Netstekker

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Een geaarde stekker

Een netstekker of elektriciteitsstekker (officiële benaming: contactstop) is een stekker om een elektrisch apparaat via een stopcontact op het lichtnet aan te sluiten.

[bewerk] Soorten

[bewerk] Aarding

Er zijn, functioneel gezien, twee types stekkers:

• ongeaard, voor dubbelgeïsoleerde apparaten of apparatuur met minder risico op kortsluiting. De ongeaarde stekker bestaat uit twee pinnetjes (de fase en de nul).
• geaard (officieel: met randaarde), voor apparaten met een hoger risico (omhulsel van geleidend materiaal, zoals een wasmachine, magnetron), om een extra zekerheid te hebben in geval van kortsluiting of een lekstroom naar het omhulsel (zie ook aardlekschakelaar/verliesstroomschakelaar).

De in Nederland gebruikelijke geaarde stekker heeft twee metalen contacten aan de zijkant die voor het aardecontact zorgen, maar in andere landen zijn ook configuraties met een extra contactpen gebruikelijk.

[bewerk] Polariteit

In sommige landen zijn de stekkers (van oudsher) zodanig ontworpen dat deze maar op één manier in het stopcontact passen, waardoor ook in de aangesloten apparaten de polariteit gehandhaafd blijft. Ook in de aangesloten apparaten is dus bekend welke draad de fasedraad is en welke draad de nuldraad. Dit is onder andere het geval bij Franse Type E-stekkers. Een contactpen in de contactdoos valt in een gat in de stekker en voorkomt dat de stekker 'omgekeerd' in de contactdoos wordt gestoken. In Nederland kent de contactdoos geen pen. In via een stekker aangesloten apparatuur mag in Nederland dus niet meer vertrouwd worden op de kleurcodering voor fase en nul van de aansluitdraaden.

Bij toepassing van stekkers die ook op gepolariseerde systemen passen, zoals met name de Type C CEE 7-17 en Type E & F hybride CEE 7/7, verdient het aanbeveling de bedrading in stekker en apparaat toch nadrukkelijk volgens de voorgeschreven polariteit te monteren, ook als dit voor de eigen situatie theoretisch geen verschil maakt.

[bewerk] Standaard

De meest voorkomende vorm van een geaarde netstekker is in Nederland en België de CEE 7/7, die twee stalen pinnen heeft voor fase en nul, en aan de zijkant van de stekker twee metalen plaatjes voor aardlekstroom.

Dergelijke stekkers zijn geschikt voor maximaal 16 ampère. Apparaten die meer stroom verbruiken dan 16A moeten permanent op het lichtnet worden aangesloten of verbonden worden met een stekker die geschikt is voor hogere stroomsterkten of meer fasen (perilex).

Voor apparatuur die geen randaarde nodig heeft is de eurostekker (CEE 7/16) veel voorkomend: dit is een stekker met alleen twee stalen pinnen voor fase en nul.

In Suriname worden zowel de in Amerika gebruikte NEMA-stekkers als de eurostekker gebruikt; dit hangt samen met het feit dat van oudsher alleen 115 volt beschikbaar was, maar tegenwoordig ook 230 volt. Ter onderscheid van de spanning worden verschillende typen stekkers gebruikt.

[bewerk] Soorten stekkers wereldwijd

Wereldwijd worden verschillende standaarden gebruikt voor netstekkers. Dit betekent dat apparaten aangekocht in één land niet zonder adapter in een ander land ingeplugd kunnen worden. Naast de verschillen in stekker zijn er bovendien nog verschillen in netspanning mogelijk.

Netstekkers wereldwijd. Klik voor grotere afbeelding. Zie lichtnet voor een kaart met netspanningen.

Naam	Aantal pinnen	Aarding	Gebruikt in	Afbeelding
Type A NEMA 1-15	2	Nee	Noord-Amerika Centraal-Amerika Caraïben
Type A JIS 8303	2	Nee	Japan Taiwan
Type B NEMA 5-15	3	Ja	Noord-Amerika
Type C CEE 7/16 (Europlug)	2	Nee	Europa behalve Verenigd Koninkrijk, Ierland en Malta
Type C CEE 7-17	2	Nee	Europa
Type D BS 546 5 A	3	Ja	India, Sri Lanka, Nepal, Namibië en Hongkong
Type D BS 546 15 A	3	Ja	India, Sri Lanka, Nepal, Namibië, Hongkong, Zuid-Afrika, Verenigd Koninkrijk (verouderd)
Type E	2	Ja	België, Frankrijk
Type F CEE 7/4 Schuko	2	Ja	Duitsland, Nederland, Spanje
Type F Gost 7396	2	Ja	GOS	zelfde als boven, maar met dunnere pinnen
Type E & F hybride CEE 7/7	2	Ja	Duitsland, Frankrijk, België, Nederland, Spanje
Type G BS 1363	3	Ja	Verenigd Koninkrijk en voormalige kolonies, Ierland
Type H SI 32	3	Ja	Israël
Type I AS 3112	2 of 3	Ja	Australië Nieuw-Zeeland
Type I CPCS-CCC	3	Ja	China
Type I IRAM 2073	3	Ja	Argentinië
Type J SEV 1011	3	Ja	Zwitserland
Type K DS Afsnit 107-2-D1	3	Ja	Denemarken
Type L	3	Ja	Italië

[bewerk] Externe link

• Uitgebreid overzicht van stekkers wereldwijd

Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Mains plug op Wikimedia Commons.