Alexander I van Bulgarije
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
| 1857-1893 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||
| Vorst van Bulgarije | ||||||
|
||||||
|
Alexander Jozef van Battenberg (Verona, 25 april 1857 – Graz, 17 november 1893) was van 29 april 1879 tot 7 september 1886 de eerste vorst van Bulgarije. Hij was de tweede zoon van prins Alexander van Hessen en aan de Rijn uit diens morganatische huwelijk met Julia van Hauke, prinses van Battenberg. Hij was een neef van tsaar Alexander II van Rusland, die was getrouwd met zijn tante aan vaders kant.
Alexander bracht zijn in kindertijd veel tijd door in Sint-Petersburg. Hij en zijn oom de tsaar waren erg aan elkaar gehecht. Bulgarije werd in 1878 door het Verdrag van Berlijn een zelfstandig vorstendom onder soevereiniteit van het Ottomaanse Rijk. Tsaar Alexander II raadde de Bulgaren aan zijn neef als staatshoofd te kiezen en op 29 april 1879 gebeurde dat unaniem. Alexander was op dat moment luitenant in Potsdam (Pruisen) en voordat hij naar Bulgarije ging bezocht hij de tsaar, alle Europese grootmachten en de sultan van het Ottomaanse Rijk. Daarna voer hij op een Russisch oorlogsschip naar Varna, legde op 8 juli de eed af in Tirnova en ging naar Sofia, waar hij zeer enthousiast werd begroet door het volk.
Alexander had geen enkele ervaring of opleiding in het besturen van een land en hij had het er dan ook moeilijk mee. Hij werd continu vernederd door vertegenwoordigers van Rusland die hem duidelijk maakten dat verwacht werd dat hij slechts een marionet zou zijn. De Bulgaarse politiek zelf maakte het hem ook niet makkelijk. De politici waren hun vrijheid nog niet gewend en geschillen gingen niet zelden gepaard met geweld.
Na het twee jaar op deze manier geprobeerd te hebben greep Alexander op 9 mei 1881 met toestemming van de nieuwe tsaar Alexander III de absolute macht en zette de ultrademocratische grondwet voor een periode van zeven jaar buiten spel. De Bulgaarse Liberale en Radicale politici waren furieus. Twee Russische generaals, Leonid Sobolev en Nikolai baron von Kaulbars die door Rusland naar Bulgarije waren gezonden namen nu de macht over. Nadat prins Alexander vergeefs had geprobeerd deze generaals te laten terugroepen herstelde hij - tot vreuge van de Bulgaarse politieke partijen - op 18 september 1883 de grondwet weer. De verhouding met de tsaar werd hierdoor ernstig verstoord, ook omdat Alexander nu echt de Bulgaren steunde.
Op 18 september 1885 ontstond er in de Ottomaanse provincie Oost-Roemelië een opstand tegen de Turken (revolutie van Philippopel) en de provincie werd onder de naam Zuid-Bulgarije met Alexanders toestemming aan Bulgarije toegevoegd.
Alexander was een goed militair en diplomaat. Hij weerstond een invasie van Servië en achtervolgde koning Milan I na de Slag bij Slivnitsa (19 november 1885) tot aan de Servische stad Pirot, die hij veroverde. Door deze overwinning wist de prins het na lang onderhandelen op 5 april 1886 bij sultan Abdülhamit II voor elkaar te krijgen dat hij voor een periode van vijf jaar Oost-Roemelië mocht besturen. Deze overeenkomst werd hem in Bulgarije echter niet in dank afgenomen. Enige legerofficieren voelden zich tekortgedaan en zwoeren tegen de prins samen. In de nacht van 20 augustus werd hij in een paleis in Sofia gevangen genomen en gedwongen af te treden. Vervolgens werd hij overgedragen aan de Russische autoriteiten.
De voorzitter van het parlement, Stefan Stambolov, wierp echter de door de Russen ingestelde voorlopige regering omver en nodigde Alexander uit terug te keren. Diens positie was echter onhoudbaar geworden. Otto von Bismarck verbood hem in samenwerking met de Russische en Oostenrijkse regering de samenzweerders te straffen. Alexander deed daarom troonsafstand en verliet op 8 september 1886 het land. Tien maanden later, op 7 juli 1887, werd Ferdinand van Saksen-Coburg-Gotha tot nieuwe prins gekozen.
Alexander trok zich na zijn aftreden terug uit de openbaarheid. Een paar jaar later trouwde hij met de actrice Johanna Loisinger en op 6 februari 1889 nam hij de titel graaf van Hartenau aan. Hij vestigde zich in Graz en werd generaal-majoor in het Oostenrijks-Hongaarse leger. Na een kort ziekbed stierf hij op 17 november 1893. Zijn overschot werd naar Sofia vervoerd en in een te zijner ere gebouwd mausoleum geplaatst.
| Heersers van Bulgarije |
|---|
|
Groot-Bulgaarse Rijk (632–681): Koebrat • Batbajan Eerste Bulgaarse Rijk (681–1018): Asparoech • Tervel • Kormesij • Sevar • Kormisosj • Vinech • Telets • Sabin • Oemor • Toktoe • Pagan • Telerig • Kardam • Kroem • Omoertag • Malamir • Presian • Boris I • Vladimir • Simeon I • Peter I • Boris II • Roman • Samuel • Gabriël Radomir • Ivan Vladislav • Presian II Tweede Bulgaarse Rijk (1186–1396): Ivan Asen I • Peter IV • Kalojan • Boril • Ivan Asen II • Kaliman I Asen • Michaël Asen I • Kaliman II Asen • Mitso Asen • Constantijn I Tich • Ivailo • Ivan Asen III • George I • Smilets • Tsjaka • Theodoor Svetoslav • George II • Michaël Sjisjman • Ivan Stefanus • Ivan Alexander • Ivan Sjisjman • Ivan Sratsimir Modern Bulgarije (1878–1946): Alexander I • Ferdinand I • Boris III • Simeon II |
