Bill Clinton

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Bill Clinton 42e president van de Verenigde Staten Ambtstermijn 20 januari 1993 - 20 januari 2001 Voorganger George H.W. Bush Opvolger George W. Bush Geboren 19 augustus 1946 Partner Hillary Clinton Politieke partij Democraat Vicepresident Albert Gore, Jr. Handtekening

Yitzhak Rabin, Bill Clinton en Yasser Arafat

Clinton speelt saxofoon bij Jeltsin

Bill Clinton, foto: NASA

Bill Clinton met vrouw Hillary en dochter Chelsea

William Jefferson Blythe III Clinton (Hope (Arkansas), 19 augustus 1946) was de 42ste president van de Verenigde Staten tussen 1993 en 2001.

Inhoud 1 Levensloop 2 Presidentschap 3 Door Clinton getekende belangrijke wetgeving 4 Belangrijkste veto's 5 Benoemingen Oppergerechtshof 6 Belangrijkste door Congres geblokkeerde wetgeving 7 Initiatieven 8 Belangrijke data 9 Gratieverleningen 10 Na het presidentschap 11 Sleutelroman over Clinton 12 Kabinetsleden onder Clinton 13 Externe links

[bewerk] Levensloop

Bill Clinton werd geboren in de staat Arkansas en groeide op in Hot Springs in dezelfde staat. Zijn naam, William Jefferson Blythe III, verwijst naar die van zijn vader, William Jefferson Blythe Jr., die drie maanden voor zijn zoons geboorte overleed als gevolg van een auto-ongeluk. Clinton werd opgevoed door zijn moeder en zijn stiefvader George Clinton en ontworstelde zich geleidelijk aan zijn arme milieu. Hij studeerde aan de Georgetown University, de prestigieuze universiteit in het Engelse Oxford (via een beurs (Rhodes Scholarship)) en ontving een graad in rechten van Yale Law School. Na enkele jaren als hoogleraar rechten te hebben onderwezen aan de Universiteit van Arkansas werd Clinton Attorney General (officier van justitie) van Arkansas. Hij bekleedde zes termijnen lang de positie van gouverneur van deze staat, te weten van 1978 tot 1980 en van 1982 tot 1992.

[bewerk] Presidentschap

Clinton was de eerste Democraat sinds Franklin Delano Roosevelt die twee volledige ambtstermijnen als president vol maakte. Zijn verkiezing betekende het einde van een tijdperk van dominantie door de Republikeinen, die de president hadden geleverd gedurende de twaalf jaar daarvoor en gedurende 20 van de 24 jaar daarvoor. Deze verkiezing gaf de Democraten, voor het eerst sinds Jimmy Carter, weer de volledige controle over de drie belangrijkste takken van de federale overheid te weten beide kamers van het Congres en het presidentschap.

Clinton won de verkiezingen van 1992 van de zittende president, de Republikein George Bush, en de onafhankelijke kandidaat Ross Perot vooral door zich te richten op binnenlandse aangelegenheden. Een belangrijk item was de economische recessie vóór de verkiezingen. In het campagne-hoofdkwartier werd de frase "It's the economy, stupid!" ("Het gaat om de economie, sukkel!") geboren. vicepresident was Al Gore.

Meteen na zijn aantreden loste Clinton een verkiezingsbelofte in door de zogeheten "Family and Medical Leave Act" (1993) te tekenen, een wet die bedrijven vanaf een bepaalde omvang verplichtte hun werknemers onbetaald verlof te verlenen in geval van ernstige medische problemen of problemen binnen de familie. Dit deed meer goeds voor zijn populariteit dan zijn aarzeling een andere belofte in te lossen, die om de acceptatie van openlijke homoseksuelen in het leger te vergroten. Van links kwam de kritiek dat zijn aanpak te vrijblijvend was, terwijl rechts meende dat Clinton weinig begreep van het leger. Na een lange discussie besloten Clinton en het Pentagon tot een "Don't ask, don't tell"-beleid ("niet naar vragen, niet zeggen"), wat nu nog het officiële beleid is.

