Impresjonizm

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

Impresjonizm (fr. impression - wrażenie) — nurt w sztuce europejskiej, a później także amerykańskiej, który został zapoczątkowany przez grupę paryskich artystów studiujących w Atelier Gleyère oraz w Académie Suisse w ostatniej ćwierci XIX wieku.

Osiem paryskich wystaw w latach 1874-1886 zaowocowało zerwaniem nowej sztuki z akademizmem obowiązującym w II połowie tego stulecia. Za początek impresjonizmu uznaje się I wystawę grupy artystów zorganizowaną w atelier fotograficznym Nadara w 1874 roku.

Najbardziej charakterystyczną cechą malarstwa i rzeźby impresjonistycznej było dążenie do oddania zmysłowych, ulotnych momentów - "złapania uciekających chwil". Nazwa kierunku została ironicznie nadana przez krytyka sztuki oraz dziennikarza Louisa Leroya i pochodzi od tytułu obrazu Claude'a Moneta Impresja, wschód słońca.

Spis treści

1 Tło historyczne
2 Artyści zaliczani do impresjonistów
- 2.1 Twórcy impresjonizmu
3 Zobacz też
4 Przypisy

[edytuj] Tło historyczne

Uczelnia artystyczna założona za panowania Ludwika XIV, Królewska Akademia Malarstwa i Rzeźby (Académie Royale de Peinture et de Sculpture), od samego początku kładła nacisk na szkolenie umiejętności rysunku według ściśle określonych zasad. Były one klarowne: uczono się uprawiania sztuki według akademickiej doktryny wyidealizowanego piękna, a nieskazitelnymi przykładami były gipsowe odlewy rzeźb starożytnych, które kopiowali uczniowie. Kolor był traktowany od czasów Arystotelesa jako swoisty rodzaj światła i o wiele mniej nadawał się do pracy nad kształtowaniem przyszłego artysty według ścisłych zasad. W latach 70. XIX w. skostnienie sztuki i tzw. "brązowe sosy" (złamane, brunatne barwy) zamiast żywego koloru doprowadziły do buntu dużej grupy artystów.

Jednym z czynników wpływających na rewolucyjną zmianę w stosunku przyszłych impresjonistów do malarstwa był rozwój techniczny i naukowy. W XIX wieku pojawiły się nowe pędzle: twardsze, płaskie, wzmocnione stalową oprawą (wcześniej stosowano tylko okrągłe pędzle z miękkiego włosia), pozwalało to stosować mocniejsze pociągnięcia.^[1] W sprzedaży pojawiły się też pierwsze, znacznie tańsze, farby syntetyczne - zaczęto stosować więcej koloru niebieskiego, który do tej pory był bardzo drogi (wytwarzany z lapis lazuli).^[1] Zaczęto używać sztalug plenerowych oraz przenośnych pudełek na farby i pędzle - ułatwiło to wyjście w plener.^[1] Postępy w teorii i praktyce naukowej przyniosły większą wiedzę na temat struktury światła białego. Odkrycia budowy światła dzięki zastosowaniu pryzmatu dokonał Newton. Postęp na drodze tworzenia teorii barwy został dokonany. Następnym osiągnięciem w tej dziedzinie były dziełem wielu uczonych, w tym Buffona. We Francji, dzięki pracom chemika z królewskiej manufaktury gobelinów, Chevreula (1786-1889), zostało sformułowane prawo równoczesnego kontrastu (w roku 1839): oko widząc jakąś barwę zawsze wytwarza barwę przeciwstawną (dopełniającą), a konsekwencją tego prawa jest stwierdzenie, że położone obok siebie na obrazie dwie dowolne barwy oko widzi jako wzajemnie maksymalnie zróżnicowane. Inna konsekwencja jest wskazówką praktyczną: jeśli na obrazie znajdują się obok siebie dwie barwy przeciwstawne, to będą one różnić się bardziej niż wszelkie inne zestawienia dwu barw. Impresjoniści korzystali jedynie z siedmiu podstawowych barw światła białego i jako pierwsi mieszali je dopiero na płótnie, a nie jak ich poprzednicy na palecie. Wielki wpływ na impresjonistyczne dzieła miało wynalezienie i upowszechnienie się aparatu fotograficznego. Wzorując się na zdjęciach zaczęli oni w podobny sposób komponować swoje obrazy: ich kompozycje były otwarte, często stwarzały wrażenie przypadkowych wycinków całości. Postaci, czy drzewa ucięte w połowie wywołały prawdziwą rewolucję na Salonach. Ten nowatorski zabieg można też przypisać inspiracji artystów sztuką Japonii, która jako pierwsza zdecydowała się na tak "odważny" zabieg.

Zmieniła się także tematyka obrazów. Odrzucono tematy biblijne, literackie, mitologiczne, historyczne. Zamiast tego pojawiła się wizja codzienności i współczesności. Artyści często malowali ludzi w ruchu, w trakcie zabawy lub wypoczynku, przedstawiali wygląd danego miejsca przy danym oświetleniu, motywem ich dzieł była także natura. Jako jedni z pierwszych malowali w plenerze, nie poprawiając swoich dzieł w pracowniach. Jednak ich malarstwo przedstawiało tylko pozytywne strony życia, nie poruszało problemów społecznych, nie zawierało przesłania. Omijało takie problemy jak głód, choroby, śmierć. Doprowadziło to do rozłamu wśród impresjonistów.

Generalnie, metodą twórczą impresjonistów był dywizjonizm - nakładanie tuż obok siebie plam czystego koloru tak, iż z pewnej odległości zlewały się tworząc barwy uzupełniające. Cienie malowali za pomocą zmieszanych kolorów podstawowych, bez użycia czerni. Dywizjonizm jednak nie stał się obowiązującą regułą, gdyż impresjoniści nigdy nie tworzyli formalnej grupy, która by jasno określiła założenia i metody twórcze. W efekcie zasada ta była stosowana mniej lub bardziej dokładnie. Inną postawę przyjęli kontynuatorzy impresjonistów - neoimpresjoniści, którzy postanowili przestrzegać surowo zasady puentylizmu.

[edytuj] Artyści zaliczani do impresjonistów

Najbardziej znani polscy impresjoniści:

Inni zaliczani do impresjonistów:

Lovis Corinth, Max Liebermann, oraz Max Slevogt w Niemczech
Konstantin Korowin i Walentin Sierow w Rosji.
Francisco Oller y Cestero
Laura Muntz Lyall i Helen McNicoll w Kanadzie.
Nazmi Ziya Güran z Turcji

[edytuj] Twórcy impresjonizmu

Edouard Manet - nazwany "ojcem" impresjonistów, nigdy nie stosował metody dywizjonistycznej. Śniadanie na trawie, Olimpia
Claude Monet - od jego obrazu Impresja, wschód słońca pochodzi nazwa "impresjonizm". Nenufary, Katedra w Rouen
August Renoir - Bal w Moulin de la Galette , Huśtawka, Śniadanie wioślarzy.
Edgar Degas - przedstawienia baletnic, w których eksponował ruch i jego możliwości ekspresyjne. Klasa tańca, Absynt (sytuacje z barów).
Camille Pissarro - malował głównie pejzaże, w których widać niezwykła wrażliwość artysty na kolor i światło.