विकि

नेपाली विकिपीडियाबाट

विकि एक प्रकारको वेब साईट हो जसले उक्त वेबसाईटका प्रयोगकर्ताहरूलाई सामग्रीहरू थप्न, हटाउन तथा सम्पादन गर्न दिन्छ । विकिमा जति संख्यामा पनि सामग्रीहरू हाईपलिंक बाट सजिलैसँग जोड्न सकिन्छ । विकिमा बिभिन्न किसिमका सामग्रीहरू राख्न सकिन्छ जस्तै लेख, तस्वीर, श्रब्य सामग्री, भिडियो, एनिमेसन ईत्यादि । यसमा सहकार्य गरी लेख हरू प्रकाशन गर्न सजिलो हुन्छ । उदाहरणको लागि, तपाईंले पढिरहनुभएको यो विकिपीडिया पनि एक विकि हो ।

विकि शब्द एक इन्टर्नेट अपभाषा (स्ल्याङ्) हो जुन विकिविकिवेब शब्दको छोटकरी रुप हो । विकिविकि हवाईयन भाषा बाट आएको शब्द हो र उक्त भषामा यसको अर्थ हुन्छ "छिटो" वा "रफ्तार"।

विकिमा, धेरै प्रयोगकर्ताहरूले एकै सामग्रीहरू सामुहिक रुपमा लेख्न तथा योगदान दिन सक्दछन् । यदि एकजानाले गल्ती लेखेमा अर्कोले सच्च्याउन सक्दछ । त्यस्तै अर्को ब्यक्तिले त्यस पृष्ठमा केही नयाँ कुरा थप्न पनि सक्दछ । यसले गर्दा हरेक पटकको परिवर्तन सँगै विकि सामग्रीहरू परिमार्जित हुँदै जान्छन् ।

विकि सामग्रीमा योगदान दिने व्यक्तिहरू साधारण स्वयंसेवकहरू हुँदछन् । योगदानकर्ताहरू विकिमा भएका सामग्रीहरूका बारेमा छलफल पनि गर्न सक्तछन् । छलफलले प्रयोगकर्ता तथा योगदानकर्ताहरू एक अर्काको बिचार बुझ्ने तथा बिषयबस्तुको बुझाई परिमार्जित बनाउने गर्दछ । यस विकिपीडियामा भएको वार्तालाप पृष्ठ त्यही प्रयोजनको लागि हो । तर कुनै कुनै विकीमा लेख तथा छलफल एउटै पृष्ठमा हुने गर्दछ ।

विकिहरू कामको लागि बनाईएको हुन सक्छ र सबै विकिहरूले एउटै नियम मान्न पर्छ भन्ने छैन । उदाहरणको लागि, विकिपीडियाको मुख्य उद्देश्य लेख हरू लेख्नु हो जले विश्वकोशको रूप लिने छ । त्यसैले विकिपीडियाका प्रयोगकर्ताहरू लेख लेख्नमा उपयोगी नहुने विषयहरूमा छलफल गर्दैनन् ।

वार्ड कनिङह्याम (Ward Cunningham) ले मार्च 1995मा सबैभन्दा पहिले विकिको सुरूवात गरे । धेरै मानिसहरूले उक्त विकि मनपराए र त्यहाँ थुप्रै लेख तथा सामग्रीहरू तयार पारे ।