Bulgarije
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
| Република България Repoeblika Balgarija |
|||
|
|||
|
|
|||
| Basisgegevens | |||
| Officiële landstaal: | Bulgaars | ||
| Hoofdstad: | Sofia | ||
| Regeringsvorm: | Parlementaire republiek | ||
| Religie: | Oosters-Orthodox 84%, Moslim 12% | ||
| Oppervlakte: | 110.912 km² [1] (0,3% water) | ||
| Inwoners: | 7.928.901 (2001[2]), 7.322.858 (2007[3]) (66/km² (2007)) | ||
| Overige | |||
| Volkslied: | Mila Rodino | ||
| Munteenheid: | Lev (BGN) |
||
| UTC: | +2 (zomertijd +3) | ||
| Nationale feestdag: | 3 maart | ||
| Web | Code | Tel. | .bg | BGR | 359 | ||
| Topografie | |||
 Kaart Bulgarije ((CIA)) |
|||
| Portaal Bulgarije |
Bulgarije, officieel de Republiek Bulgarije, is een land in Zuidoost-Europa, gelegen in het oosten van de Balkan en ten zuiden van de rivier de Donau.
Het land heeft een bevolking van 7.322.858 (2007) inwoners en een oppervlakte van 110.912 km². Sofia is de hoofdstad en met ruim 1,2 miljoen inwoners de grootste stad van het land. Andere belangrijke steden zijn Varna en Boergas (de belangrijkste havens aan de Zwarte Zee van Bulgarije), Plovdiv en Roese.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
 Zie Geschiedenis van Bulgarije voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
De Donau-Bolgaren, ook wel protobulgaren genoemd, een Turkse stam uit Centraal-Azië en de lokale Slavische bevolking vormden onder leiding van kahn Asparuch in de 7e eeuw het Eerste Bulgaarse Rijk. In de 14e eeuw werd het land veroverd door het Ottomaanse Rijk. Tussen 1762 en de onafhankelijkheid in 1878 was er sprake van de Bulgaarse Renaissance. Op 3 maart 1878 herkreeg Bulgarije zijn zelfbestuur als zelfstandig vorstendom binnen het Ottomaanse Rijk, en op 22 september 1908 werd het een volledig onafhankelijk koninkrijk. Het won en verloor gebied gedurende de Balkanoorlogen en de Eerste Wereldoorlog. Na de Tweede Wereldoorlog kwam Bulgarije in de invloedssfeer van de Sovjet-Unie en werd een communistische volksrepubliek. In 1989 werd het land een democratische meerpartijenstaat.
Bulgarije werd op 29 maart 2004 officieel lid van de NAVO en op 1 januari 2007 trad het toe tot de Europese Unie, nadat eerst in 2004 de boot van de uitbreiding van de EU werd gemist. Het associatieverdrag was op 25 april 2005 ondertekend. Al eerder, op 7 mei 1992, werd Bulgarije lid van de Raad van Europa, en daarmee van de OVSE.
[bewerk] Geografie
Bulgarije heeft in het oosten 378 km kustlijn aan de Zwarte Zee. Verder wordt het land begrensd door Roemenië in het noorden (608 km), door Servië (318 km) en Macedonië (148 km) in het westen, door Griekenland (494 km) in het zuiden en door Europees-Turkije (240 km) in het zuidoosten.
Centraal-Bulgarije wordt van oost naar west overgestoken door waaiers van het Balkan gebergte. Tussen de Balkan en de Donau ligt een vruchtbaar plateau. Deze rivier vormt het grootste deel van de noordelijke grens. In het zuiden liggen het Rodopegebergte. Verder zijn er in het westen de Rila, waar het hoogste punt van Bulgarije (en het Balkanschiereiland) ligt, de berg Moesala (2925 m), en in het zuidwesten de Pirin met als hoogste berg de Vichren (2920 m). Ten zuiden van de Balkan en ten noorden van de Rodopegebergte is het land vlak. Het zuidoosten van Bulgarije wordt Thracië genoemd, naar de Thraciërs die er in de oudheid woonden. Dit gebied zet zich ten zuiden van Bulgarije voort. Het vlakke gebied in het noordoosten van het land is de Dobroedzja, dat doorloopt in Roemenië.
De Donau, de Iskar, de Maritsa en de Strimon zijn de belangrijkste rivieren. Het noorden en oosten van het land wateren, al dan niet via de Donau, af op de Zwarte Zee. De Maritsa en de Strimon en hun zijrivieren water af op de Egeïsche Zee.
[bewerk] Bevolking
In Bulgarije wonen 7.322.858 mensen volgens een telling in 2007.
