Wysoka (szczyt w Pieninach)

Z Wikipedii

Współrzędne: 49°22'49" N 20°33'20" E49.3802778 20.5555556 (Wysoka (szczyt w Pieninach))

Wysoka
Wysoka od wschodniej strony
Państwo	Polska, Słowacja
Pasmo	Małe Pieniny
Wysokość	1050 m n.p.m.
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Wysoka (t. Wysokie Skałki, słow. Vysoké Skalky, Vysoká, lokalne nazwy: Pamiarky, Kiczera; 1050 m n.p.m.) – szczyt w Małych Pieninach, położony na granicy polsko-słowackiej; jednocześnie najwyższy szczyt całych Pienin i Pienińskiego Pasa Skałkowego. Dawna, używana przez tutejszą ludność (Łemków) nazwa Pamiarky pochodzi prawdopodobnie od istniejącej tu niegdyś wieży triangulacyjnej, nazwa "Kiczera" od Połoniny Kiczera znajdującej się pod szczytem, na południowo-zachodniej stronie góry. Równie często używana była też nazwa "Wysoka". Góra zaliczana do Korony Gór Polskich.

Wysoka znajduje się w głównym grzbiecie Małych Pienin, pomiędzy szczytem Borsuczyny (939 m), od którego oddzielony jest przełęczą Stachurówki (908 m) i Kapralową Wysoką, a Smerekową (1014 m). Cały obszar góry jest chroniony prawnie. Południowe zbocza opadające do doliny Horbalowego potoku leżą na terenie słowackiego Pienińskiego Parku Narodowego, na północno-zachodnim stoku (polska strona) utworzono w 1961 rezerwat przyrody Wysokie Skałki; ochronie podlega niewielki, jedyny istniejący obecnie w Pieninach fragment świerkowego boru górnoreglowego.

Szczyt Wysokiej notowany jest już w starych źródłach historycznych. Prowadzono na nim nawet poszukiwania górnicze i już wtedy wiedziano, że jest najwyższym szczytem Pienin. W dokumencie górniczym z 1739 r. przeczytać możemy: „Ta góra jest najwyższa między innymi górami i okrągła, na której skała jest jako zamek. Przystęp do niej jest zbyt przykry, zaledwie człek pieszy wniść może.” Od dawna też była zwiedzana przez turystów. W 1929 r. odnotowano pierwsze wejście zimowe na nartach dokonane przez Mariana Gotkiewicza z towarzyszami.

Szczyt zbudowany jest z czerwonych wapieni krynoidowych. Od wschodniej i południowo-wschodniej strony tworzy strome urwiska skalne o wysokości 5-20 m, w kierunku zachodnim na jego grani występuje kilka skalistych garbów oraz wystające skałki: Szurdakowa Skała i Fidrykowa Skała. Na przełęczy Kapralowa Wysoka dawniej znajdowała się polana, obecnie już zarosła lasem. Cała góra porośnięta jest lasem, jedynie sam wierzchołek ma charakter kopuły skalnej wystającej ponad linię świerkowego lasu. Roztaczają się stąd imponujące widoki na Tatry, Babią Górę, Pasmo Radziejowej, Magurę Spiską i Pieniny.

Piesze szlaki turystyczne:

• - z Jaworek przez Wąwóz Homole i Polanę pod Wysoką,
• - biegnący grzbietem Małych Pienin ze Szczawnicy przez Szafranówke, Durbaszkę, Wysoką, Wierchliczkę, przełęcz Rozdziela, rezerwat przyrody Białą Wodę do Jaworek.

Obydwa te szlaki spotykają się na przełęczy Kapralowa Wysoka, omijają jednak szczyt. Prowadzi na niego od skrzyżowania tych szlaków oddzielna krótka ścieżka (ok. 15 min.), powrót tą samą trasą. Dawniej prowadził znakowany szlak przez szczyt Wysokiej, jej stromymi wschodnimi skałkami i dalej głównym grzbietem Małych Pienin, lecz został zamknięty.