Boks
Z Wikipedii
Boks, pięściarstwo – walka między dwoma zawodnikami używającymi do tego celu tylko pięści.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Boks pojawił się już w programie igrzysk w starożytnej Grecji. Statyczne bijatyki dwóch zawodników były bardzo brutalne i często kończyły się śmiercią. Walki te, bez żadnych określonych reguł, niewiele miały wspólnego ze sportem, jaki narodził się w roku 1719. Wówczas to Amerykanin James Figg założył przy Tottenham Court Road w Londynie "akademię" boksu. Figg został też pierwszym mistrzem bokserskim w historii.
Walki w tamtym czasie odbywały się na gołe pięści i bez żadnych określonych reguł. Brytyjczyk Jack Broughton, który w 1730 roku zastąpił Figga, przez 18 lat zachował mistrzowski tytuł i jako pierwszy skodyfikował zasady tego sportu. Wstrząśnięty śmiercią na ringu jednego ze swych przeciwników, George'a Stevensona, sformułował i wprowadził w życie zbiór zasad znany jako Broughton's Rules. Rękawice, dziś podstawowy atrybut boksera, pojawiły się dopiero w roku 1881. W roku 1916 podjęto ważną decyzję o ograniczeniu oficjalnych walk o mistrzostwo do 15 rund po trzy minuty każda, z jednominutowymi przerwami. W przypadku amatorów formułę ograniczono do trzech rund trzyminutowych.
Igrzyska Olimpijskie: Jako sport amatorski boks zajmuje specjalne miejsce w olimpijskiej tradycji, pojawił się bowiem w programie już w 1904 roku, na igrzyskach w Saint Louis, a nieobecny był tylko raz, w roku 1912 (ze względu na zakaz uprawiania tego sportu w Szwecji). Powrócił na kolejnej olimpiadzie w Antwerpii (1920). W 1946 roku powstało Międzynarodowe Stowarzyszenie Boksu Amatorskiego (AIBA). Obecnie liczy ono 186 członków i od 1974 roku organizuje mistrzostwa świata. Nawet jeśli boks nie jest zaliczany do najważniejszych dyscyplin olimpijskich, zajmuje w ruchu olimpijskim szczególne miejsce. Wielu mistrzów świata wagi ciężkiej odnosiło pierwsze ważne zwycięstwa właśnie podczas igrzysk – między innymi Muhammad Ali (właśc. Cassius Clay), bracia Michael i Leon Spinks, Joe Frazier i George Foreman. Również były mistrz świata, Brytyjczyk Lennox Lewis, występował na olimpiadzie w Seulu 1988, gdzie zdobył dla Kanady złoty medal.
[edytuj] Kontrowersje
Mimo wielu zmian – udoskonalenia metod sędziowania, lepszego przygotowania bokserów i opieki medycznej – wypadki w tym sporcie nie są niczym niezwykłym, psując jego wizerunek. Spory między różnymi federacjami uniemożliwiają ustalenie jednolitej hierarchii zawodników w poszczególnych kategoriach wagowych. Podobnie wygląda sytuacja w boksie amatorskim. Z tego względu MKOL już kilkakrotnie groził usunięciem boksu z programu olimpijskiego, zwłaszcza po rozmaitych skandalach związanych z poziomem sędziowania i niektórymi werdyktami sędziów. Do złej opinii o boksie przyczyniają się bardzo poważne niekiedy kontuzje zawodników, a nawet wypadki śmiertelne.
[edytuj] Ciosy
Ciosy bokserskie stanowią podstawowy element techniki w walce bokserskiej, ciosy bokserskie są prawidłowe jeżeli zadawane są przednią, wypchaną częścią zamkniętej rękawicy (często oznaczoną na biało) w przednie i boczne części głowy (do linii uszu) oraz powyżej pasa z przodu i z boku do linii ramion opuszczonych luźno wzdłuż tułowia, rozróżnia się: ciosy sierpowe, ciosy proste, ciosy z dołu. W zależności od tego która ręka zadaje ciosy rozróżnia się ciosy prawe i lewe; w zależności od celu, w który wymierzony jest cios, dzieli się je na ciosy na górę (w głowę) i ciosy na dół (w tułów); w zależności od ich zasięgu wyróżnia się ciosy krótkie i długie.