Onder Clinton was er gedurende de jaren '90 sprake van aanhoudende economische groei (die volgens het Office of Management and Budget al in april 1991 begon), afnemende werkloosheid en toenemende welvaart als gevolg van de hausse op Wall Street. In hoeverre dit te danken is aan Clinton is een veelbesproken kwestie. Veel positieve invloed ging ook uit van het Congres en van Alan Greenspan, het door Clinton herbenoemde hoofd van de Federal Reserve. Tevens speelde de combinatie van positieve technologische ontwikkelingen en de gunstige toestand van de wereldeconomie een rol, zaken waar Clinton weinig invloed op had.

Tussen 1992 en 1994 konden de Democraten een grote invloed uitoefenen, maar de zogeheten "mid-term" verkiezingen van 1994 werden een drama voor de partij. Ze verloren hun meerderheid in Huis en Senaat voor de eerste keer in 40 jaar. Dit kwam in belangrijke mate door de mislukte poging van de partner, Hillary Clinton, om een veelomvattend volksgezondsheidssysteem te creëren.

Na de verkiezingen van 1994 verschoof de aandacht vooral naar het "Contract with America" ("Contract met Amerika") gepropageerd door "Speaker of the House" (voorzitter) Newt Gingrich. Het in meerderheid Republikeinse Congres vocht met Clinton over de begroting. Clinton werd tijdens de verkiezingen van 1996 met een ruime marge herkozen ten koste van de Republikeinse kandidaat Bob Dole. De Republikeinen hielden hun meerderheid in het Congres, maar verloren wel enkele zetels.

Het Huis van Afgevaardigden begon op 19 december 1998 een zogeheten "impeachment"-procedure tegen Clinton op grond van verdenkingen van meineed en tegenwerking van de rechtsgang. De Senaat besloot echter op 12 februari 1999, in een rechtszaak die begon op 7 januari, om Clinton niet te veroordelen, waardoor hij zijn tweede termijn kon afmaken. De procedure draaide om de verdenking van machtsmisbruik en meineed. Clinton zou gelogen hebben over zijn affaire met Monica Lewinsky, iets wat ontdekt werd tijdens het onderzoek naar het overigens verder ongerelateerde Whitewater-schandaal. Hij zou dit gedaan hebben vanwege een andere zaak, een klacht van Paula Jones over aanranding. Deze zaak werd later geschikt voor $850000. Een federale rechter veroordeelde Clinton vanwege minachting van het hof (het liegen in een verklaring) tot het betalen van een boete van $90000. Om de procedures te vermijden om hem zijn recht tot uitoefenen van het vak van advocaat te ontnemen, leverde hij dit recht zelf in.

Een groot deel van Clintons presidentschap werd overschaduwd door schandalen of nep-schandalen, waaronder het al genoemde Whitewater-schandaal. Oorspronkelijk ging dit door Kenneth Starr geleide onderzoek over een mislukte gronddeal van jaren eerder, maar het breidde zich uit naar de zelfmoord van Clintons vriend Vince Foster, de affaires Paula Jones en Monica Lewinsky, en "Troopergate", een zaak die draaide om een "Trooper" van de staat Arkansas die beweerde seksuele ontmoetingen te hebben geregeld voor Clinton, destijds gouverneur. Later slikte de Trooper die beweringen in en beweerde hij geld te hebben gekregen van het conservatieve blad "American Spectator". Iets dergelijks gold voor Jones, die toegaf geld te hebben ontvangen van conservatieve politieke groeperingen. Starrs opvolger, Robert Ray, stelde voor geen van de aanklachten vervolging in.

Clinton ontwikkelde een nauwe werkrelatie met Tony Blair, die in 1997 tot Britse premier was gekozen. Hij toonde persoonlijke belangstelling voor de Noord-Ierse problematiek en bezocht het gebied drie keer om de vrede te bevorderen. Dit leidde tot gesprekken tussen beide kampen, die uitmondden in de belofte van het Ierse Republikeinse Leger, op 23 oktober 2001, om zich te ontwapenen.

