Golf (sport)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
| Portaal Golf |
Golf is een balspel waarbij een kleine, harde bal met een golfclub van de tee (afslagplaats) weggeslagen wordt in de richting van een met een vlag gemarkeerd punt (de hole). Het doel is om de bal in zo min mogelijk slagen in de hole te doen belanden.
De lengte tussen de tee en de hole ligt meestal tussen de 100 en 560 meter. Afhankelijk van de lengte en de moeilijkheid van de hole wordt vastgesteld in hoeveel slagen de hole gespeeld zou moeten worden, de zgn. "par". Zo kan een speler die erg goed speelt op een baan onder par spelen, oftewel in minder dan het aantal vooraf vastgestelde slagen.
De fairway is het kort geschoren grastraject tussen de tee en de green; het minder kort geschoren gras ernaast heet de semi-rough en het niet speciaal geprepareerde terrein ernaast de rough.
Elke hole heeft een vereist aantal slagen, genaamd par. Het is de bedoeling om de bal, in een aantal slagen in de hole te krijgen. Bij een par 4 bijvoorbeeld, moet de speler de bal in 4 keer in de hole krijgen om zo par te lopen. Een par 3 is relatief makkelijker dan een par 5. Een par 5 moet langer zijn dan 400 meter. Een par 4 is tussen de 200 en de 550 meter en een par 3 is tussen 0 de en de 220 meter. Als je al de 18 holes bij elkaar optelt kom je op een bepaalde par uit, meestal tussen de 70 en 72. Loopt een speler een par 4 in 4 keer, dan loopt deze par. Loopt hij of zij echter deze hole in 3, dan heeft hij of zij een birdie (één onder par), doet hij dit in 2 keer heet dat een eagle (twee onder par). Als een speler een par 5 in 2 slagen loopt, noemt men dit een albatros (drie onder par) en een hole-in-one is als de bal in 1 keer in de hole verdwijnt. Loopt de speler één meer dan de vereiste par, dan heeft hij of zij een bogey, twee meer een double bogey, drie meer een triple bogey. Meerdere slagen boven par is te slecht om een benaming voor te hebben. Een speler mag maximaal 9 slagen over een par 4 doen, om zo de snelheid in het spel te houden. Je mag andere spelers niet hinderen, dus een voorspoedige doorloop is altijd prettig en wordt ook meestal geëist.
Elke hole heeft zijn hindernissen om de hole moeilijker te maken er zijn bijvoorbeeld bunkers (zandgaten), water en bos. De hole eindigt in een gat die in een zeer kort gemaaid grasveld (de green) ligt.
Elke amateurspeler heeft een handicap die berekend is uit zijn scores. Hoe lager de handicap, hoe beter de speler.
Inhoud |
[bewerk] Historie van de Golfsport
Er zouden verschillende soorten sporten als voorloper van het huidige golfspel worden beschouwd. In oude geschriften van Egyptenaren, Perzen, Grieken en Romeinen zijn verwijzingen te vinden naar verschillende spelvormen die op het golf leken, wat ook mogelijk is, is dat sporten als hockey, polo en croquet hieruit zijn ontstaan.
Het staat in ieder geval vast, dat golf niet (zoals bij voorbeeld rugby) plotseling ontstaan of uitgevonden is. Golf heeft zich ontwikkeld volgens een geëvolueerd proces dat tot op de dag van vandaag voortduurt.
Waarschijnlijk vond te Loenen aan de Vecht, bij het kasteel Kronenburg, op tweede kerstdag 1297 de eerste partij colf plaats. Door middel van deze golfpartij werd de moord op Floris V, graaf van Holland en Zeeland herdacht. De partij bestond uit twee teams van elk vier personen. Deze golfpartij heeft ongeveer 550 jaar stand gehouden.
Reeds in 1360 vaardigden de magistraten van de stad Brussel een ordonantie uit die het spelen met "colven" verbood binnen de stadsmuren.
De meer recente geschiedenis van de golfsport vormt sinds jaar en dag een bron van tweestrijd tussen de Nederlanders en de Schotten; beide beweren namelijk de echte bakermat van het huidige golfspel te zijn. Omdat het onmogelijk is met argumenten en bewijzen de wederzijdse beweringen te staven, is het daarom beter de waarheid in het midden te laten.
Omstreeks 1650 werd in Holland golf gespeeld met ‘Schotse klieken‘ (stokken), maar aan het begin van dezelfde eeuw werden grote hoeveelheden ballen van Hollands fabricaat naar Schotland geëxporteerd. Door deze feiten is het duidelijk dat er ruim drie-en-een-halve eeuw geleden in Nederland golf werd gespeeld in welke vorm dan ook.
[bewerk] Slagen
Er zijn verschillende slagen bij golf. Er is elke keer een ander type slag nodig om de bal in de hole te krijgen.
- een full swing
- de approaches
- het putten
- het chippen
- het pitchen
- de flop
- een punch slag
- een bunker slag
Een onderdeel van een slag is de swing.
[bewerk] Golfregels
De golfregels zijn vastgelegd in de Rules of Golf, goedgekeurd door de Royal and Ancient Golfclub of St. Andrews en de United States Golf Association.
[bewerk] Spelvarianten
Er zijn twee spelvormen, namelijk de strokeplay en de matchplay:
- In strokeplay komt het erop aan met het minste aantal slagen (strokes) de baan af te leggen, eventueel na verrekening van de handicap van de spelers.
- Bij matchplay spelen twee spelers (of twee duo's) tegen elkaar, hole per hole; wie het minste slagen op een hole nodig heeft, wint die hole. Wie één hole meer gewonnen heeft dan de tegenstander is "one up", enz. (de tegenstander is dan "one down" enz.); bij gelijke stand zegt men dat het "all square" is.
Bij matchplay hoeven niet noodzakelijk alle holes gespeeld te worden: als men meer holes voorsprong telt dan er overblijvende holes zijn, staat de winnaar vast en wordt de wedstrijd afgesloten. Wanneer men met twee tegen twee speelt, kan dit nog op twee manieren: ofwel heeft elke speler zijn eigen bal (fourball), waarbij enkel de beste score van beide op een hole meetelt, ofwel is er één bal voor beide spelers die er om beurten mee spelen (foursomes).
De meeste professionele toernooien gebruiken strokeplay, waarbij de scores van verschillende rondes worden samengeteld om de winnaar te kennen. Bij de grote toernooien wordt dit gedaan over een lang weekend, donderdag tot en met zondag. Hoewel de spelers in groepjes van twee of drie spelen is het dus in feite een individuele competitie: iedereen speelt om de laagste score te krijgen. Meestal valt na de tweede ronde, genaamd de cut, een aantal spelers af en enkel zij die niet meer dan een bepaalde score hebben, worden toegelaten tot de laatste twee ronden. Om zo de beste over te laten voor het weekend.
De score wordt bijgehouden ten opzichte van de par van de baan; de winnaar heeft de laagste score. Als meerdere spelers na de laatste ronde op de eerste plaats, dus een gelijk aantal slagen na 4 dagen, staan moeten deze een play-off spelen; hiervoor zijn er verschillende systemen in gebruik. Meestal gaat het om degene die een hole wint, dus de laagste van de twee of meerdere deelnemers. Als na de hole nog iedereen een gelijke score heeft, volgt er nog een hole, net zo lang totdat er een winnaar uit de bus komt.
[bewerk] Uitrusting
De voornaamste uitrusting voor het golfspel bestaat uit:
- golfballen: men mag zijn bal niet vervangen tijdens het spelen van een hole, tenzij de regels toestaan dat het wèl mag.
- Als een golfbal verloren raakt tijdens het spelen van de hole, bijvoorbeeld in het water, buiten de baan of ergens in het bos, dan mag de speler, op een door de regels aangegeven plek een nieuwe bal droppen. Meestal gaat dit gepaard met een of twee strafslagen.
- Als men denkt dat de bal kapot is, kan men aan de medespeler toestemming vragen de bal op te rapen en te bekijken. Dit komt vooral voor nadat de bal uit een bunker is geslagen. Als de bal kapot is (unfit for play) mag hij zonder straf worden vervangen.
- Men mag op iedere hole met een nieuwe bal beginnen. De bal moet dezelfde hardheid hebben als de voorgaande bal (er bestaan harde en zachte ballen). Men moet aan de marker mededelen dat men een nieuwe bal in spel brengt (merk en nummer melden).
De aerodynamica van een golfbal is erg interessant: het oppervlak van de bal is voorzien van vele ronde, ondiepe putjes (dimples) die, geheel tegen het gevoel in, de luchtweerstand significant verlagen. Hierdoor is het mogelijk om met een golfclub de bal meer dan 330 meter te slaan.
Jack Nicklaus heeft ballen ontworpen met knobbeltjes aan de buitenkant, die bleken maar 30% van de afstand te gaan. Hij voorzag een markt op cruise schepen, en op oefenlocaties, maar het werd een flop. Eind 80-er jaren is er een demonstratie mee gegeven op het Malieveld in Den Haag.
- golfclub (golfstok): er bestaat een uitgebreid gamma van clubs geschikt voor het slaan van verschillende lengtes en omstandigheden op de golfbaan. Het golfreglement beperkt het aantal golfclubs dat men kan meenemen. Men mag maximaal 14 clubs mee nemen in de tas:
- driver: de langste club met de minste hellingshoek ("loft") ("wood 1") om de bal zo ver mogelijk mee te kunnen slaan vanaf de tee;
- 2,3,4,5,7,9-wood ("houten 2,3,4,5,7 of 9"): (oorspronkelijk net als de driver met een houten clubkop, tegenwoordig uit metaal zoals titanium)met een schuiner raakvlak dan dat van de driver, zodat de bal een hogere baan beschrijft en minder ver gaat.
- hybride: vervangen de lange (van ijzer 1 tot 3) ijzers en de woods 5-7-9. Het voordeel bij deze clubs is dat ze de precisie van ijzers hebben en de afstand van een wood geven.
- ijzers: de verschillende "ijzers" hebben een nummer van 1 tot 11 (de 10 en 11 worden ook wel PW en SW genoemd) dat aangeeft hoeveel loft, oftewel hoe schuin, het raakvlak van de club is; hoe hoger het nummer, hoe schuiner het clubvlak en hoe hoger (en minder ver) de bal zal vliegen. Bij een 3 iron (ijzer 3) vormt het clubvlak een hoek van 21° met de verticale; bij een 9 iron is de hoek 44 graden. Zo kan men met dezelfde snelheid van de golfclub, een kortere afstand afleggen door een club met een ander nummer te gebruiken.
- sand wedge: een wedge met een zeer 'plat' vlak (56°), speciaal bedoeld voor gebruik in zand (bunker) om een vaak steile bunkerwand, of uit het zand te komen, om zo de weg naar de hole te vervolgen.
- pitching wedge: een club met een minder extreme hoek dan de sand iron (48 à 52°), gebruikt om de bal van nabij de green zo dicht mogelijk bij de hole te kunnen spelen.
- lob-wedge: een ijzer met een extreme hellingshoek tot wel 65°, speciaal voor moeilijke situaties waar een extra hoge balvlucht wordt verlangd. De wedge hebben allen een verschillende bounce, de negatieve hoek aan de onderkant van het slagvlak.
- putter: de club gebruikt om op de green te spelen. Het raakvlak is praktisch verticaal, omdat de bal over de green gerold moet worden. Er is een grote verscheidenheid in putters.
- de tee, dit is een (houten, plastic) pinnetje dat in de grond wordt gestoken om er de golfbal op te plaatsen wanneer men afslaat aan het begin van een hole. Alleen tijdens het afslaan mag men een tee gebruiken.
- een marker. Als de bal op de green ligt mag deze worden opgepakt en schoongemaakt. De speler dient een marker te gebruiken om de plaats aan te geven waar de bal lag zodat naderhand de bal op dezelfde plaats kan worden teruggeplaatst. De marker wordt vlak achter de bal geplaatst in de lijn van de hole. De marker is een klein plastic/ijzeren rondje, er wordt ook wel eens een munt gebruikt.
- een Pitch fork, dit is een kleine 'vork' om de kuiltjes op de green te herstellen. Als een bal landt op de green, laat deze een afdruk achter, omdat de bal met een tegengestelde draai op een oppervlak landt, graaft deze zich in. Alle omstandigheden moeten gelijk blijven voor elke speler en daarom moeten deze beschadigingen hersteld worden.
- men is verplicht het regelboekje bij zich te hebben.
- een ballpoint om de score op te schrijven. Liever geen potlood, want als de kaart nat wordt, vervaagt de tekst.
- Kledij: het voornaamste is dat kleding prettig zit en genoeg bewegingsvrijheid geeft.
- Golfschoenen moeten zorgen dat de speler een stabiele stand heeft bij het slaan, ook al is het gras vochtig en glad. Golfschoenen zijn daarom meestal voorzien van spikes of nopjes. Spikes zijn van ijzer, en kunnen vervangen worden omdat ze afschroefbaar zijn. Nopjes zijn een onderdeel van de zool.
Veel spelers dragen schoenen met nopjes, omdat het voor hun genoeg stevigheid geeft en omdat de meeste clubhuizen ermee betreden mogen worden. Schoenen met ijzeren spikes worden door betere spelers gebruikt en door alle professionals. Op de Europese PGA Tour hebben alle spelers spikes, maar de caddies niet. Als caddies schoenen met noppen dragen, mogen ze niet op de green lopen, omdat het putjes veroorzaakt.
-
- Handschoenen worden gebruikt om een vaste grip te krijgen op de club. Rechtshandigen gebruiken een handschoen aan de linker hand en de lefty precies omgekeerd.
- Belangrijk is een goed regenpak, dat wind- en regendicht is.
- Veel spelers dragen meerdere truien over elkaar als het fris weer is, in plaats van een stug jack, ook al is dat hipper. Spijkerbroeken en T- shirts ziet men niet graag op de golfbaan en er zijn banen waar je dan niet welkom bent. Wel wordt een poloshirt meestal toegestaan.
[bewerk] Golftermen
De volgende termen hoort men vaak bij de golfsport: Hole-in-one – Albatros – Eagle – Birdie – Par – Bogey – Double Bogey – Caddie – Handicap
Zie ook golfterminologie voor een verklarende woordenlijst van veel golftermen. Op Prestatieterm (golf) is een overzicht van prestatietermen te vinden.
[bewerk] Golftoerisme
Golftoerisme is een vorm van toerisme waar het golfen centraal staat. Deze markt is nog steeds groeiende vooral in landen in Europa.
[bewerk] Bekende golfers
[bewerk] Internationale golfers
- Severiano Ballesteros (Spanje)
- Ernie Els (Zuid-Afrika)
- Nicholas Alexander "Nick" Faldo (Engeland)
- Retief Goosen (Zuid-Afrika)
- Bernhard Langer (Duitsland)
- Sandy Lyle (Engeland)
- Colin Montgomerie (Schotland)
- Jack Nicklaus (Verenigde Staten)
- Arnold Palmer (Verenigde Staten)
- Gary Player (Zuid-Afrika)
- Vijay Singh (Fiji)
- Tom Watson (Verenigde Staten)
- Michelle Wie (Verenigde Staten)
- Tiger Woods (Verenigde Staten)
- Ian Woosnam (Engeland)
[bewerk] Nederlandse golfers
[bewerk] Grote golftoernooien
- De vier "Majors" (in volgorde van spelen in het seizoen):
- voor de heren:
- voor de dames:
- Kraft Nabisco Championship
- LPGA Championship
- U.S. Women's Open
- Women's British Open (*)
- (*) Deze toernooien vinden plaats in Groot-Brittannië; de andere in de Verenigde Staten.
- Ryder Cup (tweejaarlijkse wedstrijd tussen Europa en de Verenigde Staten)
- World Match Play Championship
- Dutch Open
Een golfspeler speelt een geheel jaar of op de Europese Tour, Aziatische of de Amerikaanse Tour. Mits deze speler zich daarvoor aan het eind van het voorafgaande jaar gekwalificeerd heeft. Er zijn nog divisie lager, waar vanzelfsprekend het niveau gemiddeld ook lager ligt dan op de Europese, Amerikaanse of Aziatische Tour.
[bewerk] Zie ook
[bewerk] Literatuur
- Michael Flannery en Richard Leech - Golf through the ages, six hundred years of golfing art.
- C.A.M. van Woerden - Kolven, het plaisier om sig in dezelve te diverteren. Uitgave van Kolfclub 'Utrecht St. Eloyen Gasthuis' in samenwerking met de Stichting Publicaties Oud-Utrecht.
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden in de categorie Golf van Wikimedia Commons. |
| Olympische sporten |  |
|---|---|
|
Olympische zomersporten Olympische wintersporten Voormalige Olympische sporten |
|