- Ciosy proste - ciosy bokserskie najczęściej stosowane w walce, charakteryzujące się duża szybkością i skutecznością, stosowane są w ataku na dystans i w półdystansie oraz jako kontrciosy w obronie, rozróżnia się cztery podstawowe ciosy proste: lewy prosty na górę (w głowę), lewy prosty na dół (w tułów), prawy prosty na górę (w głowę) oraz prawy prosty na dół (w tułów).
- Ciosy sierpowe - ciosy boczne które dochodzą do przeciwnika z boku, trafiając w boczne części głowy oraz tułów, stosowane najczęściej w półdystanse, ciosy sierpowe charakteryzują się silną pracą skrętną tułowia z przeniesieniem ciężary ciała w kierunku ciosu przy współudziale pracy nóg, bioder i barków. Podstawowymi ciosami sierpowymi są lewy sierpowy, prawy sierpowy, lewy sierpowy wydłużony oraz prawy sierpowy wydłużony.
- Ciosy z dołu - ciosy bokserskie zadawane są ręką ugiętą w łokciu, stosowane w półdystansie i zwarciu, w ataku i obronie, podstawowymi ciosami z dołu są prawy z dołu i lewy z dołu.
 Cios prosty |
 Cios sierpowy |
 Hak |
 Cios z dołu (podbródkowy) |
[edytuj] Pozycja bokserska
 |
 |
 |
[edytuj] Pozycje obronne
- Odskok - element techniki stosowany w obronie, w którym bokser wychodzi poza zasięg ciosów przeciwnika przez odbicie z obu nóg odskok jest skuteczną obroną bierną przed każdym rodzajem ciosów.
- Odchylenie - element techniki stosowany w obronie polegający na cofnięciu tułowia poza zasięg ciosów przeciwnika, przy czym nogi i biodra ustawione w pozycji bokserskiej pozostają nieruchome, odchylenie stosowane jest w obronie przed ciosami prostymi na górę oraz ciosami sierpowymi.
- Garda - element techniki stasowany w walce bokserskiej jako obrona bierna; polega na takim ustawieniu rękawic i przedramion by chroniły boksera przed cisami przeciwnika.
 Podejście |
 Blok (rękoma) |
 Blok (rękawicami) |
 Odskok |
 Odchylenie |
 Zwarcie |
 Garda |
[edytuj] Kategorie wagowe
| Kategorie wagowe w boksie amatorskim | |||||
| kategoria | limit wagowy | ||||
| Kategoria papierowa | do 48 kg | ||||
| Kategoria musza | do 51 kg | ||||
| Kategoria kogucia | do 54 kg | ||||
| Kategoria piórkowa | do 57 kg | ||||
| Kategoria lekka | do 60 kg | ||||
| Kategoria lekkopółśrednia | do 64 kg | ||||
| Kategoria półśrednia | do 69kg | ||||
| Kategoria średnia | do 75 kg | ||||
| Kategoria półciężka | do 81 kg | ||||
| Kategoria ciężka | do 91 kg | ||||
| Kategoria superciężka | powyżej 91 kg | ||||
| Kategorie wagowe w boksie zawodowym | |||||
| kategoria | limit wagowy | ||||
| Kategoria słomkowa (Strawweight) | do 105 funtów (do 47,627 kg) | ||||
| Kategoria junior musza/lekko musza (Lt. Flyweight) | do 108 funtów (do 48,998 kg) | ||||
| Kategoria musza (Flyweight) | do 112 funtów (do 50,820 kg) | ||||
| Kategoria junior kogucia/super musza (Superflyweight) | do 115 funtów (do 52,163 kg) | ||||
| Kategoria kogucia (Bantamweight) | do 118 funtów (do 52,524 kg) | ||||
| Kategoria junior piórkowa/super kogucia (Superbantamweight) | do 122 funtów (do 55,338 kg) | ||||
| Kategoria piórkowa (Featherweight) | do 126 funtów (do 57,153 kg) | ||||
| Kategoria junior lekka/super piórkowa (Superfeatherweight) | do 130 funtów (do 58,967 kg) | ||||
| Kategoria lekka (Lightweight) | do 135 funtów (do 61,235 kg) | ||||
| Kategoria junior półśrednia/lekkopółśrednia (Lightwelterweight) | do 140 funtów (do 63,503 kg) | ||||
| Kategoria półśrednia (Welterweight) | do 147 futnów (do 66,678 kg) | ||||
| Kategoria junior średnia/super półśrednia (Superwelterweight) | do 154 funtów (do 69,853 kg) | ||||
| Kategoria średnia (Middleweight) | do 160 funtów (do 72,575 kg) | ||||
| Kategoria super średnia (Supermiddleweight) | do 168 funtów (do 76,204 kg) | ||||
| Kategoria półciężka (Lt. Heavyweight) | do 175 funtów (do 79,379 kg) | ||||
| Kategoria junior ciężka/lekkociężka (Cruiserweight) | do 200 funtów (do 90,719 kg) | ||||
| Kategoria ciężka (Heavyweight) | ponad 200 funtów (ponad 90.719 kg) | ||||
[edytuj] Wyposażenie boksera
[edytuj] Sprzęt ochronny
- Kask ochronny - sprzęt ochronny boksera zabezpieczający części głowy (łuki brwiowe, uszy) przed urazami; najczęściej wykonywane są ze skóry, wewnątrz wypełnione gąbką. Używanie kasków ochronnych jest obowiązkowe w boksie amatorskim we wszystkich walkach i na każdych zawodach.