De meeste inwoners van Bulgarije zijn etnische Bulgaren (83,9%). Er is een aanzienlijke minderheid van Turken (9,4%) en kleinere groepen Roma (4.7%), Russen (0,2%), Armeniërs (0,1%) en Macedoniërs. Bulgarije, met zijn historische claims in Macedonië, beschouwt de Macedoniërs niet als een aparte bevolkingsgroep en ziet hun sterk aan het Bulgaars verwante taal als een Bulgaars dialect.
De officiële taal van het land is het Bulgaars, dat met het cyrillische alfabet wordt geschreven. Minderheden spreken Turks en Romani.
Het grootste deel van de bevolking behoort tot de Bulgaars-orthodoxe Kerk. In 1953 werd het Bulgaarse patriarchaat, dat in 1946 was ontbonden, opnieuw ingesteld. Er is ook een aanzienlijke moslim minderheid: deze bestaat uit etnische Turken en islamitische Bulgaren, die wel Pomakken worden genoemd.
[bewerk] Bestuurlijke indeling
| Zie Bestuurlijke indeling van Bulgarije voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Sinds 1999 bestaat Bulgarije uit 28 oblasten, die alle zijn genoemd naar de regionale hoofdstad. De nationale hoofdstad, Sofia, vormt een eigen district. Tussen 1987 en 1999 was het land onderverdeeld in negen grotere oblasten.
De oblasten zijn onderverdeeld in gemeenten (obsjtina, meervoud: obsjtini).
[bewerk] Bezienswaardigheden
- Boyanakerk
- Veliko Tarnovo de oude hoofdstad
- Ridder van Madara
- Rotskerken van Ivanovo
- Thracisch graf van Kazanlak
- Oude centrum van Nesebar
- Natuurreservaat Srebarna
- Nationaal park Pirin
- Rilaklooster
- Thracisch graf van Sveshtari
- De zandformaties rond Melnik
[bewerk] Economie
| Zie Economie van Bulgarije voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Traditioneel is Bulgarije een landbouwland. Na de Tweede Wereldoorlog is het land door de communisten echter aanzienlijk geïndustrialiseerd. De belangrijke industrieën zijn de machinebouw, metaalbewerking, voedselverwerking, techniek en de productie van chemische producten, textiel en elektronica. De belangrijkste mineralen van Bulgarije zijn bauxiet, koper, lood, zink, steenkool, bruinkool, ijzererts, olie en aardgas.
De landbouw vertegenwoordigt meer dan 20% van het bruto nationaal product en stelt hetzelfde percentage van het aantal arbeidskrachten tewerk. De belangrijkste gewassen zijn tarwe, koolzaad, graan, gerst, groenten en tabak. Druiven en ander fruit, evenals rozen, worden ook gekweekt, en de productie van wijn en brandewijn is belangrijk voor de economie. Meer dan 80% van de handel van Bulgarije vindt plaats met de vroegere landen van de Sovjet-Unie.
Tot 1989 had het land een economie in de sovjetstijl waarin bijna alle landbouw en industriële ondernemingen door de staat beheerd werden. Een stagnerende economie, tekort aan voedsel, energie, en consumptiegoederen, een enorme buitenlandse schuld, en verouderde en inefficiënte industriële complexen spoorden pogingen aan tot marktgerichte hervorming in de jaren '90. De economie van Bulgarije zakte na 1989 door het uiteenvallen van de Sovjet-Unie aanvankelijk sterk in. De levensstandaard daalde 40%.
De Bulgaarse munteenheid is de lev, die een vaste koers heeft ten opzichte van de euro: 1 euro = 1,95583 lev.
[bewerk] Cultuur
De Bulgaarse muziek is onder liefhebbers van wereldmuziek of volksmuziek zeer geliefd vanwege het voorkomen van zeer onregelmatige maatsoorten. De Bulgaarse muziek heeft al heel veel moderne muziekstijlen beïnvloed.
Bulgarije's voornaamste (klassieke) componist was Pancho Vladigerov, wiens werk grote populariteit geniet. Het Conservatorium in Sofia is naar hem genoemd, alsmede een tweejaarlijks terugkerend muziekconcours in Sjoemen.
Een aantal gewezen opera-zangers (Nicolai Ghiaurov, Boris Christoff, Raina Kabaivanska, Ghena Dimitrova), Anna Veleva, de wereldberoemde harpist Anna-Maria Ravnopolska-Dean en succesvolle kunstenaars (Christo Yavashev, Pascin, Vladimir Dimitrov) hebben de cultuur van Bulgarije in het buitenland populair gemaakt.
De Bulgaren gebruiken het Cyrillisch alfabet. Methodius en Cyrillus van Saloniki die het alfabet ontwikkelden zijn belangrijke personen in de geschiedenis van Bulgarije. Ze kwamen uit Thessaloniki, dat destijds tot het Bulgaarse rijk behoorde.
