Bitwa pod Lowosicami
Z Wikipedii
| Bitwa pod Lovosicami wojna siedmioletnia |
|||||||||||||||||
 Plan bitwy |
|||||||||||||||||
| Data | 1 października 1756 | ||||||||||||||||
| Miejsce | Lovosice | ||||||||||||||||
| Wynik | zwycięstwo pruskie | ||||||||||||||||
| Terytorium | Czechy | ||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
.gif/20px-Flag_of_Prussia_(1701).gif){kind=small}
| Wojna siedmioletnia |
|---|
|
Minorka - Lovosice - Reichenberg - Praga - Kolin - Plassey - Hastenbeck - Groß-Jägersdorf - Moys - Rossbach - Wrocław - Lutynia - Krefeld - Domstadtl - Sarbinowo - Hochkirch - Bergen - Kije - Minden - Kunowice - Hoyerswerda - zatoka Quiberon - Maxen - Miśnia - Landeshut - Warburg - Legnica - Kloster Kamp - Torgau - Vellinghausen - Burkersdorf - Wilhelmstahl - Freiberg - Buxar |
Bitwa pod Lowosicami (niem. Lobositz) – bitwa stoczona w północnych Czechach 1 października 1756 r. między wojskami pruskimi króla Fryderyka II a wojskami austriackimi idącymi na odsiecz saskim sojusznikom otoczonym w obozie warownym pod Pirną.
Spis treści |
[edytuj] Strategia
Feldmarszałek Browne prowadził operację mającą na celu uwolnienie osaczonych pod Pirną wojsk saskich, natomiast wojska Fryderyka – miały w tym przeszkodzić. Browne miał zamiar odciągnąć od Pirny jak największe siły pruskie, po czym wysłać silny 10-12 tys. oddział bez taborów i ciężkiej artylerii, który szybkim marszem po górskich ścieżkach miał dotrzeć w pobliże Pirny i połączyć się z Sasami. Swoją szansę w bitwie z Prusakami austriacki dowódca upatrywał w zajęciu silnej pozycji obronnej – taką znalazł pod Lovosicami nad Łabą. Browne czekał na króla pruskiego na równinie pod miastem dosłownie kilkaset metrów od wyznaczających granicę Pogórza Rudaw dwóch wzgórz – Lovoš na północy i Homolka na południu. Siły austriackie podzielone zostały na 2 części: na prawym, na zachód od Lovosic naprzeciw wzgórza Lovoš znalazła się wzmocniona straż przednia (11 tys. piechoty i 3 tys. kawalerii) z zadaniem zamortyzowania lub powstrzymania uderzenia nieprzyjaciela. Na lewym skrzydle natomiast, naprzeciw wzgórza Homolka ugrupowały się siły główne (15 tys. piechoty i ponad 4 tys. jazdy). Front i obie flanki sił głównych ubezpieczane były przez strumień Modla i mokradła utrudniające dostęp do ich stanowisk.
Pruskie siły główne rozwinęły się między wzgórzami Lovos i Homolka. Mniej liczna piechota pruska rozwinęła się w jednej linii, a tylko na prawym skrzydle ustawiło się kilka batalionów w drugiej linii. Z powodu ciasnoty miejsca bitwy – jazda pruska nie ustawiła się na skrzydłach lecz za piechotą.
[edytuj] Przebieg bitwy
Pierwsze strzały padły ok. godziny 7 rano. Wymieniły je ubezpieczenia austriackiego lewego skrzydła wysunięte pod Lovoš i pruska piechota straży przedniej. Ponieważ mgła utrudniała rozpoznanie – Fryderyk sądził, iż ma do czynienia tylko z austriacką strażą tylną, którą postanowił odciąć i zepchnąć do Łaby. We mgle rozpoczął się wzajemny ostrzał artyleryjski, który przyniósł straty obu stronom (padł dowódca austriackiej jazdy straży przedniej Julius Cäsar Radicati, zaś śmirtelnie ranni zostali pruscy generałowie Johan Christian Rühlemann von Quandt i Franz Urlich von Kleist – który pozostał na placu boju pomimo urwanej nogi).
