Indiske alfabet
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
India har mange tusen ulike språk som ein skriv med forskjellige alfabet. Dei fleste har opphav i brahmi-skrifta, eit gammalt indisk alfabet, men nokre få er baserte på det arabiske alfabetet. Omgrepet indiske alfabet er hovudsakleg brukt for alfabet som stammar frå brahmi-skrifta, men ei vidare tyding er alle alfabet som vert brukt for å skriva indiske språk.
Viktige indiske alfabet som stammar frå brahmi-skrifta inkluderer:
- devanagari-skrifta, som er den meste brukt skrifta i India. Ho vert brukt for å skriva hindi, konkani (i Maharashtra og nokre delar av Goa), marathi, nepali, sindhi og sanskrit. Hinduar frå Kasjmir bruker òg ein versjon av devanagari-skrifta med spesiell diakritiske teikn for å skriva kasjmirsk.
- bengali-skrifta, som vert brukt for å skriva bengali i India og Bangladesh. Ahomi vert skrive med ein versjon av denne skrifta som er litt forskjellig frå versjonen brukt i bengal.
- gujarati-skrifta, som vert brukt for å skriva gujarati.
- gurmukhi-skrifta, som vert mest brukt for å skriva panjabi i India. Sikhismen si heilage skrift, Guru Granth Sahib, som innheld mange ulike språk er også skriven i gurumukhi-skrifta.
- malayalam-skrifta vert brukt for å skriva malayalam.
- oriya-skrifta vert brukt for å skriva oriya.
- vijayanagari-skrifta har to forskjellige formar som bruker forskjellige teikn for å leggja til vokalar. Ei av dei vert brukt for å skriva kannada og konkani (i Karnataka). Den andre vert brukt for å skriva telugu.
- vatteluttu vert brukt for å skriva tamil.
Mindre brukte alfabet som stammar frå brahmi-skrifta inkluderer sarada-skrifta, som var brukt for å skriva kasjmirsk i tidligare tider og er enno brukt i astrologi, grantha-skrifta, som nokre tamilar bruker for å skriva sanskrit, og tibetansk-skrifta, brukt av tibetanske flyktingar. Mange alfabet brukt i søraust-asia stammar også frå brahmi-skrifta.
Andre alfabet brukt for å skriva indiske språk inkluderer:
- det arabiske alfabetet, som vert brukt for å skriva urdu, kasjmirsk, sindhi og (i Pakistan) panjabi. Alle bruker forskjellige versjonar med teikn som standard arabisk ikkje har.
- det latinske alfabetet, som vert brukt for å skriva engelsk, konkani (særleg av katolikkar i Goa) og mange nordaustlege språk som tradisjonelt ikkje hadde skriftspråk.