[bewerk] Onderwijs
De instellingen van hoger onderwijs zijn de universiteiten van Sofia, Plovdiv, Veliko Turnovo en Varna.
[bewerk] Politiek
Bulgarije is een parlementaire democratie met een staatshoofd dat elke vijf jaar direct wordt gekozen. Sinds januari 2002 wordt deze functie bekleed door Georgi Parvanov. De volksvertegenwoordiging bestaat uit een eenkamerparlement, de Nationale Vergadering (Narodno Sobranie). Deze bestaat uit 240 leden die gekozen worden via algemeen en enkelvoudig kiesrecht voor een periode van vier jaar. De verkiezing van de Nationale Vergadering verloopt via het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.
Sinds augustus 2005 leidt Sergej Stanisjev een coalitieregering.
Recente verkiezingen
In 2001 boekte de partij van Simeon Sakskoboerggotski, die vóór de communistische tijd als Simeon II koning van Bulgarije was, een grote overwinning bij de parlementsverkiezingen. (Zijn naam is een verbulgaarsing van Saksen-Coburg-Gotha). Samen met de partij van de Turkse minderheid vormde hij een regering. Met voortvarendheid werd een 800-dagen plan voor economische wederopbouw aangepakt, maar dit had niet het beoogde resultaat, en het volgende jaar won ex-communist Georgi Parvanov de presidentsverkiezingen van de door Sakskoboerggotski gesteunde zittende president Petar Stojanov.
Bij de parlementsverkiezingen van juni 2005 werd de partij van Simeon Sakskoboerggotski opnieuw gestraft voor de niet waargemaakte beloften. De economie was weliswaar gegroeid maar de burger had er bitter weinig van gemerkt. De BSP, de Bulgaarse socialistische partij die voort is gekomen uit de oude communistische partij, had de verkiezingen gewonnen. Deze overwinning was echter niet groot genoeg om alleen verder te regeren. Voor het eerst sinds de democratische omwenteling was er een grote coalitie ontstaan tussen de NDSV van Simeon, de BSP van Sergej Stanisjev en de DPS, een kleine liberale partij gedomineerd door de Turkse minderheid. Zie ook: Verkiezingen in Bulgarije.
[bewerk] Verkeer en vervoer
Bulgarije is een belangrijk doorvoerland tussen Midden-Europa en Turkije. Het land ligt aan vier pan-Europese transportcorridors. Tot corridor nr. IX behoort de enige brug over de Donau naar Roemenië, de Vriendschapsbrug uit 1954.
Bulgarije beschikt over 4.294 km spoorwegen: de eerste spoorlijn werd in 1866 aangelegd. De frequentie van de treinen is echter laag en voor het interlokale verkeer is de bus doorgaans sneller. Het plaatselijke busvervoer is in onafhankelijke stadsmaatschappijen ingedeeld; een kaartje van de ene stad is in de andere niet geldig.
Er zijn vier internationale luchthavens: in Sofia, Varna, Boergas en Plovdiv. Er bestaan concrete plannen voor de opening van een nieuwe internationale luchthaven vlakbij de oude hoofdstad Veliko Tarnovo. [bron?]
Bulgarije beschikt met Varna en Boergas over twee zeehavens aan de Zwarte Zee. De grootste binnenhaven bevindt zich bij Roese aan de Donau.
[bewerk] Klimaat
Bulgarije heeft een Midden-Europees landklimaat met warme zomers en koude winters. Ten zuiden van het Balkangebergte heerst een zachter klimaat met mediterrane trekjes.
De gemiddelde dagtemperaturen liggen in het binnenland rond de 24°C en juli en augustus is de warmste periode van het jaar. Het is dan gemiddeld circa 27°C en langs de Zwarte Zeekust lopen de temperaturen dan tegen de 30°C.
De neerslag bedraagt gemiddeld 600 mm per jaar, maar in de bergen valt vaak meer dan 1000 mm per jaar, vaak in de vorm van sneeuw. De hoofdregentijd is de zomer, in het zuiden de herfst.
[bewerk] Externe links
- Website van het Bulgaars verkeersbureau in Nederland
- Officiële website van de Bulgaarse Regering
- Officiële website van het Bulgaarse ministerie van Buitenlandse Zaken
- ...meer externe links in de Open Directory
 |
Europese Unie |  |
|---|---|---|
|
|
||
.svg/20px-Flag_of_Belgium_(civil).svg.png){kind=small}
| Landen in Europa |
|---|
|
Albanië · Andorra · Azerbeidzjan · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Hongarije · IJsland · Ierland · Italië · Kroatië · Letland · Liechtenstein · Litouwen · Luxemburg · Macedonië · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederland · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · San Marino · Servië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Turkije · Vaticaanstad · Verenigd Koninkrijk · Wit-Rusland · Zweden · Zwitserland |
| Bronnen, noten en/of referenties: |