In 1999 slaagde Clinton er samen met het door de Republikeinen gedomineerde Congres in om voor het eerst sinds 1969 de begroting in evenwicht te brengen. Het echtpaar Clinton heeft één dochter, Chelsea Clinton, die alvorens naar elders te gaan voor verdere studie enige tijd in het Witte Huis woonde.

Op 6 september 2004 onderging Clinton een vierdubbele bypass-operatie. Nadien moest hij nog een lichte operatie ondergaan om lidtekenweefsel te verwijderen. Sindsdien toont Clinton zich een fervent anti-roker.

[bewerk] Door Clinton getekende belangrijke wetgeving

• Instelling van het vrijwilligersprogramma Americorps.
• De "Crime Bill Expansion" uit 1994, onderdeel van meer omvattende misdaadwetgeving. De federale doodstraf werd hierin uitgebreid tot ongeveer zestig misdrijven.
• Op 14 maart 1996 gaf Clinton zijn toestemming aan een 100 miljoen dollar kostende overeenkomst met Israël, die als doel had terroristen op te sporen en uit te schakelen.
• "Brady-wet", dat onder andere een wachttijd verplicht bij aanschaf van wapens.
• Telecommunicatiewetgeving die belangrijke eigendomsrechtenbeperkingen van radio- en televisiezenders ophief.
• Communications Decency Act, een wet die er voor zorgt dat iemand die onzedelijk materiaal over het internet aan minderjarigen verspreid, bestraft zou kunnen worden. De wet is omstreden bij groepen die Vrijheid van meningsuiting hoog in het vaandel hebben.
• Hervorming van de bijstand. Clinton tekende dit na twee keer eerder een veto te hebben gegeven.
• NAFTA, Noord-Amerikaanse Vrijhandelsovereenkomst
• Verhoging van het minimumloon
• Digital Millennium Copyright Act, een wet die muziekpiraterij tegen moet gaan.
• Wetgeving die het staten onder andere mogelijk maakt om een in een andere staat gesloten huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht niet te erkennen
• Iraq Liberation Act, waarmee het verdrijven van Saddam Hoessein officieel beleid werd.

[bewerk] Belangrijkste veto's

• Begroting voor 1996. Clintons veto leidde tot een tijdelijke "sluiting" van de overheid.
• H.R. 1833, gedeeltelijk abortusverbod
• Hervorming van de bijstand. Zie hierboven.

[bewerk] Benoemingen Oppergerechtshof

• Ruth Bader Ginsburg in 1993, waarmee hij de eerste democratische president was die een vrouw hiervoor benoemde.
• Stephen Breyer in 1994

[bewerk] Belangrijkste door Congres geblokkeerde wetgeving

• Hervorming van het volksgezondheidssysteem. (Zie ook hierboven.) Het plan, uitgedacht door een commissie onder leiding van Hillary Clinton, voor een universeel gezondsheidszorgprogramma liep stuk door zijn complexiteit, slechte ontwerp en tegenstand van verzekeraars en de medische wereld. Het kreeg geen enkele stem voor.

[bewerk] Initiatieven

• Hervorming van de sociale zekerheid. Clinton benoemde hiervoor een commissie, maar onderschreef haar bevindingen niet en initieerde geen wetgeving.
• Probeerde Ehud Barak van Israël en Yasser Arafat, leider van de PLO ertoe te bewegen om een akkoord te sluiten over de Joodse nederzettingen.
• Schiep het "Don't ask, don't tell"-beleid (zie hierboven) ten aanzien van homoseksuelen in het leger.

