Darius Milhaud

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Darius Milhaud (Aix-en-Provence, Frankrijk, 4 september 1892 - Genève, Zwitserland, 22 juni 1974) was een Franse componist en muziekpedagoog.

Inhoud 1 Leven 2 Oeuvre (uittreksel) 2.1 Werken voor orkest 2.1.1 Symfonieën 2.1.2 Concerten met instrumenten en orkest 2.1.3 Andere orkestwerken 2.2 Werken voor harmonieorkest 2.3 Toneelwerken 2.3.1 Opera's 2.3.2 Balletten 2.3.3 Musical 2.4 Werken voor piano 2.5 Kamermuziek 2.6 Vocale muziek (met orkest of instrumenten) 2.7 Koormuziek

[bewerk] Leven

Hij is een zoon uit een oud provençaals-joods gezin. De geografische als ook de religieuze afkomst zal hem in zijn gehele leven vormen. Systematisch muziekonderwijs kreeg hij vanaf zijn 7e levensjaar met vioolles. Zijn eerste composities ontstonden in 1905.

In 1909 startte hij met de vioolstudie aan het Parijse Conservatoire national supérieur de musique, maar drie jaar later ging hij over naar de compositie-studie. Zijn docenten daar waren André Gédalge voor contrapunt en compositie, Charles-Marie Widor voor compositie en Vincent d'Indy voor dirigeren. Toen maakte hij ook kennis met Arthur Honegger en Jacques Ibert. Zelf componeerde hij in die tijd voornamelijk liederen naar gedichten van Franse tijdgenoten en een eerste opera (La brebis égarée 1910-1915).

In 1912 ontstond een belangrijke vriendschap met de Franse dichter Paul Claudel die zijn muzikale leven voor een groot deel heeft beïnvloed. Francis Jammes en Leo Latil hadden ook hun steentje bijgedragen tot de wording als componist van Darius Milhaud. Gedurende de Eerste Wereldoorlog nam Paul Claudel hem mee als attaché aan de Franse ambassade (1917-1918) naar Rio de Janeiro in Brazilië. Daar leerde hij de Braziliaanse volksmuziek en de populaire muziek kennen. Dat had in de volgende jaren grote invloed op zijn eigen compositiestijl. Zijn stijl is in Brazilië volwassen geworden.

In maart 1919 kwam hij naar Frankrijk terug. Hij had contact met de kring om Jean Cocteau en Erik Satie die in 1920 door Collet, de Groupe des Six werd genoemd met Arthur Honegger, Francis Poulenc, Georges Auric, Louis Durey en Germaine Tailleferre als naaste collega's. Zijn composities brachten hem de eerste successen bij het publiek, maar ook schandalen.

In 1925 huwde hij zijn nicht Madeleine.

Na de uitbraak van de Tweede Wereldoorlog emigreerde Milhaud met zijn gezin naar de Verenigde Staten van Amerika en werd hij aan het Mills College in Oakland leraar voor compositie (tot 1971). Na het einde van de oorlog werd hij eveneens professor voor compositie aan het befaamde Conservatoire supérieur de musique te Parijs. Hij doceerde in de volgende tijd jaarlijks afwisselend tussen de beide continenten. Tot zijn leerlingen behoorden de jazzmusicus Dave Brubeck, de minimalist Steve Reich, de Zweed Allan Pettersson, de Duitser Karlheinz Stockhausen en Griek Iannis Xenakis.

Milhaud was een zeer productieve componist en schreef meer dan 400 partituren (zie Oeuvre van Darius Milhaud in alle mogelijke genres (opera, symfonie en symfonische muziek, kamer- en vocaalmuziek, werken voor harmonieorkest en liederen.

