Copa América

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija ħielsa.

Copa América
Copa América 2011
Dixxiplina:	Futbol
Fundazzjoni:	1916
Ftuħ:	Ġunju / Lulju
Parteċipanti:	12-il tim
Tip:	Nazzjonali
Kadenza:	Kwadrijennali
Format:	Gruppi u eliminazzjoni diretta
Konfederazzjoni:	CONMEBOL
Ċampjin:	Brażil
Sit elettroniku:	conmebol.com

Il-Copa América (jew "Tazza Amerikana") hi l-kompetizzjoni għat-timijiet nazzjonali ta' l-irġiel taħt il-konfederazzjoni tal-CONMEBOL (Amerika t'Isfel). Din il-kompetizzjoni hi l-eqdem kompetizzjoni tal-futbol fid-dinja hekk kif din tmur lura l-1916. Ġeneralment żewġ jew tliet timijiet tal-CONCACAF jirċievu invit biex jipparteċipaw. Il-Messiku hu pajjiż regulari f'din il-kompetizzjoni mill-ewwel invitazzjoni fl-1993. Hemm għaxar timijiet tal-konfederazzjoni Sud-Amerikana u żewġ timijiet oħra invitati li jagħqdu l-grupp ta' tnax-il tim. Għal din il-kompetizzjoni m'hemmx partiti ta' kwalifikazzjoni minħabba n-numru żgħir ta' parteċipanti. Allura l-logħob jikkonsisti fuq fażi ta' gruppi.

Werrej 1 Storja 2 Riżultati 3 Rekords u Statistika 3.1 Rebbieħa 3.2 L-Aqwa skorers 3.3 Ospiti 3.4 Statistika ġenerali 4 Ħoloq Oħra

[editja] Storja

Il-Copa América hi l-iktar kompetizzjoni qadima u li għadha attiva fl-istorja tal-kompetizzjonijiet tal-futbol madwar id-dinja. L-ewwel edizzjoni saret nhar it-2 ta' Lulju u s-17 ta' Lulju u kienet mirbuħa mill-Urugwaj, bħala parti mill-kommemorazzjonijiet għaċ-ċentinarju mill-Indipendenza ta' l-Arġentina. Il-CONMEBOL ġiet iffurmata fil-ġurnata ta' l-indipendeza ta' l-Arġentina (9 ta' Lulju). Il-kompetizzjoni kienet tkun ospitata normalment kull sentejn (imma l-intervalli xi kultant inbidlu) sakemm fl-2007, il-CONMEBOL ddeċiedet li l-kompetizzjoni issir kull erba' snin.^[1]

Il-kampjonat kien magħruf aħjar bħala Campeonato Sudamericano de Selecciones (Kampjonat Sud-Amerikan tat-Timijiet Nazzjonali). Dan l-isem kien użat sa l-1975. Bejn l-1975 u fl-1983 il-kompetizzjoni ma ġiet ospitata fl-ebda pajjiż. Il-CONMEBOL fl-1984 iddeċidiet li kull pajjiż li hu parti mill-assoċazzjoni għandu jospita l-kompetizzjoni. L-ewwel ronda ġie kompluta fil-Copa América 2007 li ġiet ospitata fil-[Veneżwela]]. It-tieni ronda ġiet imfassla għas-sena 2011, bil-pajjiżi ospiti jintgħażlu skond l-ordni alfabetiku, fejn jibdew bl-Arġentina.^[2]

Mill-1993, żewġ timijiet minn konfederazzjonijiet differenti (preferibilment il-CONCACAF, minħabba l-qagħda ġeografika tagħha) bdew jiġu invitati. Il-pajjiżi invitati kienu l-Kosta Rika (1997, 2001, 2004), il-Ħonduras (2001), il-Ġappun (1999), il-Messiku (1993, 1995, 1997, 1999, 2001, 2004, 2007) u l-Istati Uniti (1993, 1995, 2007).