[bewerk] Belangrijke data

• 26 februari 1993 - Bij een terroristische aanslag op het World Trade Center komen 6 mensen om, en raken 1000 mensen gewond. Clinton reageert door op 26 juni van dat jaar bombardementen uit te voeren op Afghanistan.
• 19 april 1993 - De belegering door de FBI van een gebouw van de religieuze sekte Branch Davidians in Waco in de staat Texas vanwege vermeend illegaal wapenbezit leidt tot de dood van 80 mensen.
• 20 juli 1993 - Clintons vriend en vertrouweling Vince Foster pleegt zelfmoord gedurende het onderzoek naar het Whitewater-schandaal, waarin Clinton van fraude beschuldigd werd.
• 3 oktober 1993 - Vele US Rangers komen om tijdens de Slag om Mogadishu in Somalië. Het leger is woedend omdat het de apparatuur die het cruciaal achtte voor de operatie niet kreeg.
• 1994 - Clinton zendt troepen naar Haïti om president Aristide weer aan de macht te helpen.
• 14 januari 1995 - Clinton en de Russische president Boris Jeltsin tekenen de Kremlinakkoorden. Nucleaire raketten worden niet meer permanent gericht op strategische doelen. Tevens wordt Ruslands nucleaire arsenaal in Oekraïne ontmanteld.
• 19 april 1995 - Een bom in een auto geplaatst voor een gebouw van de federale overheid in Oklahoma City in de staat Oklahoma doodt 168 mensen. Degene die de bom had geplaatst is Timothy McVeigh.
• 14 november 1995 - Vanwege het vastlopen van begrotingsonderhandelingen tussen het Congres en de president moeten grote delen van het federale-overheidspersoneel tijdelijk naar huis. Deze situatie duurt tot januari 1996.
• december 1995 - Clinton organiseert besprekingen op de Wright-Patterson Air Force Base in de staat Ohio, die uitmonden in de Dayton-vredesakkoorden, die leiden tot een tijdelijke wapenstilstand op de Balkan.
• december 1995 - Clintons bezoek aan Ierland leidt tot de instelling van een internationale commissie voorgezeten door voormalig senator George Mitchell.
• november 1996 - Clinton wordt herkozen ten koste van de Republikeinse uitdager Bob Dole
• oktober 1997 - De Chinese premier Jiang Zemin bezoekt het Witte Huis.
• augustus 1998 - Clinton beveelt aanvallen met kruisraketten op Afghanistan en op een fabriek in Soedan waarvan hij dacht dat er chemische wapens gemaakt werden. Het bleek een medicijnfabriek te zijn.
• 16 december 1998 - Clinton en Blair bombarderen drie dagen lang Irak in de operatie Desert Fox zonder toestemming van de VN. Volgens Clinton en Blair zou Irak massavernietigingswapens hebben.
• 19 december 1998 - Impeachment (afzettingsprocedure) tegen Clinton begint.
• voorjaar 1999 - Van 24 maart tot 10 juni bombardeert de NAVO Kosovo en Servië (de Kosovo-oorlog). Op 7 mei raken Amerikaanse bommen de Chinese ambassade in Belgrado. Daardoor komen er even problemen tussen de NAVO en China, want een ambassade van een land bombarderen is een aanval op dat land. De problemen worden snel opgelost. In juni capituleert Servië; en neemt de VN het bestuur van Kosovo op zich.
• 5 oktober 2000 - De nederlaag van president Slobodan Milošević bij eerdere verkiezingen leidt tot massademonstraties in Belgrado en uiteindelijk tot het ineenstorten van het regime. Oppositieleider Vojislav Kostunica wordt op 6 oktober de nieuwe president.

[bewerk] Gratieverleningen

Aan het einde van zijn tweede termijn gaven peilingen aan dat meer dan 60% van de bevolking achter Clinton stond, ondanks een aantal controversiële gratieverleningen die hij vlak voor het einde van zijn presidentschap pleegde. Het is voor Amerikaanse presidenten namelijk gebruikelijk om aan het einde van hun ambtstermijn gratie te verlenen, maar in Clintons geval (140 op zijn laatste dag als president, waaronder aan mensen die zijn campagne hadden gefinancierd en aan een drugshandelaar) leidde dit - tijdelijk - tot een grote daling in populariteit.

[bewerk] Na het presidentschap

De eerste jaren na zijn presidentschap besteedde Clinton aan het verzilveren van zijn populariteit. Hij reisde de wereld rond om tegen royale vergoeding lezingen te houden, en kon zo zijn torenhoge advocatenrekeningen betalen.