[bewerk] Oeuvre (uittreksel)

[bewerk] Werken voor orkest

[bewerk] Symfonieën

• 1939 Symfonie nr 1, opus 210
  1. Pastorale - Modérément animé
  2. Très vif
  3. Très Modéré
  4. Animé
• 1944 Symfonie nr 2, opus 247 - opgedragen in gedachtenis aan de echtgenote van de beroemde dirigent Sergei Koussevitzky, Natalie;
  1. Friedrich, ruhig und heiter
  2. Geheimnisvoll
  3. Schmerzlich
  4. Ruhevoll
  5. Halleluja
• 1946 Symfonie nr 3 (Te Deum), opus 271
  1. Fièrement
  2. Très recueilli
  3. Pastorale
  4. Finale)
• 1948 Symfonie nr 4, opus 281
  1. Animé
  2. Lent
  3. Modérément animé
  4. Animé
• 1953 Symfonie nr 5, opus 322
• 1955 Symfonie nr 6, opus 343
• 1955 Symfonie nr 7, opus 344
• 1957 Symfonie nr 8 (Rhodanienne), opus 362
• 1959 Symfonie nr 9, opus 380
• 1960 Symfonie nr 10, opus 382
• 1960 Symfonie nr 11 (Romantique), opus 384
• 1961 Symfonie nr 12 (Rorale), opus 390

• 1917 Le printemps, opus 43 (1e kleine symfonie)
• 1918 Pastorale, opus 49 (2e kleine symfonie)
• 1921 Serenade, opus 71 (3e kleine symfonie)
• 1921 Dixtuor à cordes, voor tien strijkers, opus 74 (4e kleine symfonie)
• 1922 Dixtuor d'instrument à vent, voor tien blazers, opus 75 (5e kleine symfonie)
• 1923 Sixieme symphonie pour quatuor vocal, hautbois et violoncello, op. 79 (6e kleine symfonie)

De kleine symfonieën werden later door de componist niet meer als zodanig aangemerkt.

[bewerk] Concerten met instrumenten en orkest

• 1927 Concert nr 1, voor viool en orkest
• 1929 Concert nr 1, voor altviool en orkest, opus 108
• 1933 Concert nr 1, voor piano en orkest, opus 127
• 1935 Celloconcert, opus 323
• 1941 Concert nr 2, voor piano en orkest, opus 228
• 1946 Concert nr 3, voor piano en orkest, opus 270
• 1946 Concert nr 2, voor viool en orkest
• 1949 Concert nr 4, voor piano en orkest, opus 295
• 1951 Concertino d'été, voor altviool en kamerorkest, opus 311
• 1953 Concert, voor harp en orkest, opus 323
• 1954-1955]] Concert nr 2, voor altviool en orkest, opus 340
• 1955 Concert nr 5, voor piano en orkest, opus 346
• 1959 Concert nr 3, voor viool en orkest

[bewerk] Andere orkestwerken

• 1919 2e Suite symphonique
• 1919 Le Boeuf sur le toit, opus 58
• 1920 Ballade, voor piano en orkest, op. 61
• 1920 Saudades do Brazil, een symfonisch gedicht met impressies uit Rio de Janeiro voor orkest (oorspronkelijk voor piano), opus 67,
  1. Sorocaba
  2. Botafogo
  3. Leme
  4. Copacabana
  5. Ipanema
  6. Gavea
  7. Corcovado
  8. Tijuca
  9. Sumaré
  10. Paineras
  11. Laranjeiras
  12. Paysandú
• 1920 Cinq Études, voor piano en orkest, opus 63
• 1926 Le Carneval d'Aix, fantaisie voor piano en orkest, opus. 83b
• Hymne de Sion, voor orkest
• Israel est vivant, voor orkest

[bewerk] Werken voor harmonieorkest

• 1923 La création du monde, voor blazersensemble
• 1944 Suite française, opus 248
  1. Normandie
  2. Bretagne
  3. Île-de-France
  4. Alsace-Lorraine
  5. Provence
• 1936 Suite provençale, opus 152
• 1946 Deux Marches, opus 260
• 1954 West Point Suite, opus 313
• Introduction et Marche funebre uit Chant du monde

