Chowewej Syjon
Z Wikipedii
Chowewej Syjon (używana jest również nazwa Chibbat Syjon, w hebr. חובבי ציון, Miłośnicy Syjonu) była organizacją uznawaną za prekursorską dla dzisiejszego ruchu syjonistycznego. Została założona w 1881 roku.
Pierwsze grupy syjonistyczne były zakładane w Europie Wschodniej we wczesnych latach 80. XIX wieku. Ich celem było propagowanie imigracji żydowskiej do Palestyny, będącej wówczas częścią imperium ottomańskiego. Członkowie tych organizacji zachęcali także do rozbudowywania tamtejszego osadnictwa, głównie rolniczego. Większość z nich określała siebie jako apolitycznych.
W 1882 roku grupa entuzjastów ruchu Chowewej Syjon założyła Rishon LeZion, pierwszą osadę syjonistyczną na terenie późniejszego Izraela. Powiększona została później przez grupę entuzjastycznych pionierów, nazywanych Biluim (liczba mnoga od Bilu), którzy rozbudowali zabudowania. Przez wiele lat Biluim uznawani byli za jedynych założyciel Rishon LeZion, jednak w ostatnich dekadach - po protestach weteranów ruchu syjonistycznego lub ich potomków - Chowewej Syjon została uznana za głównego założyciela miasta.
W dniach 6-11 listopada 1884 roku 36 delegatów spotkało się w Katowicach (wówczas Kattowitz). Rabin Samuel Mohylewer został wybrany przewodniczącym, a Leon Pinsker - prezesem organizacji, której nadano nazwę Chowewej Syjon. Próbowała ona zapewnić sobie pomoc finansową ze strony barona Edmonda Jamesa de Rotschilda i innych filantropów, którzy pragnęliby pomóc w rozwijaniu żydowskiego osadnictwa w Palestynie.
W cesarstwie rosyjskim, kolejne fale antyżydowskich pogromów w latach 1881-1884 (najprawdopodobniej inspirowanych przez aparat państwowy), jak również tzw. prawa majowe cara Aleksandra III Romanowa wprowadzone w 1882, miały ogromny wpływ na sytuację wspólnot żydowskich. Pojawiały się dziesiątki różnych nieformalnych grup, o różnym światopoglądzie, politycznych i religijnych afiliacjach, różnej wielkości i celach.
W celu zapewnienia sobie możliwości prowadzenia działalności legalnej, rosyjska gałąź ruchu Chowewej Syjon musiała zarejestrować się jako organizacja dobroczynna. Na początku 1890 roku jej istnienie zostało uznane przez rosyjski rząd pod nazwą "Stowarzyszenie dla wspierania żydowskich rolników i rzemieślników w Syrii i Eretz Israel", które stało się znane jako Komitet Odeski. Pierwsze plany zostały poświęcone rozwojowi rolniczemu i tworzeniu nowych osad o takim charakterze. Projekt na lata 1890-1891 obejmował m.in. założenie Rehovot i Hadery.
W 1897 roku, przed Pierwszym Kongresem Syjonistycznym, Komitet Odeski liczył ponad 4 tys. członków. Gdy powstała Światowa Organizacja Syjonistyczna, większość grup Chowewej Syjon przyłączyło się do niej.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Ruch Bilu i Chowewej Syjon na stronie Światowej Organizacji Syjonistycznej
- YIVO (PDF)
- Komitet Odeski, kahały Odessy w Muzeum Żydowskim
