Astrantia major
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
| Astrantia major | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
|||||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||
| soort | |||||||||||||||||||
| Astrantia major L. (1753) |
|||||||||||||||||||
 |
Het Zeeuws knoopje (Astrantia major), ook wel Groot sterrenscherm genoemd, is een overblijvende plant in de schermbloemenfamilie (Umbelliferae oftewel Apiaceae).
De plant wordt ongeveer 1 meter hoog. De lange kale stengel draagt weinig bladeren. De handvormig gedeelde of gespleten onderste bladeren zijn tot 15 cm groot en sterk geaderd. Deze zijn gesteeld.
Aan de top vertakt de stengel en draagt de bloemschermpjes. Soms overheerst een groot bloemschermpje de overige. De 2-3 cm grote bloemschermpjes zijn wit, vaak met elementen licht roze. De bloeiperiode loopt van mei tot september. De bloemschermen worden omgeven door omwindselbladeren die een groenig-witte kleur hebben. De bloemschermpjes zien er uit als een enkele bloem, wat voor schermbloemen ongebruikelijk is. Bij het aanbreken van de schemer krommen de stelen van de schermpjes naar beneden, zodat de pollen tegen vocht beschermd worden.
De vruchten zijn cilindrisch en 6-8 mm lang.
Inhoud |
[bewerk] Verspreiding
Astrantia komt van nature niet in Nederland of Vlaanderen voor. Haar natuurlijke verspreidingsgebied ligt in Midden- en Oost-Europa en in Azië. In Europa loopt haar verspreidingsgebied van Polen via Zuid-Duitsland en Oost-Frankrijk naar het Middellandse Zee gebied. Langs het middellandse zee gebied loopt haar verspreidingsgebied door over de Balkan tot in de Kaukasus. In de Alpen kan men haar tot 2000 meter hoogte aantreffen. In Wales en zuid-Finland komt ze spaarzamelijk voor.
De biotoop van de planten bestaat uit open plaatsen in bossen en langs bergweiden. De grond dient voedzaam en vochtig te zijn. De bodem dient kalkhoudend te zijn. De plant prefereert de halfschaduw, maar volle zon kan goed verdragen worden.
[bewerk] Taxonomie
Ondersoorten zijn:
- Astrantia major subsp. involucrata
- Astrantia major subsp. carinthiaca komt voor in Oostenrijk. Bedekselbladen zijn bijna twee maal zo lang als het bloemscherm.
- Astrantia major subsp. major komt voor in Oostenrijk en Duitsland. Bedekselbladen zijn ongeveer even lang als het bloemscherm.
[bewerk] Gebruik
De wortelstok en het kruid worden tot op vandaag in de volksgeneeskunst gebruikt als maagversterkend middel. Stoffen in de plant werken gunstig op de afscheiding van maagsappen en worden bijv. in poedervorm ingenomen. Wordt ook gebruikt als eetlustopwekkend middel.
Overdosering kan tot vergiftigingsverschijnselen leiden.
[bewerk] Andere namen
- Engels: Great Masterwort: de naam zou afgeleid zijn van magister: master of healing plants = meester der genezende planten.
- Duits: Große Sterndolde
- Frans: Grande astrance
De aanduiding 'groot' in deze namen slaat op de hoogte, niet op de afmeting van de bloemen.
[bewerk] Afbeeldingen
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Astrantia major op Wikimedia Commons.
|
