Łuskowcowate
Z Wikipedii
| Łuskowcowate | |
 Pangolin jawajski (Manis javanica) |
|
| Systematyka | |
| Domena | eukarioty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | ssaki |
| Podgromada | ssaki żyworodne |
| Szczep | łożyskowce |
| Rząd | łuskowce |
| Rodzina | łuskowcowate |
| Nazwa systematyczna | |
| Manidae | |
| Gray, 1821 | |
 Systematyka w Wikispecies |
|
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|
Łuskowcowate (Manidae) - rodzina ssaków łożyskowych zamieszkujących tropikalne obszary Azji i Afryki. Spotykana jest również nazwa pangoliny.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
Ciało wydłużone, barwy brązowej lub żółtawej, o długości 1-1,6 m, pokryte grubą skórą, z której wyrastają rogowe łuski tworzące rodzaj pancerza. Bardzo długi ogon stanowi do 2/3 długości całkowitej. Język pangolinów dorasta do 40 cm długości, jego koniec jest spłaszczony i pokryty lepką śliną wydzielaną przez bardzo duże gruczoły. Głowa i oczy są małe, czaszka wydłużona, brak łuków jarzmowych. Kończyny pięciopalczaste, ze zredukowanym V palcem dłoni, uzbrojone w silne pazury. Pangoliny nie mają zębów, zawiązki zębów stwierdzono jedynie u embrionów. Funkcję zębów zastępują gromadzone w żołądku kamyki ocierające pokarm o zrogowaciałe ściany silnie umięśnionego żołądka. W razie zagrożenia pangoliny zwijają się w kłębek wystawiając ostre krawędzie łusek na zewnątrz.
Łuskowcowate zasiedlają tereny otwarte lub zalesione. Są aktywne głównie w nocy. Poza okresem rozrodu prowadzą samotniczy tryb życia. Samica rodzi zwykle jedno młode w miocie. Nowo narodzony pangolin ma skórę pokrytą miękkimi łuskami twardniejącymi po ok. 2 dniach od porodu. Młode wędruje z matką na jej grzbiecie.
Gatunki azjatyckie różnią się od afrykańskich obecnością małżowin usznych i włosów wyrastających u nasady ich łusek. Naziemne pangoliny sprawnie kopią nory, w których spędzają dzień. Gatunki nadrzewne mają chwytny ogon. Wykorzystują go do przytrzymywania się w czasie wspinaczki. Odpoczywają w dziuplach drzew.
[edytuj] Gatunki
Rodzina obejmuje jeden rodzaj - Manis Linnaeus, 1758
z gatunkami:
- Manis crassicaudata - pangolin gruboogonowy
- Manis culionensis
- Manis gigantea - pangolin olbrzymi
- Manis javanica - pangolin jawajski
- Manis pentadactyla - pangolin pięciopalczasty
- Manis temminckii - łuskowiec stepowy
- Manis tetradactyla - łuskowiec długoogonowy
- Manis tricuspis - łuskowiec leśny
[edytuj] Zagrożenia
Łuskowcowate są poławiane przez miejscową ludność dla mięsa oraz dla łusek wykorzystywanych w azjatyckiej medycynie ludowej. Poza Manis culionensis wszystkie pozostałe gatunki wpisane zostały do Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów, w tym 4 gatunki w kategorii NT (bliski zagrożenia wyginięciem).
[edytuj] Bibliografia
- Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
- Mały słownik zoologiczny: ssaki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1978.
- Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 83. ISBN 83-01-14344-4.
- Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.): Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) (en). Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 1 maja 2008].
