości kilkudziesięciu metrów. Jest to tzw. Bania w Jarmucie – kopalnia srebra z lat 1732-1739, znajduje się ona na wschodnim zboczu i jest niedostępna dla turystów. W 1997 r. dezyzją Rady Gminy Szczawnica utworzono tutaj mający powierzchnię 0,1 ha. użytek ekologiczny o nazwie Sztolnie na górze Jarmuta.

Od 1963 r. na szczycie znajduje się przekaźnik TV. Polana Andrzejówka wykorzystywana jest też przez paralotniarzy. Przez górę Jarmuta nie prowadzą szlaki turystyczne, można jednak wejść na nią drogami leśnymi i ścieżkami. Szczyt Jarmuty jest dobrym punktem widokowym, szczególnie na pasmo Radziejowej w Beskidzie Sądeckim.