Eind 2004 werd in Little Rock, Arkansas, de Bill Clinton Presidential Library geopend. Belangrijkste spreker was George H. W. Bush (senior), die zijn opvolger veel lof toezwaaide. De huidige president George W. Bush heeft zijn twee voorgangers samen op belangrijke missies gestuurd. Zo reisde het duo begin 2005 naar Azië om de Amerikaanse hulpverlening na de tsunami te coördineren, en vertegenwoordigden ze de VS bij de begrafenis in april 2005 van de paus. Na de orkaan Katrina, die in 2005 New Orleans en het zuiden van de Golf van Mexico-staten verwoestte, werden de twee oud-presidenten als "most distinguished citizens" belast met het inzamelen van giften voor de getroffen inwoners.

[bewerk] Sleutelroman over Clinton

• Anonymous (journalist Joe Klein): Primary colors: a novel of politics (1996), over de eerste campagne van Clinton in de Democratische voorronde (primary) van de presidentsverkiezing in 1992. Clinton heet hier Jack Stanton. Verfilmd in 1998 met John Travolta als Bill en Emma Thompson als Hillary.

[bewerk] Kabinetsleden onder Clinton

KABINETSLEDEN	MINISTERIE	Periode	Bijzonderheden:
Warren M. Christopher	Buitenlandse Zaken	1993 - 1997
Bruce Babbitt	Binnenlandse Zaken	1993 - 2001
Les Aspin	Defensie	1993 - 1994
Ronald H. Brown	Economische Zaken	1993 - 1996
Lloyd Bentsen	Financiën	1993 - 1994
Donna E. Shalala	G+S.Z *	1993 - 2001
Henry G. Cisneros	H+S.O *	1993 - 1997
Janet Reno	Justitie	1993 - 2001
Mike Espy	Landbouw	1993 - 1994
Richard Riley	Onderwijs	1993 - 2001
Robert B. Reich	Arbeid	1993 - 1997
Federico F. Peña	Transport	1993 - 1997
	Energie	1997 - 1998
Hazel O'Leary	Energie	1993 - 1997
Jesse Brown	Veteranen Zaken	1993 - 1997
William J. Perry	Defensie	1994 - 1997
Robert E. Rubin	Financiën	1994 - 1999
Daniel R. Glickman	Landbouw	1994 - 2001
Madeleine Albright	Buitenlandse Zaken	1997 - 2001
William S. Cohen	Defensie	1997 - 2001
William M. Daley	Economische Zaken	1997 - 2000
Andrew Cuomo	H+S.O *	1997 - 2001
Alexis M. Herman	Arbeid	1997 - 2001
Rodney E. SLater	Transport	1997 - 2001
Togo D. West jr.	Veteranen Zaken	1997 - 2001
Bill Richardson	Energie	1998 - 2001
Lawrence H. Summer	Financiën	1999 - 2001
Norman Y. Mineta	Economische Zaken	2000 - 2001

• * H+S.O = Huisvesting + Stedelijke Ontwikkeling
• * G+S.Z = Gezondheidszorg + Sociale Zaken

[bewerk] Externe links

• "Bill Clinton: His Life", documentaire uit 2004, engelstalig

President van de Verenigde Staten

Washington - J. Adams - Jefferson - Madison - Monroe - J.Q. Adams - Jackson - Van Buren - W.H. Harrison - Tyler - Polk - Taylor - Fillmore - Pierce - Buchanan - Lincoln - A. Johnson - Grant - Hayes - Garfield - Arthur - Cleveland - B. Harrison - Cleveland - McKinley - T. Roosevelt - Taft - Wilson - Harding - Coolidge - Hoover - F.D. Roosevelt - Truman - Eisenhower - Kennedy - L.B. Johnson - Nixon - Ford - Carter - Reagan - G.H.W. Bush - Clinton - G.W. Bush

Persoonsgegevens
NAAM	Clinton, Bill
KORTE OMSCHRIJVING	42e president van de Verenigde Staten
GEBOORTEDATUM	19 augustus 1946