O godz. 11 pomimo utrzymującej się mgły Fryderyk postanowił uderzyć za pomocą jazdy, aby rozpoznać siły przeciwnika. Atak został odparty flankowym ogniem piechoty i kontruderzeniem austriackiej jazdy. Dopiero wtedy Fryderyk zorientował się, iż ma przed sobą poważniejsze siły niż sądził. Fryderyk rozkazał jeździe drugiej linii osłonić wycofujących się kolegów. Jednak z powodu niezrozumienia rozkazów (oraz intencji pierwszego – tylko rozpoznawczego uderzenia) – cała jazda pruska drugiej linii poszła do szarży. Przyłączyła się do niej wycofująca się jazda pierwszej linii. Doszło wówczas do największej szarży wojen śląskich – ok. 10 000 kawalerzystów (praktycznie cała za wyjątkiem 300 huzarów konnica Fryderyka jaka była pod Lovosicami). Pruska kawaleria znalazła się w morderczym ogniu krzyżowym austriackiej piechoty, której z powodu mokradeł nie była w stanie dopaść. Jednocześnie do kontrnatarcia ruszyła jazda austriacka. Po chwilowym zamieszaniu – udało się Austriakom odrzucić Prusaków i zadać im znaczne straty ok. 1000 ludzi w tym ok. 200 zabitych. Zginęło wielu oficerów (w tym generałowie David Hans Christoph von Lüderlitz i Henning Ernst von Oertzen).
W tym czasie na stokach wzgórza Lovoš trwały zacięte walki, w których nieregularne oddziały chorwackie ukryte wśród winnic i zarośli zadawały duże straty pułkom pruskim. Obie strony kierowały na to skrzydło swoje posiłki. Prusacy jednak byli szybsi – uderzeniem na bagnety wyparli zmęczonych już Chorwatów. Ok. godziny 14 oddziały pruskie wyszły wreszcie z labiryntu winnic i zarośli na twartą przestrzeń. Doszło do regularnej walki piechoty – w której dała o sobie znać przewaga ognia Prusaków. W końcu wyparto Austriaków do Lovosic. W podpalonym ogniem artylerii miasteczku odbyła się zacięta walka uliczna, w której przewagę uzyskali Prusacy zajmując je ok. 15. Browne wycofał się w dobrym porządku zatrzymując niedaleko pola bitwy. Prusacy zmęczeni długą bitwą nie ścigali jego wojsk.
[edytuj] Epilog
Browne wycofał się z pola bitwy po to aby zrealizować swój plan ratowania Sasów – a wymagało to oderwania się od Prusaków. Po bitwie szybko zorganizowano korpus ratunkowy (ok. 6-7 tys. ludzi i 20 lekkich dział), który dotarł pod Pirnę 11 października mając przed sobą zaskoczone siły pruskie w sile tylko ok. 4 tys. ludzi. Jednak plany rozbiły się o nieudolność dowództwa saskiego, zwłaszcza Augusta III i jego wszechwładnego ministra Brühla. Opóźniona przeprawa Sasów przez Łabę spowodowała, iż Prusacy zaczęli szybko ściągać posiłki w ten rejon i nie dopuścili do jej połączenia z armią austriacką. Sasi, mimo przewagi liczebnej nie zdecydowali się uderzać, zaś stosunkowo małe siły Browna zagrożone przez Prusaków (12 października po południu już 8 tys. ludzi) musiały 14 października wycofać się do Czech. W tej sytuacji Sasi postanowili 16 października kapitulować. Do pruskiej niewoli dostało się ok. 18500 saskich żołnierzy w tym 14009 piechurów, 3507 kawalerzystów i 917 artylerzystów.
[edytuj] Źródła
- Robert Kisiel, Praga 1757.
