Lechi
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Lechi (Hebreeuws acroniem voor Lohamei Herut Jisraëel, "Strijders voor de Vrijheid van Israël") was een gewapende Joodse terroristische groepering die als doel had het Brits Mandaat over Palestina te beëindigen om de beperkingen op Joodse immigratie op te heffen en er een Joodse staat op te richten.
Inhoud |
[bewerk] Terrorisme en naamgeving
De groep werd verklaard tot terroristische groepering[1] door zowel de Britse autoriteiten, Jisjoev en bemiddelaar Ralph Bunche van de Verenigde Naties.[2] Britse autoriteiten noemden de groep de Stern Group of Stern Gang, naar hun eerste leider Avraham Stern en stuurden de koloniale tak van de MI5, de Defense Security Council achter de groep aan en lieten de leiders oppakken en Stern werd geliquideerd door inspecteur Geoffrey Morton van de CID (Britse recherche)[3], terwijl leider Moshe Barazani (gezamenlijk met Meir Feinstein van de Etsel/Irgoen) zelfmoord pleegde om de Britten voor te zijn. De bijnaam Stern Gang wordt nog steeds gebruikt in historische beschrijvingen.
[bewerk] Activiteiten
De groep had nooit meer dan enkele honderden aanhangers en probeerde haar activiteiten te financieren door criminele activiteiten, zoals bankovervallen, roofmoorden en afpersing, alsook privé-donaties. De activiteiten bestonden vooral in het plegen van moordaanslagen op Britse overheidsfunctionarissen en Joden die volgens hen "collaboreerden". Volgens een studie van Nachman Ben-Yehuda was de groep verantwoordelijk voor 42 aanslagen, meer dan twee maal zoveel dan de Etsel/Irgoen en de Hagana tezamen in dezelfde periode. Van de aanslagen die Ben-Yeguda onderscheidde als politieke aanslagen, was meer dan de helft gericht tegen andere Joden.[4] Britse soldaten, officieren en "collaborateurs" waren de meest gezochte doelwitten. In 1947 werden ook bombrieven gestuurd naar vele Britse politici. Naast aanvallen op personen, werden ook infrastructurele werken, zoals olieraffinaderijen, bruggen en spoorlijnen aangevallen. Beruchte aanslagen van Lechi waren de moord op de Britse Lord Moyne Walter Guinness (in 1944 in Caïro), de bomaanslagen op de Caïro-Haifa treinen in 1948, deelname aan het Bloedbad van Deir Yassin door Joodse ongeregelde troepen waarbij 100 tot 120 doden vielen[5], naar verluidt vooral oude mensen, vrouwen en kinderen,[6] tussen 9 en 11 april 1948.
Bij haar aanslagen gebruikte Lechi als kleine groep tactieken die eerder waren toegepast door de Sociaal-Revolutionaire Partij en de Gevechtsorganisatie van de Poolse Socialistische Partij in Tsaristisch Rusland[7] en de IRA, die in de jaren '20 op succesvolle wijze guerrilla-activiteiten had ontplooid, die de Britten mede zetten tot het zich terugtrekken uit de Zuidelijke Republiek Ierland.
[bewerk] Contacten met Nazi-Duitsland
Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog werd door leden contact gezocht met de autoriteiten van Nazi-Duitsland om hun kant te kiezen in de Tweede Wereldoorlog. In ruil voor een vrijelijke uittocht van alle Joden uit Europa naar Israël (en stopzetting van het Madagaskarplan) en het erkennen van Het Land Israël (Eretz Yisrael), zou Lechi bereid zijn geweest om aanslagen op Britse doelen te plegen in Oost-Europa en Israël, waarbij gebruik makend van haar ondergrondse cellen. Hoewel een brief werd bezorgd bij de Duitse ambassadeur in Istanbul, werd er niet op gereageerd door de Duitse autoriteiten. Deze modus vivendi kostte de toenmalige leider Stern veel steun onder eerdere aanhangers van zijn idealen.[8]
[bewerk] Einde van Lechi en navolging
Op 31 mei 1948 eindigden de activiteiten van de Lechi formeel, daar zij toen opging in het Israëlische defensieleger, waarbij haar leiders amnestie kregen van gerechtelijke vervolging of represailles als onderdeel van de integratie. De groep was echter nog wel actief in Jeruzalem, waar zij op 17 september 1948 VN-bemiddelaar Folke Bernadotte vermoorden. Deze aanslag was goedgekeurd door de drie Lechi-leiders Yitzhak Shamir (later premier van Israël), Natan Yellin-Mor en Israel Eldad.[9] Daarop werden de organisatoren opgepakt, maar slechts Yellin-Mor kreeg een gevangenisstraf opgelegd van 8 jaar. De groep werd toen gedwongen voorgoed uiteen te gaan.
Linkse leden van de Lechi stichtten de politieke partij Lijst van Vechters en kozen de gevangen gezette Yellin-Mor tot leider. Deze partij won een zetel bij de Verkiezingen Constituerende Vergadering van januari 1949. Toen alle Lechi-leiders politieke amnestie kregen op 14 februari 1949, kon Yellin-Mor zijn zetel innemen in de Knesset. In 1951 viel de partij echter uiteen doordat haar enige zetel werd verloren bij de Verkiezingen Constituerende Vergadering van 1951.
[bewerk] Lechi in het huidige Israël
De status van Lechi is omstreden in Israël. Veel inwoners zien Lechi nog steeds als een heldengroepering, die bijdroeg aan de stichting van de staat Israël. In 1980 werd zelfs het "Lechi-lintje", een militaire onderscheiding ingesteld door Israël, die nog steeds in gebruik is voor voormalige Lechi-leden, die het wensen te dragen (dergelijke lintjes bestaan ook voor voormalige leden van de Etsel en Hagana). Anderen hebben Lechi beschuldigd van het willen stichten van een totalitaire staat[10] of zelfs van quasi-facistische rechtse ideeën, waar anderen bijvorbeeld weer tegenover hebben gesteld dat Stern tijdens zijn studie in Italië weigerde lid te worden van de Gruppo Universitario Fascista, die was ingesteld voor internationale studenten en in zijn jeugd lid was van de Pioniers (de communistische kinderbeweging in de Sovjet-Unie).
| Bronnen, noten en/of referenties: |
|
