Hans Joachim Marseille
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Hans Joachim Marseille (Berlijn, 13 december 1919 - Sidi Abdel Rahman (Egypte), 30 september 1942) was een Duits gevechtspiloot uit de Tweede Wereldoorlog. Hij wordt door veel historici en luchtvaartdeskundigen gezien als de beste gevechtspiloot aller tijden. Hij schoot tijdens de oorlog 158 vliegtuigen neer en werd onderscheiden met het Ridderkruis met eikenbladen, zwaarden en diamanten, de hoogste Duitse militaire onderscheiding. Marseille werd bijgenaamd de Ster van Afrika, omdat vrijwel al z'n overwinningen boven de woestijn van Noord-Afrika werden behaald.
Inhoud |
[bewerk] Het begin
Hans Joachim Marseille werd geboren als kind van een Franse vader en een Duitse moeder. Hij was al op jonge leeftijd geobsedeerd door luchtvaart en in 1937 meldde hij zich, op de extreem jonge leeftijd van achttien jaar, aan als vrijwilliger bij de Luftwaffe. Marseille beschikte over erg veel talent en maakte een bliksemcarrière als piloot.
In juni 1940 kwam Marseille voor het eerst in actie toen hij met zijn vliegtuig, een Messerschmitt BF 109, Duitse bommenwerpers moest escorteren die de Britse vliegvelden moesten bombarderen. Tijdens deze escorte vluchten wist Marseille zeven Engelse jagers neer te schieten. Een keer werd Marseille's vliegtuig boven Engeland in de brand geschoten. Marseille besefte dat wanneer hij z'n vliegtuig per parachute zou verlaten, hij gevangen zou worden genomen. Marseille nam een groot risico en vloog, met gevaar voor eigen leven, met een brandende motor naar Frankrijk. In Frankrijk maakte Marseille een buiklanding waarbij hij slechts lichtgewond raakte.
Tijdens deze zelfde periode ontstond bij de Duitse officieren een grote ergernis over Marseille: hij was roekeloos, eigenwijs, brutaal, arrogant en had geen respect voor het leidinggevend personeel. Ook stond Marseille bekend als een fanatiek vrouwenversierder, gretig alcohol gebruiker en een echte rebel: hij droeg lang haar terwijl het verplicht was kort achterover gekamd haar te hebben. Hij scheurde met raceauto's over het vliegveld en vond het leuk om hoge officieren op een humoristische manier in de maling te nemen. Bovendien luisterde hij naar Amerikaanse jazz, muziek die door Hitler was verboden.
Marseille's gedrag was zó storend dat de luchtmachtleiding hem zelfs wilde ontslaan, ware het niet dat Marseille's talent en moed hem onmisbaar maakte voor de Luftwaffe. De luchtmachtleiding besloot hem hierop naar Afrika te sturen waar ze dringend behoefte hadden aan nieuwe piloten en waar, vanwege grote afstanden en slechte logistiek, een piloot meer vrijheid kreeg.
[bewerk] De zelftraining en Marseille's eigen tactiek
In Afrika kreeg Marseille een nieuw toestel: de Messerschmitt Bf 109F-4/Trop, een verbeterde Messerschmitt met een speciale motor bestand tegen het zand van de woestijn en een betere koeling. Ook was de Messerschmitt helemaal zandkleurig geel gespoten.
Het grootste geschenk dat de immer eigenwijze Marseille kreeg, was de volledige vrijheid over zijn manier van vliegen. Marseille besloot hierop om een geheel nieuwe manier van vliegen te creëren. In z'n spaarzame vrije tijd bedacht Marseille allerlei bijzondere manoeuvres en stunts die haaks stonden op alles wat hij op de luftwaffe academie had geleerd.
Marseille ging altijd als volgt te werk:
- Hij viel het liefst altijd in z'n eentje een hele groep vliegtuigen aan. Hij dook van grote hoogte op een groep vliegtuigen, schoot er een paar neer, en dook naar beneden. Vervolgens klom hij razendsnel naar boven en herhaalde het kunstje opnieuw. Hierdoor ontstond verwarring en twijfel bij de vijand, hij sloeg toe en was weer verdwenen. Vaak schoot Marseille een heel eskader kapot terwijl zijn slachtoffers hem nooit zagen. Deze tactiek was veel gevaarlijker maar ook veel efficiënter dan het gebruikelijke concept om je eigen aantal vliegtuigen af te stellen op het aantal van de tegenstander.
- Veel piloten vlogen altijd achter hun vijand aan en schoten hem neer als de vijand in het vizier was, Marseille niet: hij kwam van boven aanvliegen, daalde naar beneden en viel ze schuin van voren vanuit de bovenhoek aan. Marseille vuurde pas als hij enkele tientallen meters van het toestel verwijderd was en het toestel het gehele vizier vulde. Hij vuurde met slechts één vuurstoot een lading kogels door de voorkant (=motor) van het toestel. Andere piloten schoten hun kogels meestal in de staart van het vliegtuig waardoor ze veel meer kogels nodig hadden en dus minder vliegtuigen per vlucht konden neerhalen.
- Marseille oefende aan een stuk door, net zolang totdat hij alle vliegmanoeuvres (looping, kurkentrekkers etc.) tot in de perfectie beheerste. Wanneer hij achtervolgd werd of in het nauw werd gedreven wist hij met een of ander trucje moeiteloos te ontkomen.
- In tegenstelling tot alle andere piloten vloog Marseille altijd zonder zonnebril waardoor zijn ogen gewend raakte aan het extreem felle zonlicht boven de Afrikaanse woestijn. Hierdoor zag hij beter dan alle andere piloten, hij kon vijandige vliegtuigen al van ver zien aankomen.
