Graafschap Lingen
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Lingen was een tot de Nederrijns-Westfaalse Kreits behorend graafschap binnen het Heilige Roomse Rijk.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
Voor 1150 bouwden de graven van Tecklenburg bij een oversteekplaats over de Eems een burcht. Rond de burcht ontwikkelde zich een nederzetting die uitgroeide tot een hoofdplaats van het graafschap Tecklenburg.
In 1493 werd graaf Nicolaas III van Tecklenburg door zijn zoon Otto VIII afgezet. Hij vestigde zich dan in Lingen. Na zijn dood volgt een andere zoon, Nicolaas IV hem in 1496 op. Zijn gebied wordt in 1509 uitgebreid met het bovengraafschap. In 1519 draagt hij het graafschap als leen op aan de hertog van Gelderland, Karel van Egmond. Omdat hij slechts de vruchtgebruiker is van Lingen is deze handeling niet rechtmatig. Na zijn dood in 1541 wordt het graafschap herenigd met het graafschap Tecklenburg.
Het graafschap Tecklenburg met Lingen wordt na de Schmalkaldische Oorlog door keizer Karel V op 3 november 1546 aan de graaf Koenraad ontnomen en overgedragen aan Maximiliaan van Egmond, graaf van Buren. In maart 1548 sluit Maximiliaan een verdrag met Koenraad van Tecklenburg. Hierbij wordt Tecklenburg terug gegeven aan de graaf en doet deze afstand van Lingen. Op dezelfde dag erkent de keizer deze constructie in zijn hoedanigheid van heer van Overijssel. Dit betekent dat de keizer Lingen ziet als onderdeel van de Bourgondische Kreits. De Nederrijns-Westfaalse Kreits erkent deze constructies niet maar blijft Lingen zien als een deel van het graafschap Tecklenburg. In 1551 verkopen de voogden van de erfgename, Anna van Buren, het graafschap weer aan Karel V.
In 1578 verkopen de Staten-Generaal van de Nederlanden het aan Willem van Oranje, op voorwaarde dat hij het verovert. Omdat dit niet gebeurt, weigeren de Staten van Overijssel de prins met het graafschap te belenen. In 1597 wordt de stad bezet door Staatse troepen, waarna prins Maurits in 1602 door de Staten van Overijssel met Lingen beleend wordt. De Spanjaarden heroveren het in 1605, waarna de Spaanse stadhouder van Overijssel het graafschap bestuurt. Tijdens de Dertigjarige Oorlog ontruimen de Spanjaarden in 1627 het gebied, waarna andere bezetters volgen. In 1633 komt het graafschap in bezit van Frederik Hendrik van Oranje-Nassau. Bij de Vrede van Münster van 1648 erkent de koning van Spanje de overdracht aan Oranje-Nassau van 1578. De Oranjes menen dat Lingen geen deel meer uitmaakt van het Heilige Roomse Rijk, maar het Rijk en de familie Bentheim-Tecklenburg blijven aanspraak maken op het graafschap. In 1677 wordt de leenband met Overijssel verbroken, zodat het graafschap volledig souverein is geworden.
Nadat het huis Oranje-Nassau in 1702 met stadhouder-koning Willem III is uitgestorven, komt het aan één van zijn erfgenamen: de koning van Pruisen. Nadat Pruisen ook het graafschap Tecklenburg heeft gekocht, worden de twee gebieden bestuurlijk herenigd. Hiermee komt een eind aan alle geschillen.
Van 1807 tot 1810 maakt het deel uit van het groothertogdom Berg en van 1810 tot 1813 van het keizerrijk Frankrijk. Op het Congres van Wenen in 1815 wordt het voormalige graafschap gedeeld:
- het Nedergraafschap komt aan het koninkrijk Hannover en
- het Bovengraafschap komt terug aan het koninkrijk Pruisen.
Tot rond 1920 was het Nederlands er nog steeds de voertaal op straat en in de kerk. Het Duits en het Nedersaksisch hebben het Nederlands inmiddels verdrongen.
[bewerk] Bezit
- Tot het Nedergraafschap behoorden de stad Lingen en de ambten Lengerich, Freren, Thüne en Schapen.
- Tot het Bovengraafschap behoorden Ibbenbüren, Brochterbeck, Mettingen en Recke)
[bewerk] Regenten
| regering | naam | geboren | overleden | familie |
|---|---|---|---|---|
| 1493-1496 | Nicolaas III | 1496 | ||
| 1496-1541 | Nicolaas IV | 1541 | zoon | |
| 1541-1546 | Koenraad | 1493 | 16-3-1557 | broer |
| 1548-1548 | Maximiliaan | 1503 | 23-12-1548 | van Egmond |
| 1548-1551 | Anna van Egmond | 3-1533 | 24-3-1558 | dochter |
| 1602-1625 | Maurits | 14-11-1567 | 23-4-1625 | van Oranje-Nassau |
| 1625-1647 | Frederik Hendrik | 29-1-1584 | 14-3-1647 | broer |
| 1647-1650 | Willem II | 27-5-1626 | 6-11-1650 | zoon |
| 1650-1702 | Willem III | 14-11-1650 | 8-3-1702 | zoon |
[bewerk] Literatuur
Nève: het Rijkskamergerecht en de Nederlanden (Assen, 1972)
