Hannover (land)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Hannover was van 1692 tot 1815 een keurvorstendom en daarna tot 1866 een koninkrijk in het huidige Duitsland. Tot 1837 was het in personele unie verbonden met het Verenigd Koninkrijk.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
De staat Hannover kwam voort uit het vorstendom Calenberg, een deelvorstendom van Brunswijk. Vorst Ernst August werd in 1692 na jarenlange onderhandelingen door keizer Leopold I tot keurvorst verheven. Zijn staat, officieel Brunswijk-Lüneburg geheten, werd naar de hoofdstad veelal Hannover genoemd, een naam die later officieel werd.
Ernst August had in 1682 het eerstgeboorterecht in de Brunswijkse landen ingevoerd. Hierdoor erfde zijn opvolger George I Lodewijk na de dood van diens oom en schoonvader George Willem in 1705 het vorstendom Lüneburg. Hij kocht in 1715 van Denemarken de hertogdommen Bremen en Verden.
Na de dood van koningin Anna in 1714 werd hij bovendien koning van Groot-Brittannië en Ierland. Zijn moeder, Sophia van de Palts, was door de Act of Settlement 1701 vanwege haar nauwe verwantschap met koning Willem III tot troonopvolger benoemd, maar stierf kort voor Anna. In haar plaats besteeg dus George Lodewijk de Britse troon en hij werd daarmee de machtigste Duitse vorst. Hij verplaatste zijn residentie naar Engeland, maar bezocht Hannover regelmatig, evenals later zijn opvolger George II.
George II August stichtte in 1734 de Universiteit Göttingen. In de Oostenrijkse Successieoorlog stond hij aan de zijde van Maria Theresia. Het door zijn ligging kwetsbare Hannover werd in de Zevenjarige Oorlog veroverd door Frankrijk, dat het een jaar lang bezette. Onder George III, die permanent in Engeland resideerde, kende Hannover een lange periode van rust.
Aan de oorlogen tegen de Franse Revolutie nam het land niet direct deel. Het werd bij de Vrede van Lunéville (1801) uitgebreid met het prinsbisdom Osnabrück. Napoleon probeerde Pruisen er echter meermaals toe te bewegen Hannover te annexeren. Pruisen bezette Hannover korte tijd in 1801. In 1803 werd het keurvorstendom Frans - Jean-Baptiste Bernadotte was enige tijd gouverneur -, in 1805 weer Pruisisch en in 1806 weer Frans, waarna het in 1807 gedeeltelijk en in 1810 geheel opging in het napoleontische koninkrijk Westfalen.
Hannover werd in 1813 door Rusland bevrijd en trad in 1815 toe tot de Duitse Bond. Op het Congres van Wenen (1814-1815) werd Hannover, vooral door Britse invloed, officieel hersteld en verheven tot koninkrijk. In ruil voor Lauenburg kreeg het bovendien Oost-Friesland, Hildesheim, Lingen en Meppen. Namens prins-regent George (IV) kwam in 1816 diens broer Adolf, hertog van Cambridge aan het hoofd van de regering. Onder invloed van de heersende reactie kwam in 1819 een nieuwe grondwet tot stand, die voorzag in een Eerste Kamer - bestaande uit de adel en enkele prelaten - en een Tweede Kamer, bestaande uit de overige prelaten en afgevaardigden van steden, dorpen en landelijke gebieden. De Kamers hadden nauwelijks bevoegdheden. Onder prins Adolf, sinds 1831 onderkoning, werd in 1833 een liberalere grondwet van kracht die de kamers meer macht en de boeren vertegenwoordiging gaf.
De personele unie met het Verenigd Koninkrijk kwam tot een einde met de dood van koning Willem IV in 1837. Zijn opvolger in Engeland was zijn nicht Victoria, maar omdat volgens de in Hannover geldende Salische wet vrouwen geen aanspraak kunnen maken op de troon kwam daar zijn broer Ernst August aan de macht. Deze Ernst August, een berucht reactionair, stelde nog in het jaar van zijn troonsbestijging de grondwet van 1833 buiten werking. Deze daad werd in heel Europa veroordeeld en leidde tot het beroemde protest van een groep hoogleraren, de Göttinger Sieben, die vervolgens werden ontslagen en deels verbannen.
In de Maartrevolutie van 1848 moest Ernst August noodgedwongen toezeggen de grondwet van 1833 te herstellen. Er trad een liberale regering aan onder Alexander Levin von Bennigsen en Johann Carl Bertram Stüve die een nieuwe grondwet uitvaardigde. Al in 1850 kwam er echter een conversatieve regering aan de macht. Hannover trad in 1851 toe tot de Duitse Zollverein.
Onder de blinde koning George V zette de reactionaire tendens zich voort. Hij stelde in 1855 de grondwet van 1848 weer buiten werking. In de Duitse politiek was Hannover conservatief groot-Duits en fel anti-Pruisisch. Het schaarde zich in de Pruisisch-Oostenrijkse Oorlog van 1866 dan ook aan de kant van Oostenrijk. Binnen enkele dagen was Hannover door Pruisen bezet. Korte tijd later ontvluchtte George het land. Op 20 september 1866 werd Hannover officieel geannexeerd. Het maakte sindsdien als Provincie Hannover deel uit van de Pruisische staat. De steun voor de oude orde bleef echter relatief groot en de conservatieve Deutsch-Hannoversche Partei was tot in de tijd van de Weimarrepubliek meermaals in de Rijksdag vertegenwoordigd.
[bewerk] Machthebbers
[bewerk] Staatshoofden
- 1692-1698: Ernst August (I)
- 1698-1727: George I Lodewijk
- 1727-1760: George II August
- 1760-1820: George III (sinds 1814 koning)
- 1820-1830: George IV (sinds 1811 prins-regent namens George III)
- 1830-1837: Willem (in Engeland Willem IV)
- 1837-1851: Ernst August (II of I)
- 1851-1866: George V
[bewerk] Onderkoningen
- 1831-1837: Adolf, hertog van Cambridge (sinds 1816 gouverneur-generaal)
[bewerk] Staatsministers
- 1831-1837: Ludwig von Ompteda
- 1837-1844: Georg von Schele zu Schelenburg
- 1844-1848: Georg Friedrich von Falcke
- 1848-1848: Alexander Levin von Bennigsen
[bewerk] Ministers-presidenten
- 1848-1850: Alexander Levin von Bennigsen
- 1850-1851: Alexander von Münchhausen
- 1851-1853: Eduard von Schele zu Schelenburg
- 1853-1855: Eduard Christian von Lütcken
- 1853-1862: Eduard Kielmansegg-Gülzow
- 1862-1865: Wilhelm von Hammerstein
- 1865-1866: Georg Bacmeister
.svg/50px-Flag_of_Germany_(2-3).svg.png){kind=small}
