1,4-Dioxaan
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
| 1,4-dioxaan | |
|---|---|
| Structuurformule en molecuulmodel | |
 structuur |
|
| Algemeen | |
| Molecuulformule | C4H8O2 |
| IUPAC |
1;4-dioxaan
|
| Andere namen |
p-dioxaan; dioxaan; 1,4-diethyleendioxide; diethyleenether; dioxyethyleenether
|
| Molmassa | 88,12 g/mol |
| CAS-nummer | 123-91-1 |
| EG/EINECS/ELINCS | 204-661-8 |
| Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen | |
  Licht ontvlambaar; Schadelijk |
|
| Carcinogeen | Cat. 3 (carcinogene effecten niet uitgesloten) |
| Risico (R) en veiligheid (S) | R-zinnen: R11 – R19 – R36/37 – R40 - R66 S-zinnen: S2 – S9 – S16 – S36/37 - S46 |
| EG-Index-nummer | 603-024-00-5 |
| VN-nummer | 1165 |
| ADR-klasse | Gevarenklasse 3 |
| Fysische eigenschappen | |
| Aggregatietoestand | vloeistof |
| Kleur | kleurloos |
| Dichtheid | 1,03 g/cm³ |
| Smeltpunt | 12 °C |
| Kookpunt | 101 °C |
| Vlampunt | 12 °C |
| Zelfontbrandings- temperatuur | 180 °C |
| Dampdruk | 50 hPa bij 25 °C Pa |
| Oplosbaarheid in water | volledig mengbaar met water g/L |
| Goed oplosbaar in | water en de meeste organische oplosmiddelen |
| Waar mogelijk zijn SI-eenheden gebruikt. Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar) | |
1,4-dioxaan, gewoonlijk kortweg dioxaan genoemd, is een organische, licht ontvlambare vloeistof. Het is een ether met twee functionele ethergroepen.
Er zijn nog twee andere, minder gebruikte isomeren van dioxaan, namelijk 1,2-dioxaan en 1,3-dioxaan:
Inhoud |
[bewerk] Vorming
Dioxaan kan worden geproduceerd door de omzetting (ringvorming) van diethyleenglycol (zelf een bijproduct van de productie van ethyleenglycol), met zwavelzuur als katalysator, en afsplitsing van water. Dioxaan wordt ook gevormd als bijproduct van andere reacties, zoals de vorming van polyesters.
[bewerk] Toepassingen
1,4-dioxaan wordt vooral gebruikt als oplosmiddel in de papier-, katoen- en textielindustrie; in koelvloeistof voor auto's; voor de synthese van andere stoffen; verder o.m. als schuimmiddel in de polymeer-industrie en bij de productie van cosmetische stoffen en shampoos.
[bewerk] Gevaren en risico's
Dioxaan kan ontplofbare peroxides vormen. De stof reageert hevig met sterk oxiderende stoffen en geconcentreerde sterke zuren. Dioxaan is licht ontvlambaar; de damp is zwaarder dan lucht en kan zich langs de grond verspreiden en op afstand ontstoken worden.
Blootstelling aan dioxaan kan gebeuren door inademen, inslikken of contact met de huid. Kortstondige blootstelling door inademing kan leiden tot irritatie van de ogen, neus en keel. In hoge concentraties kan het lever, nieren en het centrale zenuwstelsel beschadigen.
Dioxaan ontvet de huid; herhaaldelijk contact kan leiden tot droge en gebarsten huid.
Bij dierproeven is gebleken dat langdurige blootstelling aan 1,4-dioxaan kanker veroorzaakt. Op basis daarvan is de stof ingedeeld als vermoedelijk kankerverwekkend voor de mens (categorie 3: "carcinogene effecten zijn niet uitgesloten"). Omwille hiervan is het belangrijk om het restgehalte van dioxaan in eindproducten zoals cosmetica en shampoos, zo laag mogelijk te houden.
