Denar
Z Wikipedii
Denar (łac. denarius) - srebrna moneta rzymska. Pierwszy raz została wybita w 268 p.n.e.
Denar ważył 1/72 rzymskiej libry (około 4,5 grama). Ciężar denara i zawartość w nim srebra zmieniała się, szczególnie kiedy Rzym znajdował się w trudnej sytuacji ekonomicznej.
Denar miał wartość dziesięć razy większą wartość niż miedziany as. Pierwsze denary rzymskie miały z tego powodu wypisane na sobie cyfrę X. Za cesarstwa na denarach wybijano na jednej stronie monety podobiznę cesarza i cesarzowej.
[edytuj] Denar na ziemiach polskich
Średniowieczne państwa europejskie wypuszczały srebrne pieniądze również zwane denarami. Za Karola Wielkiego denar ważył ok. 1,5 grama. Również najstarsze polskie monety zwane były denarami. W epoce Bolesława Chrobrego i Mieszka II ważyły one średnio także ok. 1,5 grama. Później ich waga systematycznie spadała, by w początkach rozbicia dzielnicowego nie przekraczać już 0,5 g. W XIII w. większość denarów bitych przez polskich książąt miała postać brakteata (na Śląsku upowszechniła się forma brakteata guziczkowego). W okresie po reformie groszowej (przeprowadzonej na ziemiach polskich przez Wacława II Przemyślidę) znaczenie denara -szczególnie w większych transakcjach - zmalało na rzecz grosza. Niemniej, wciąż był bity w dużych ilościach. Obok denarów, za Kazimierza Wielkiego pojawiły się półdenary, czyli obole. Jagiellonowie wybijali denarki jako najmniejszą swoją monetę. Dużo ich wybijał Władysław Jagiełło i Kazimierz Jagiellończyk. Ostatni raz pojawiają się denarki za Zygmunta III. Denarki koronne były bite w latach 1621-1624. Natomiast miasta Poznań i Wschowa oraz rodzina Krotowskich z Łobżenicy dostały od króla specjalne pozwolenie na bicie denarków. Są to już monety w znacznej części miedziane. Na grosz polski przypadało ich w tym okresie 18 sztuk. Później pomieszano pojęcie denara z szelągiem. Denary łobżenickie są dziś bardzo rzadkie, dlatego pomimo lichej roboty i próby są przez numizmatyków o wiele wyżej cenione niż np. denary rzymskie, z dobrego srebra i artystycznie wykonane.