[editja] Riżultati

1916 Urugwaj - Arġentina

1917 Urugwaj - Arġentina

1919 Brażil 1-0 Urugwaj (playoff)

1920 Urugwaj - Arġentina

1921 Arġentina - Brażil

1922 Brażil 3-0 Paragwaj (playoff)

1923 Urugwaj - Arġentina

1924 Urugwaj - Arġentina

1925 Arġentina - Brażil

1926 Urugwaj - Arġentina

1927 Arġentina - Urugwaj

1929 Arġentina - Paragwaj

1935 Urugwaj - Arġentina

1937 Arġentina 2-0 Brażil (playoff)

1939 Peru - Urugwaj

1941 Arġentina - Urugwaj

1942 Urugwaj - Arġentina

1945 Arġentina - Brażil

1946 Arġentina - Brażil

1947 Arġentina - Paragwaj

1949 Brażil 7-0 Paragwaj (playoff)

1953 Paragwaj 3-2 Brażil (playoff)

1955 Arġentina - Ċili

1956 Urugwaj - Ċili

1957 Arġentina - Brażil

1959 Arġentina - Brażil

1959 Urugwaj - Arġentina

1963 Bolivja - Paragwaj

1967 Urugwaj 1-0 Arġentina

1975 Peru 3-1 Colombia (Peru jirbħu b'dawn ir-riżultati: 0-1, 2-0, 1-0)

1979 Paragwaj 3-1 Ċili (Peru jirbħu b'dawn ir-riżultati: 3-0, 0-1, 0-0)

1983 Urugwaj 3-1 Brażil (Urugwaj jirbħu b'dawn ir-riżultati: 2-0, 1-1)

1987 Urugwaj 1-0 Ċili

1989 Brażil 1-0 Urugwaj

1991 Arġentina 3-2 Brażil

1993 Arġentina 2-1 Messiku

1995 Urugwaj 1-1 Brażil (Urugwaj jirbħu 5-3 bil-penalties)

1997 Brażil 3-1 Bolivja

1999 Brażil 3-0 Urugwaj

2001 Kolombja 1-0 Messiku

2004 Brażil 2-2 Arġentina (Brażil jirbħu 4-2 bil-penalties)

2007 Brażil 3-0 Arġentina

2011

• Nota: Xi riżultati mhumiex imniżżla minħabba li f'dawk is-snin ma kinitx tiġi użata l-format ta' kompetizzjoni bit-timijiet li jikkwalifikaw għas-Semi Finali u fażijiet oħra. F'dawk is-snin it-timijiet kienu kollha fi grupp wieħed u min jikseb l-iktar punti jirbaħ il-kompetizzjoni.

[editja] Rekords u Statistika

[editja] Rebbieħa

Darbiet	Tim	Sena/Snin
14	Urugwaj	1916, 1917, 1920, 1923, 1924, 1926, 1935, 1942, 1956, 1959, 1967, 1983, 1987, 1995
14	Arġentina	1921, 1925, 1927, 1929, 1937, 1941, 1945, 1946, 1947, 1955, 1957, 1959, 1991, 1993
8	Brażil	1919, 1922, 1949, 1989, 1997, 1999, 2004, 2007
2	Paragwaj	1953, 1979
2	Peru	1939, 1975
1	Kolombja	2001
1	Bolivja	1963

[editja] L-Aqwa skorers

Plejer	Gowls
Norberto Méndez	17
Zizinho	17
Severino Varela	15
Teodoro Fernández	15
Gabriel Batistuta	13
Ademir	13
Jair da Rosa Pinto	13
Héctor Scarone	13
Jose Manuel Moreno	13
Angel Romano	12
Herminio Masantonio	11
Victor Ugarte	11
Ronaldo	11
Oscar Gómez	10
Héctor Castro	10
Didí	10
Enrique Hormazábal	10
Enrique Hormazábal	10
Angel Labruna	10

[editja] Ospiti

L-Arġentina ospitat tmien darbiet il-kompetizzjoni tal-Copa América u f'seba' okkażżjonijiet spiċċat rebbieħa ġewwa darha. L-Urugwaj isegwu wara b'seba' kampjonati fejn kollha spiċċaw mirbuħa mill-istess pajjiż. Sitt darbiet għaċ-Ċili u l-Peru fejn huma rnexxielhom biss jirbħu darba biss. Il-Brażil ospitaw il-kompetizzjoni għal erba' darbiet, l-Ekwador tliet darbiet, il-Bolivja darbtejn waqt li l-Kolombja, il-Paragwaj u l-Veneżwela (l-aħħar ospitu tal-kompetizzjoni fl-2007) ospitaw il-kompetizzjoni darba biss. Fi tliet okkażżjonijiet (1975, 1979, 1983) il-kompetizzjoni ma ġiet ospitata fl-ebda pajjiż partikulari.

[editja] Statistika ġenerali

Tim		Pti	P	R	P	T	GF	GK	Dif	%
1	Arġentina	368	175	112	32	31	431	168	+263	70.1%
2	Urugwaj	342	186	104	30	52	386	212	+174	61.3%
3	Brażil	315	167	95	30	42	387	191	+196	62.9%
4	Paragwaj	214	153	61	31	61	242	269	-27	46.6%
5	Ċili	187	163	53	28	82	248	297	-49	38.2%
6	Peru	167	132	41	32	55	193	220	-27	42.2%
7	Kolombja	128	99	36	20	43	121	174	-53	43.1%
8	Bolivja	82	102	19	25	58	97	257	-160	26.8%
9	Messiku	61	38	17	10	11	55	44	+11	53.5%
10	Ekwador	61	108	14	19	75	113	297	-184	18.8%
11	Veneżwela	15	49	2	9	38	34	155	-121	10.2%
12	Kosta Rika	11	11	3	2	6	12	21	-9	33.3%
13	Ħonduras	10	6	3	1	2	7	5	+2	55.6%
14	Stati Uniti	8	12	2	2	7	11	21	-10	22.2%
15	Ġappun	1	3	0	1	2	3	8	-5	11.1%

[editja] Ħoloq Oħra

• Arkivju fuq RSSSF - jinkludi wkoll rapporti estensivi tal-logħob

Futbol Internazzjonali
FIFA | Tazza tad-Dinja | Tazza tad-Dinja tan-Nisa | Tazza tad-Dinja Under-20 | Tazza tad-Dinja Under-17 | Tazza tal-Konfederazzjonijiet | Olimpjadi | Logħob Ażjatiku | Rankings Mondjali | Plejer tas-Sena | Timijiet | Kodiċi
██ Asja: AFC – Tazza Ażjatika ██ Afrika: CAF – Tazza Afrikana ██ Amerika ta' Fuq: CONCACAF – Gold Cup ██ Amerika t'Isfel: CONMEBOL – Copa América ██ Oċeanja: OFC – Nations Cup ██ Ewropa: UEFA – Kampjonati Ewropej ██ Non-FIFA: NF-Board – VIVA World Cup