Moleculaire massa
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De moleculaire massa of molecuulmassa van een stof (ten onrechte moleculair gewicht of molecuulgewicht genoemd) is de massa van één molecuul van die stof, uitgedrukt in atomaire massa-eenheden (u).
Inhoud |
[bewerk] Molecuulmassa
De molecuulmassa is de som van de atoommassa's van de afzonderlijke atomen waaruit het molecuul is opgebouwd. Omdat de atomen van een element meestal een mengsel zijn van verschillende isotopen, gaat men daarbij standaard uit van de normale verhouding van deze isotopen voor elk element. Alleen als het molecuul speciaal gemaakt is met bepaalde isotopen (bijvoorbeeld zwaar water) wordt hiervan afgeweken.
Om de moleculaire massa van bijvoorbeeld water (H2O) te berekenen wordt de som genomen van de massa's van de atomen waaruit water bestaat. De atoommassa's van waterstof en zuurstof zijn respectievelijk 1,00784 en 15,999 u. De moleculaire massa van water is dus:
- 2 * 1,00784 u + 15,999 u = 18,015 u
[bewerk] Molaire massa (Engels: Molair Weight, Mw)
De getalswaarde van de moleculaire massa is gelijk aan de molaire massa van die stof (eenheid: gram per mol). De molaire massa is gelijk aan het product van de constante van Avogadro en de molecuulmassa:
- M(stof) = NA * m(molecuul)
-
-
-
- M(stof) = molaire massa van een stof (in g*mol-1)
- NA = constante van Avogadro (in mol-1)
- m(molecuul)= molecuulmassa (in gram, niet in u)
-
-
Dat wil zeggen dat 1 mol water (molecuulmassa = 18,015 u) een massa heeft van 18,015 gram. Daar zitten dus 6,02214*1023 moleculen in.
Elke stof die uit moleculen is opgebouwd, heeft een specifieke molecuulmassa, maar een molecuulmassa identificeert niet direct het molecuul (zie: isomeer).
Met behulp van massaspectrometrie kan de molecuulmassa van een verbinding bijna direct worden gemeten.
[bewerk] Moleculaire massa van polymeren
In tegenstelling tot kleine moleculen als water, benzeen of ethanol heeft een polymeer niet één exacte moleculaire massa, maar bestaat het uit een mengsel van moleculen met verschillende moleculaire massa's. Bijvoorbeeld bij polyetheen varieert dat van ca 500.000 tot een paar miljoen. De verdeling van de moleculaire massa's heeft een zeer grote invloed op de eigenschappen van het polymeer. Het meten van een dergelijke verdeling wordt bijvoorbeeld gedaan met gelpermeatiechromatografie. Een polymeer dat bestaat uit een driedimensionaal netwerk zoals hard polyurethaanschuim heeft een moleculaire massa van oneindig. Een stuk schuim is dan één molecuul. Breek je het in twee stukken, dan heb je twee moleculen. Behalve door mechanische krachten kunnen zeer grote moleculen ook breken door straling.
[bewerk] Moleculaire massa van zouten (Fw)
Zouten zijn niet uit moleculen opgebouwd. In het kristal van keukenzout, natriumchloride, is het niet mogelijk bij een bepaald natrium-ion één chloride-ion aan te wijzen dat speciaal bij dat natrium-ion hoort. Er zitten zes chloor-atomen om elk natrium-ion en zes natrium-ionen om elk chloor-ion. Keuekenzoutkristallen hebben een ion-rooster. Voor zouten zou het dus niet mogelijk zijn een moleculaire massa of molaire massa op te geven. Omdat voor keukenzout de formule NaCl gebruikt wordt, is het gebruikelijk aan het worden om de massa van zouten (en soms algemener, van alle stoffen) niet als molaire massa (Mw) te noteren maar als Fw: formule-massa.