[bewerk] De grote overwinningen
Nadat Marseille deze regels voor zichzelf had opgesteld raakte zijn vliegcarrière in een stroomversnelling: hij schoot aan de lopende band toestellen neer. De Duitse luchtleiders hadden in het begin nog zo hun twijfels, maar Marseille -zelfverzekerd en brutaal als altijd - zei dat hij voor 1 januari 1942 zijn 50e luchtoverwinning zou boeken. Zijn voorspelling kwam uit: op 3 december schoot Marseille z'n 50e toestel neer, naar verluidt maakte Marseille toen een uitdagende lange neus naar de Duitse generaal van de Afrika Luftwaffe. Vervolgens ging Marseille de weddenschap aan dat hij voor juni 1942 100 toestellen op z'n naam zou hebben staan, en de geschiedenis herhaalde zich.
Intussen was Marseille onderscheiden met het Ridderkruis, waarna er vervolgens eikenbladen en zwaarden werden toegevoegd. Marseille vocht meestal alleen tegen een enorme meerderheid van hoogopgeleide piloten met technisch superieure vliegtuigen. Vaak had Marseille niet meer dan 15 kogels nodig om een tegenstander uit te schakelen.
Marseille ultieme heldendaad, een van de grootste heldendaden uit de Tweede Wereldoorlog, was het luchtgevecht waarbij Marseille in z'n eentje een squadron van 16 Curtis P-40 Warhawks aanviel. Marseille joeg de vliegtuigen op hol (twee P-40 botsten zelfs op elkaar) en schoot in 11 minuten tijd 12 P-40's uit de lucht. Vervolgens werden de 4 overgebleven P-40's neergehaald door Marseille's Duitse collega's die hem te hulp waren geschoten. Bij terugkomst op de basis werd Marseille boos op z'n collega vliegers omdat hij in z'n eentje het hele squadron had willen vernietigen.
In augustus en begin september 1942 verbaasde Marseille voor het eerst zichzelf: in die maand schoot hij maar liefst 56 toestellen neer. Op 1 september alleen al claimde hij 17 vliegtuigen te hebben neergehaald. Niet al zijn overwinningen konden echter worden bevestigd en uiteindelijk zijn slechts 13 van zijn slachtoffers op die datum geïdentificeerd. Dit was een wereldrecord aan het Westelijk Front (alleen Emil Lang, een andere Duitse piloot, wist in Oekraïne op één dag 18 Russische vliegtuigen neer te halen). Hierna kreeg Marseille diamanten toegevoegd op de eikenbladen en zwaarden van z'n ridderkruis. Ook werd hij benoemd tot kapitein, waarmee hij met een leeftijd van slechts 22 jaar, de jongste hoofdofficier in het Duitse leger was.
[bewerk] Het ongeluk
Hoe legendarisch Marseille's successtory ook was, even tragisch kwam hij aan z'n einde. Marseille vloog op 30 september voor een verkenningsvlucht boven de woestijn. Toen hij terug wilde keren sprong de leiding van de koelvloeistof kapot. De motor werd niet meer gekoeld, raakte oververhit en op slechts enkele kilometers van de basis besloot Marseille uit z'n vliegtuig te springen.
Marseille had de parachutesprong makkelijk kunnen overleven ware het niet dat hij, tijdens de sprong, met zijn hoofd de staartvin van z'n toestel raakte. Marseille verloor hierdoor het bewustzijn en kon z'n parachute niet openen: hij stortte te pletter.
De dood van Duitslands meest geliefde piloot bracht zoveel emoties teweeg dat veel van Marseille's collega's te geshockeerd waren om nog te vliegen. Veel van hen waren depressief en moesten vanuit Afrika terug naar Duitsland worden gebracht.
Marseille werd begraven en op z'n grafsteen kwam slechts een woord te staan: onoverwinnelijk.
[bewerk] Waarom beschouwen veel historici Marseille als de beste piloot aller tijden?
Ten eerste paste Marseille tijdens het vechten talloze unieke trucjes, stunts en tactieken toe en deze manier van vliegen heeft veel invloed gehad op andere piloten. Ook worden veel door hem bedachte strategieën door moderne luchtmachten nu nog steeds toegepast.
Ten tweede heeft Marseille het meeste vliegtuigen vernietigd binnen het kortste tijdsbestek: in een carrière van slechts 18 maanden haalde hij in totaal 158 vijandige vliegtuigen neer. Dat komt neer op een gemiddelde van bijna 9 vliegtuigen per maand.
In Marseille's beste maand haalde hij 56 vliegtuigen in een maand neer. In deze maand zat ook Marseille's beste dag: op een dag vernietigde hij tijdens 3 vluchten 17 vliegtuigen. Marseille's record was het gevecht waarbij hij in 5 minuten 7 vliegtuigen neerhaalde. Gemiddeld verbruikte Marseille maar 15 kogels per neergeschoten vliegtuig, ook een record.
Marseille is overigens niet de Duitse piloot met de meeste overwinningen want er zijn ruim 29 piloten die er nog meer neerschoten. Toch wordt Marseille gezien als de beste piloot omdat 154 van de 158 overwinningen gemaakt werden op eenmotorige jagers, die in technisch opzicht gelijkwaardig waren aan zijn eigen toestel. Dit in vergelijking tot de 29 andere piloten die meestal vochten tegen meermotorige bommenwerpers die beduidend langzamer en zwakker waren.
Daarnaast behaalde Marseille al z'n overwinningen op Britse vliegtuigen, terwijl de 29 andere Duitse luchthelden vochten tegen de Russische luchtmacht die minder goed getrainde piloten en slechtere vliegtuigen hadden. Marseille vocht ook boven Afrika; een gebied dat vanwege de droogte en hitte bekend stond als het allermoeilijkste gebied om boven te vliegen.
