Web Analytics

See also ebooksgratis.com: no banners, no cookies, totally FREE.

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Hawai'i - Wikipedia

Hawai'i

Nō Wikipedia Māori

Hawaii
Pīwari o Hawaii Waitohu o Hawaii
Pīwari o Hawaii Waitohu o Hawaii
Ingoa kārangaranga: The Aloha State
Pepeha: Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono
Map of the United States with Hawaii highlighted
Reo Ingarihi, Hawaii
Tāone matua Honolulu
Tāone nui Honolulu
Rahi  te 43
 - Katoa 10,931 sq mi
(29,311 km²)
 - Whānui n/a mi (n/a km)
 - Whāroa 1,522 mi (2,450 km)
 - % wai 41.2
 - Ahopae 18°55'N ki 29°N
 - Ahopou 154°40'W ki 162°W
Taupori  te 42
 - Katoa (2000) 1,211,537
 - Kiato 110.7/sq mi 
42.75/km² (te 13)
 - Whiwhinga pūtea ā-whānau  $53,123 (te 8)
Teitei  
 - Wāhi teitei Mauna Kea
13,796 ft  (4,205 m)
 - Teitei toharite 3,035 ft  (925 m)
 - Wāhi pāpaku Moana-nui-a-Kiwa
0 ft  (0 m)
Whakaurunga  1959 (te 50)
Kāwana Linda Lingle (R)
Mema kāhui hanga ture Daniel Inouye (D)
Daniel Akaka (D)
Wāhi taima Hawaii: UTC-10
Tohu karere HI US-HI
Paetukutuku www.hawaii.gov


Ko Hawai'i ara "Ka Pae`aina o Hawai`i Loa" he kahui moutere e noho ana i Te Moana-nui-a-Kiwa. 1500 maero (2400 km) te roanga mai i te moutere o Hawai'i i te tonga tae noa ki te motuiti o Kure. Nō te 21 Here-turi-kōkā 1959 ka whakatūria a Hawaii hei te 50 o ngā wāhanga whenua o te Hononga-o-Amerika. E 3,700 km (2,300 maero) te tawhiti i te tuawhenua o Amerika.


Rārangi kōrero

[edit] Taupori

Ko ʻIolani, te whare o ngā Kīngi o Hawaii i Honolulu
Ko ʻIolani, te whare o ngā Kīngi o Hawaii i Honolulu

He iwi Porinīhia ngā tāngata whenua o Hawai'i ra, e ai ki a rātou i ahu mai ngā tūpuna i 'Kahiki loa', i whakaaro ētahi ko ngā moutere o Tahiti me Hiva ērā. Kāore e kore he whanaunga tata rawa tō rātou reo ki tō tātou ake reo Māori o Aotearoa nei, ki ērā reo noa atu o Porinīhia ki te rāwhiti.

Kāore e tino mōhiotia te wā i tae atu ai ngā tāngata Porinīhia ki Hawaii, engari, e āhua tata ana ki te tau AD 1000. Ko te āhua nei, i rere tuatahi mai ngā waka o ngā tūpuna i ngā moutere e kīa nei ko te Kāhui o ‘Enata.

A muri ake ka rere mai ētahi atu no Kahiki ke (Tahiti) ko tētahi o rātou he tohunga rangatira ko Pa'ao te ingoa nāna i whakatakina mai te pure tapu, nōna hoki te tātai ariki o Hawai'i.

Marere noa ngā whakatupuranga o Hawaii ā ka tū nga ariki (ali'i) o tērā kāinga o tērā kāinga.


[edit] James Cook

Nō te tau 1778 ka tae mai a James Cook. Ko te whakaaro, ko Cook te Pākehā tuatahi i kite i ngā tāngata o Hawaii; engari, ki ētahi, he Pāniora kē ngā Pākehā tuatahi.

E rua nga wa ka unga mai a Cook ki Hawai'i, i tona wa tuarua i 1779 ka tukinotia e Cook i tetehi o nga rangatira ki Kealakekua, katahi ra ka riri nga tangata whenua a ka mate noa a Cook i te pu.


[edit] Kamehameha

I ngā tau 1780 me 1790 ka whawhai ngā ariki o Hawaii kia tū rangatira. Ko Kamehameha tētahi o ngā toa rangatira nei i whiwhi ai i ngā pū a te Pāhehā, ka patu haere i ana hoariri, ā, ka tupu haere tana mana. I te tau 1810 kua tapaina ko Kamehameha te ariki nui o ngā moutere katoa; ko ia tonu te Kīngi tuatahi o Hawaii. Ko te wā o tana matenga ko te tau 1819.


[edit] He Whenua Mauherehere

Ka hinga te Kīngitanga o ngā uri a Kamehameha i te tau 1893. Ka whakaputa te kaupapa whakatū kāwanatanga kē e ngā kaiwhakatupu huka, i runga i te whakaaro whakamāmā ake ai i te hokohoko huka ki Te Hononga-o-Amerika. Nā John L. Stevens, nā te minita amerika i Hawai'i i taua wā, i tono ngā hēramana nō te kaipuke USS Boston ki uta, tiaki ai i ngā taonga o ngā kamupene amerika. Ka hinga te Kuīni i te 17 o ngā rā o Kohi-tātea, 1893, ka whakatūria he kāwanatanga hou. Nō te 4 Hōngongoi 1894, ko te whakatūranga o Hawai'i hei whenua tū motuhake, ko Sanford B. Dole te tumuaki. Mea kau ake, ka puta ngā mihi tautoko a te Kāwanatanga o Amerika. Nō te 1895 tae noa ki te 1896, ka mauhereheretia te kūini whakamutunga o Hawaii, a Liliʻuokalani, i ʻIolani, te whare o ngā Kīngi i Honolulu. Nō muri mai, ka puta tana kupu whakarere i te torōna. Nō te 1898, ka whakatauria e ngā pāremata e rua o Amerika kia hurihia a Hawai'i hei wāhi o Amerika. Nō te tau 1959 ka whakatūria a Hawaii hei wāhanga whenua tonu.


[edit] Ngā tāone nunui

[edit] Whakaahua

Wāhanga tōrangapū o Te Hononga-o-Amerika
Wāhanga whenua:   Alabama • Alaska • Arizona • Arkansas • California • Colorado • Connecticut • Delaware • Florida • Georgia • Hawaii • Idaho • Illinois • Indiana • Iowa • Kansas • Kentucky • Louisiana • Maine • Maryland • Massachusetts • Michigan • Minnesota • Mississippi • Missouri • Montana • Nebraska • Nevada • New Hampshire • New Jersey • New Mexico • New York • North Carolina • North Dakota • Ohio • Oklahoma • Oregon • Pennsylvania • Rhode Island • South Carolina • South Dakota • Tennessee • Texas • Utah • Vermont • Virginia • Washington • West Virginia • Wisconsin • Wyoming
Takiwā kāwanatanga:   Takiwā o Columbia
Moutere:   Hāmoa Merakana • Guam • Northern Mariana Islands • Puerto Rico • United States Virgin Islands
Moutere itiiti:   Baker Island • Howland Island • Jarvis Island • Johnston Atoll • Kingman Reef • Midway Atoll • Navassa Island • Palmyra Atoll • Wake Island

Static Wikipedia (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia February 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu