Fokker D.XXI
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
| D.XXI | |
|---|---|
 |
|
|
|
|
| Rol: | jachtvliegtuig |
| Bemanning: | 1 vlieger |
| Varianten: | 4 |
|
|
|
| Eerste vlucht: | 27 maart 1936 |
| Aantal gebouwd: | 148 (53 van type D.XXI-1) |
| Gebruik: | Nederland, Finland, Denemarken |
|
|
|
| Lengte: | 8,20m |
| Hoogte: | 2,95m |
| Spanwijdte: | 11m |
| Vleugeloppervlak: | 16,20m² |
|
|
|
| Leeggewicht: | 1450kg |
| Brandstofgewicht: | 350kg |
| Max. gewicht: | 2050kg |
|
|
|
| Motor(en): | Bristol Mercury VIII |
| Vermogen: | 618.76kW |
|
|
|
| Kruissnelheid: | 430 km/u |
| Topsnelheid: | 460 km/u |
| Actieradius: | 930km |
| Dienstplafond: | 11.350m |
|
|
|
| Boordgeschut: | 2x (FN-Browning M36) 7,9 mm in beide vleugels, 2x (FN-Browning M36) 7,9 mm in de neus |
|
|
|
De Fokker D.XXI (of D.21) was een klein jachtvliegtuig, dat door Fokker werd ontwikkeld in de jaren 30 van de 20e eeuw.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
De D.XXI was bedoeld voor de onderschepping van vijandelijke vliegtuigen. Het toestel werd ontworpen voor het ML-KNIL, dat echter koos voor Amerikaanse toestellen. Vervolgens werd de D.XXI aangeschaft door de LVA, de Luchtvaartafdeling van het Nederlandse leger, die de eerste exemplaren in 1938 in dienst stelde. De D.XXI werd ook geleverd aan Denemarken en Finland. Finland bouwde het type tevens in licentie en gebruikte het met succes tijdens de Winteroorlog. Enkele Finse piloten behaalden met hun Fokkers zelfs de Aas-status. Hoewel ook Spanje de licentierechten verkreeg (Hispano Aviacion) zijn er nooit Spaanse toestellen gebouwd.
In 1988 bouwde Fokker nog één exemplaar voor het Militair Luchtvaart Museum te Soesterberg.
[bewerk] Constructie
De romp werd geconstrueerd met metalen buizen. Het voorste deel werd bekleed met metaal en het achterste deel met linnen. De vleugels werden bekleed met hout. Het onderstel was niet intrekbaar en bestond uit een paar veerpoten; de wielen waren wel van gestroomlijnde kappen voorzien.
[bewerk] Inzet
In de LVA werden patrouilles vaak met 3 kisten gevlogen. Alleen de patrouilleleider had een radio aan boord, en wanneer hij orders van de grond ontving moest hij zijn vleugelmannen met handsignalen instrueren. Door de geringe snelheid, in belangrijke mate door het vaste onderstel en het geringe motorvermogen veroorzaakt, was de jager in het nadeel tegenover de Messerschmitt Bf 109. Het toestel was echter in het voordeel door de grotere wendbaarheid en de kleinere draaicirkel. Een boordkanon was een gemis in de bewapening.
In zijn boek Oorlogsvlieger van Oranje beschreef Bob van der Stok zijn ervaringen met de D.XXI gedurende 10 tot 14 mei 1940. Hoewel de Fokker D.XXI het samen met het andere operationele type, de Fokker G.I, redelijk deed tegenover de moderne jagers en bommenwerpers van de Duitse Luftwaffe, gaven het kwantitatieve en het kwalitatieve overwicht van de vijand uiteindelijk de doorslag. Enkele exemplaren van de D.XXI werden door de Duitsers buitgemaakt. Eén ervan werd in het "Beuteflugzeuge Museum" in Berlijn tentoongesteld, tot dit museum in 1942 in een bombardement vernietigd werd.
[bewerk] Subtypen [1]
- D.XXI-1
- 2 exemplaren voor Denemarken met een 645 pk Mercury VIS motor en twee 20 mm Madsen kanonnen aan de vleugels, Dense registratienummers J-41 en J-42, Fokker constructienummers 554 en 555. De Denen (Haerens Flyvertroppernes Vaerkstader) bouwden nog 10 soortgelijke toestellen in licentie, J-43 t/m J-52.
- D.XXI-2
- 43 exemplaren voor de Nederlandse (nrs. 212-247) en Finse Luchtmacht (FR-76 t/m FR-82).
- D.XXI-3
- 38 in Finland door Valtion Lentokonetehadas gebouwde D.XXI uitgerust met een 760 pk PZL/Mercury VII of Tampala/Mercury VII motor (FR-83 t/m FR-120).
- D.XXI-4
- 50 in Finland door Valtion Lentokonetehadas gebouwde D.XXI uitgerust met een 1050 pk Pratt & Whitney R-1535-SB4C-G Twin Wasp Junior motor, andere bewapening, een grotere staartvin en een ander cockpitraam.
- D.XXI-5
- 5 exemplaren met een 920 pk Bristol Pegasus X motor.
| Bronnen, noten en/of referenties: |
|
[bewerk] Externe link
Warbirds informatie over dit type
1910-1918:: Fokker Spin · Fokker D.I · Fokker D.II · Fokker Dr.I · Fokker D.VII
1918-1940 (militair): Fokker T.II · Fokker S.I · Fokker D.IX · Fokker D.X · Fokker S.II · Fokker B.I · Fokker C.IV · Fokker S.III · Fokker D.XI · Fokker T.III · Fokker B.II · Fokker C.V · Fokker D.XII · Fokker D.XIII · Fokker S.IV · Fokker D.XIV · Fokker B.III · Fokker T.IV · Fokker C.VIIW · Fokker D.XVI · Fokker C.VIII · Fokker C.IX · Fokker D.XVII · Fokker C.X · Fokker C.XIW · Fokker D.XXI · Fokker G.I · Fokker T.V · Fokker S.IX · Fokker C.CIVW · Fokker T.VIIIW · Fokker D.XXIII · Fokker T.IX
1918-1940 (verkeer): Fokker F.VII · Fokker F.XVIII · Fokker F.XX · Fokker F.XXXVI · Fokker F.XXII
1945-1996: Fokker S.14 · Fokker F27 · Fokker F28 · Fokker 50 · Fokker 60 · Fokker 100 · Fokker 70