- Ochraniacze podbrzusza - inaczej suspensoria, jest to podpaska mosznowa wykonana z tkaniny elastycznej w kształcie woreczka przymocowanego tasiemkami do paska opasującego biodra, ochraniacz stosowany jest obowiązkowo.
- Ochraniacze warg - tzw. gumowa szczęka, cześć wyposażenia osobistego boksera, wykonane są z miękkiego tworzywa (najczęściej kauczuku) w kształcie półokrągłej rynienki, którą można dopasować do górnej szczęki, ochraniacze warg zabezpieczają wargi przed rozbiciem, gdyż siła ciosu jest amortyzowana przez miękką i gładką powierzchnię, ochraniacz stosowany jest obowiązkowo.
[edytuj] Pozostałe
- Buty - buty sznurowane sięgające powyżej kostki, wykonane z miękkiej skóry, z cienką podeszwą gumową bez obcasa; nie powinny posiadać żadnych usztywnień i części metalowych.
- Spodenki - wykonane z materiał np. płótna, popeliny lub grubego jedwabiu, sięgają do połowy uda i posiadają pasek szerokości około siedem centymetrów, wykonany z trzech lub czterech gum oddzielnie wszytych w materiał innego koloru niż spodenki.
- Rękawice bokserskie - podstawowy sprzęt boksera, rękawice wykonane są ze skóry, wewnątrz posiadającą wyściółkę z włosia końskiego lub spienionym poliuretanem, która stanowi minimum 50% masy całych rękawic; zastosowanie wyściółki ma na celu amortyzowanie siły ciosu i dlatego musi ona być umocowana na stałe, nie może się przesuwać ani zmieniać kształtu. Od wewnątrz rękawice wykończone są płótnem, powinny one być możliwie nowe, czyste i jednakowe dla obu zawodników.
[edytuj] Urządzenia treningowe
- Gruszka bokserska - potocznie nazywana również kukurydziakiem, jest to worek skórzany przypominający kształtem gruszkę o średnicy około 25 cm i wysokości 35 cm, wypełniony grochem, kukurydzą lub kawałkami gumy, przymocowany linką do sufitu, stosowany w treningu bokserskim do ćwiczenia ciosów zadawanych na głowę przeciwnika.
- Głowica na sprężynie - przyrząd bokserski stosowany w treningu do ćwiczeń wyrabiających wyczucie dystansu, refleks i celność ciosów. Głowica na sprężynie zbudowana jest z metalowej podstawy, do której na środku przymocowana jest sprężyna zakończona metalowym prętem z urządzeniem do regulowania wysokości przyrządu, na końcu pręta znajduje się piłka skórzana wypełniona powietrzem, w czasie ćwiczeń wysokość górnej części głowicy nie powinna przekraczać wysokości głowy ćwiczącego.
- Piłka na gumie - to piłka wykonana z miękkiej skóry, wewnątrz posiada dętkę napełnioną powietrzem, umieszczona w siatce ze sznurka, zawieszona jest na cienkiej gumie na wysokości głowy, stosowana w ćwiczeniach doskonalących wyczucie odległości i rytmu oraz refleks zawodnika.
[edytuj] Zobacz też
- Medaliści Letnich Igrzysk Olimpijskich w boksie
- Medaliści mistrzostw świata w boksie
- Lista walk o bokserskie mistrzostwo świata w wadze ciężkiej
- WBA, WBC, WBO, IBF, EBU
[edytuj] Linki zewnętrzne
- boks w katalogu Open Directory Project
