Jan van Oort

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Jan van Oort (Amsterdam, 13 april 1921 - Arnhem, 29 november 2006) was een Nederlandse kinderboekenschrijver en stripmaker die werkte onder het pseudoniem Jean Dulieu. Hij is vooral bekend geworden als de bedenker van de serie Paulus de Boskabouter.

Van Oort was de zoon van de zanger Hendrik van Oort en een kleinzoon van de vooral politieke tekenaar Johan Braakensiek.

Jan van Oort studeerde viool aan het conservatorium en werd in 1943 violist bij het Amsterdamse Concertgebouworkest. Tijdens de Hongerwinter werd het orkest op nonactief gesteld, waardoor hij tijd kreeg om zich op het tekenen toe te leggen. Hij maakte een ontwerp van twaalf verschillende kabouters en liet zijn vrouw de beste uitkiezen. Deze werkte hij uit tot een kinderboekfiguur en gaf hem de naam Paulus.

Allereerst verscheen Paulus de boskabouter vanaf 1946 als stripverhaal in het dagblad Het Vrije Volk. Hij deed dat onder het pseudoniem Jean Dulieu, de Franse vertaling van Jan van Oort. Dit om bij een mogelijk fiasco zijn goede naam in de muziekwereld niet te schaden. In totaal maakte Dulieu bijna 3600 Paulus-stripafleveringen. Kort na de oorlog verhuisde Dulieu met vrouw en dochter naar het eiland Terschelling en een jaar later nam hij afscheid van het orkest. Vanaf dat moment besloot hij zijn inkomen te gaan verdienen met tekenen en schrijven, hoewel hij daar geen enkele opleiding in had genoten.

Vanaf 1948 verschenen de eerste geïllustreerde Paulus-kinderboeken, waaronder 'Paulus de hulpsinterklaas' en 'Het winterboek van Paulus'. De laatste titel was voorzien van gekleurde illustraties. In de loop der jaren volgden tal van andere titels, zoals 'Paulus en Eucalypta', 'Paulus en het draakje' en 'Paulus en Schipper Makreel'. In 1964 verscheen zijn meesterwerk 'Paulus en de eikelmannetjes', dat zich kenmerkte door de vele kleurenreproducties en het doodsthema. Verschillende boeken van Van Oort zijn vertaald in het Engels, Duits, Zuid-Afrikaans, Japans en Zweeds.

Naast Paulus maakte Dulieu in 1953 voor Albert Heijn het boek 'Boffie en Buikie in de knoop', een album waarvoor 96 stroken konden worden verzameld die bij AH-artikelen zaten. Naar aanleiding van zijn reizen naar Italië publiceerde Dulieu in 1956 het boek Francesco over het leven van Franciscus van Assisi (huidige uitgave bij uitgeverij Christofoor, ISBN 9789060383735). Van 1955 tot 1964 werd Paulus de boskabouter als radiohoorspel uitgezonden. Van Oort deed alle stemmen zelf, behalve die van Prinses Priegeltje die door zijn dochter Dorinde van Oort werd ingesproken. Vanaf 1967 maakte Van Oort 39 Paulus de Boskabouter-poppenfilmpjes van 10 minuten voor het NTS-programma Monitor. Hiervoor maakte hij alle marionetten, decors en attributen zelf. De filmpjes werden ook uitgezonden in het Verenigd Koninkrijk, Nieuw-Zeeland, Canada en Australië. Begin jaren '70 begon de tekenaar aan een nieuwe serie stripverhalen voor de krant, die 23 verhalen zou gaan omvatten. In 1984 zette hij een punt achter zijn Paulus-creatie, maar tot op de dag van vandaag verschijnen er nog Paulus-boeken met ongepubliceerd materiaal (bij Uitgeverij De Meulder).

Van Oort's boek Paulus de hulpsinterklaas werd in 1962 bekroond als beste kinderboek, en hij ontving een Edison voor een grammofoonplaat van een van de Paulus-verhalen. Zijn werk als striptekenaar werd in 1981 bekroond met de Stripschapsprijs.

Sinds 1990 houdt het Paulus Archief zich bezig met het schrijven en publiceren van leven en werk van Jan Dulieu, onder meer via het tijdschrift Bouterbode.

Van Oort overleed op 85-jarige leeftijd. In september 2006 publiceerde zijn dochter Dorinde van Oort een roman over haar familie, waarin Jean Dulieu voorkomt als Lepel Mansborg.