[bewerk] Toneelwerken

[bewerk] Opera's

• 1913/1915-1916-1922 L'Orestie d'Eschyle, trilogie
  1. Agamemnon (Aischylos Paul Claudel, 1e deel van de Oresteia) - toneelmuziek voor sopraan, mannenkoor en orkest, opus 14;
  2. Les Choéphores (naar Aischylos bewerkt door Paul Claudel, 2e deel van de Oresteia) - zeven toneelmuzieken voor sopraan, bariton, vrouwelijke spreekstem, gemengd koor, slagwerk en orkest, opus 24
  3. Les Euménides (Aischylos Paul Claudel, 3e deel van de Oresteia), opera, 3 actes, opus 41
• 1925 Les Malheurs d'Orphée, opera, 3 actes, opus 85 - libretto: Armand Lunel
• 1925-1927 Esther de Carpentras, opéra bouffe, 2 actes, opus 89 - libretto: Armand Lunel
• (1926): Le Pauvre Matelot; complainte, 3 actes, opus 92 - libretto: Jean Cocteau
• 1926-1927 Les Opéras-minute - Trilogie
  1. L'Enlèvement d'Europe - opéra-minute, 8 scènes voor soli, vocaalsextet en orkest, opus 94 - libretto: Henri Hoppenot
  2. L'Abandon d'Ariane - opéra-minute 5 scènes voor soli, vocaalsextet en orkest, opus 98 - libretto: Henri Hoppenot
  3. La Délivrance de Thésée - opéra-minute, 6 scènes voor soli, vocaalkwartet en orkest, opus 99 - libretto: Henri Hoppenot
• 1928 Christoph Colomb, opera, 2 acte (Libretto: Paul Claudel);
• 1930-1931 Maximilien, historische opera, 3 acte, opus 110 - libretto: Franz Werfel/Rudolf Stephan Hoffmann/Armand Lunel
• 1938 Médée, opera, eenakter, opus 191 - libretto: Madeleine Milhaud
• 1943 Bolívar; opera, 3 actes, opus 236 - libretto: Jules Supervielle/Madeleine Milhaud
• 1952-1953 David; opera, 5 actes, opus. 320 - libretto: Armand Lunel
• 1958 Fiesta; opera, eenakter, opus 370 - libretto: Boris Vian
• 1964-1965 La Mère coupable; opera, 3 actes, opus 412 - libretto: Madeleine Milhaud, naar Beaumarchais
• 1970 Saint-Louis roi de France; opéra-oratorio, 2 delen, opus 434 - libretto: Paul Claudel/Henri Doublier

[bewerk] Balletten

• 1919 Le bœuf sur le toît, ballet, opus 58, (naar Jean Cocteau)
• 1921 La création du monde, ballet voor klein orkest, opus

[bewerk] Musical

• 1910-1924 La Brebis égarée, roman musical, 3 actes, op. 4 - Libretto: Francis Jammes

[bewerk] Werken voor piano

• 1919 Le bœuf sur le toît, voor twee piano's
• 1936 Scaramouche, voor twee piano's

[bewerk] Kamermuziek

• Sonates en andere werken met pianobegeleiding voor altviool, viool, klarinet, saxofoon
• Duo's en trio's voor verschillende instrumenten
• 18 Strijkkwartetten (van 1912 tot 1950); waarvan het 14de en 15de samen ook als octet kunnen uitgevoerd worden
• Kwintetten voor strijkers (3), blazers (1) en piano en strijkers (1)
• Strijksextet
• Septet

[bewerk] Vocale muziek (met orkest of instrumenten)

• 1919 Machines agricoles, 6 pastorale gezangen, voor zangeres of zanger, fluit, klarinet, fagot, viool, alt-viool, cello en contrabas, opus 56
• Psaume 129, voor bariton en orkest, opus 53
• Cantate pour Louer le Seigneur, voor solokwartet, gemengd koor, jongerenkoor en orkest, opus 103
• Cantate de Psaumes, voor bariton en kamerorkest, opus 425

[bewerk] Koormuziek

• Les Momies d'Egypte, Comédie chorale voor gemengd koor
• Psaume 121, voor mannenkoor a cappella