Edvard Hagerup Grieg

Z Wikipedii

Edvard Hagerup Grieg (urodzony 15 czerwca 1843 w Bergen - zmarł 4 września 1907 w Bergen) - kompozytor, pianista i dyrygent norweski pochodzenia szkockiego.

Studia muzyczne w konserwatorium w Lipsku m.in. u I. Moschelesa (fortepian), E.F. Richtera (harmonia i kontrapunkt), K. H. Reineckego (kompozycja) w latach 1858-1862. 1863 osiadł w Kopenhadze, gdzie zaprzyjaźnił się z kompozytorami N.W. Gadem i J.P.E. Hartmannem, reprezentantami duńskiego romantyzmu. 1864 założył ze współtowarzyszami towarzystwo Euterpe, którego celem było popieranie współczesnej muzyki skandynawskiej.

Zimą 1866 przebywał we Włoszech i tam poznał Henrika Ibsena. Jesienią 1866 osiedlił się w Christianii (obecnie Oslo), gdzie działał jako dyrygent, zorganizował koncerty abonamentowe. Tam poznał wybitnego dramaturga norweskiego Bjørnstjerne Bjørnsona. W 1868 skomponował Koncert fortepianowy a-moll op. 16. W 1869 odwiedził w Rzymie Ferenca Liszta. W latach 1874-1875 na zamówienie Ibsena napisał muzykę do dramatu Peer Gynt, z której zestawione dwie suity Peer Gynt przyniosły mu największą popularność.

1880 zamieszkał w Bergen, a następnie w Troldhaugen koło Bergen. Rozpoczął wówczas wielkie podróże koncertowe jako pianista, dyrygent i akompaniator. 1884 z okazji uroczystości 200-lecia urodzin duńskiego poety i dramaturga norweskiego pochodzenia Ludvika Holberga skomponował inne znane dzieło, Suitę w dawnym stylu Z czasów Holberga.

Był twórcą narodowej szkoły norweskiej w muzyce. Jego utwory powiązane są z literaturą (sagami, legendami, nordycką balladą, poezją ludową) oraz z muzycznym folklorem skandynawskim, cechuje je liryzm i subtelna nastrojowość (w miniaturach fortepianowych bliska już impresjonizmowi), ogromna inwencja melodyczna. Pieśni odznaczają się idealną zgodnością tekstu i melodii w akcentach oraz frazowaniu oraz bogatym akompaniamentem, z rozbudowaną harmoniką.

[edytuj] Cytaty

"Artyści takiej miary jak Bach czy Beethoven wysoko wznosili swe kościoły i świątynie. Ja pragnąłem tylko... zbudować dla ludzi dom, w którym mogliby być szczęśliwi i mogliby czuć się u siebie!"

"Każdy musi być przede wszystkim człowiekiem. Cała prawdziwa sztuka wyrasta z tego, co typowo ludzkie"

Po przeczytaniu jednej z książek: "...ta książka była absolutnie olśniewająca, muzyka do niej wydaje się już skomponowana. Potrzebuję ją tylko zapisać"

"Czerpałem z bogatego skarbca pieśni ludowych mego kraju i próbowałem z tych nieznanych dotąd objawień duszy ludu norweskiego stworzyć sztukę narodową"

[edytuj] Kompozycje

Zobacz: Lista dzieł Edwarda Griega

z czego prawdopodobnie najbardziej znane to:

• Koncert fortepianowy a-moll op. 16 (1868)
• Suita Z czasów Holberga na orkiestrę smyczkową, op. 40 (1885)
• I suita Peer Gynt op. 46 (1888), w tym: Poranek, Śmierć Azy, Taniec Anitry, W grocie Króla Gór
• II suita Peer Gynt op. 55 (1891), w tym m.in. Pieśń Solwejgi

[edytuj] Ciekawostki

W dzieciństwie Grieg uwielbiał godzinami przesiadywać przy fortepianie, eksperymentować i poszukiwać ciekawych brzmień.

Młody Edvard nie lubił szkoły i często opuszczał lekcje.

Pierwszy publiczny koncert dał w sierpniu 1861 roku w szwedzkim Karlshamn.

Ożenił się ze swoją kuzynką, Niną Hagerup.

Edvard Grieg był miłośnikiem literatury i zawsze starał się być na bieżąco, zwłaszcza ze współczesną twórczością poetycką.

Norweski kompozytor był przesądny. Podczas każdego koncertu miał przy sobie talizman: 10 - centymetrową gumową żabę. Trzymał ją w kieszeni i wierzył, że przynosi mu szczęście.

Został uhonorowany tytułem doktora honoris causa uniwersytetów w Oksfordzie i Cambridge.

Przez Hansa von Blüowa nazwany został "Chopinem Północy"

Urnę z jego prochami złożono w grocie skalnej nad fiordem, w pobliżu jego domu w Troldhaugen.