Voere (gemeinte)

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve in 't Norbiks. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Norbiks aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.

Gemeinte Voere
Geografie
Gewest	Vlaondere
Provincie	Belsj Limburg
Arrondissemaent	Tóngere
Geografische coördinaote	50°45' N.B. 5°45' O.L.
Oppervlakte	50,63 km²
Deelgemèngdes	Moelinge Voere S'n Maeëte S'n Pieëter Teuve Rimmersjdel
Bevolking (Bron : NIS)
Inwoeners (01/01/2007)	4.250
Mansluuj Vrouwluuj	2.142 2.108
Nationalitèèt	3194 Belsj 981 Nederlands 85 aandersj
Dichthèèd	83,71/km²

Voere (Nederlands Voeren, Frans Fourons) is 'n gemèngde in Belsj Limburg, die es Vlamsje enclaaf mèt 'n oppervlakte van 5000 ha in Wallonië liekt. Voere grenst in 't noorde an Nederlands Limburg en in de ander weendrichtinge an Luuk. 't Is 'n facilitètegemèngde mèt facilitète veur Franstalege. Vlaandere besjowt die facilitète saer 1997 mèt d'r Róndsjtuurbreef-Peeters, es oetdovend. 't Assimilatiebeleid - kiek de Voerkwestie - wert saer doe krach biegezat mèt nuuj decrete of Rondsjtuurbreve.

De gemèngde ontlieënt häöre naam an 't dörp Voere dat langs de Voor liegkt. Moelinge liegkt an de Berwien en Teuve an de Gulp. D'r naam de Voerstreek is 'n toeristisch maerk.

Bies in 1963 de taalgrens in 't Belsj officieel vasgesjtèld woort, huurde Voere bie de provincie Luuk. Bies in 2000 Huub Broers börgemeister woort, woort Voere ummer door Franstalege bestuurd.

[bewirk] Kèrkdörper, gehuchte en buurtsjappe in de gemèngde Voere

S'n Maeëte gezieë vanaaf de sjpoorwaegbrugk. Rechsväör: Fraanstalège sjoeël; in de grave: Vlamsje jeugdherberg De Veurs; leenks daonaeve 't Heem, Chirogeboew, mèt daobie de vaogelsjtange van de Sjötteriej; de S'n Martinuskèrk mèt rechs 'n sjtökske van 't Vlamsj Kultureel Centrum Het Veltmanshuis. Rechs boete de foto liegkt 't Franstalig Cultureel- en Sjportcentrum en d'r zaal van de Fraanstalege harmonie; wieër de väörmalege sjtatie; leenks boete beeld de politiegeboewe. Direc achter d'r hövvel liegkt Norbik

Oost-Voere haat hieël väöl klèng gehuchte, oeë soms mer èèn hoes of 'n boerderiej stjèèt. Dat haat te make mit de versjprèjde beweuning, die typisch is väör 't Laand va Herf.

[bewirk] Revére en baëke

• De Voor, De/La Voer
• De Vaoërsj, De/La Veurs
• De Berwien, De/La Berwinne
• 't Laankwater, De Noor
• Rimmersjdelse baek

[bewirk] Demografie

Begin 2007 wonne d'r 4250 luuj, 2142 mansluuj en 2108 vrowluuj. 3194 zeunt Belsj en 1066 haant 'n ander nationalitèèt, oeëvan 981 de Nederlandse. De Belzje medische visie op zjwangersjap en bevalling leidt d'r toe dat in Voere èèges bekaans noeëts keender gebaore werre. Me gèèt nao Tongere of Verviersj of Visé of Mestreech en Haeële öm de keender in 'n hospitaal op de waelt te brènge. De owwersj motte hön babyke dus in 't gebaoërteregister van de gemèngde, oeë 't ziekehoes liegkt, insjrieve en daonao motte ze 't keend in Voere in 't bevolkingsregister insjrieve. Dit lètste wert evvel dèk vergaeëte, mèt es gevolg dat de gemèngde via extern administratief waeg ömmer mieë nuuj-gebaorene haat es dat me in de èège administratie taegekeumt. In 2006 waore d'r in Voere 20 babykes ingesjraeve, veer Belzje en 16 mèt 'n ander nationalitèèt terwiel d'r 33 gebaore zeunt. Die 13 werre da dör d'r börgemèèster èèges an de administratie toegevoegd.

[bewirk] Taalverhoudinge

De mieërderheed van de autochtoon bevolking is Franstalig. 20% haat de Hollensje nationaliteit en daorum zeunt de mitste luuj Nederlandstaleg. Dis taalverhouding weersjpiegelde zich och in d’r verkeezingsoetsjlaag van 2000. Väör d’r gemingderaod won Voerbelange mit de hulp van de hollendsje sjtimme. Väör d’r OCMW (Raod väör maatsjappelek welzijn) won Retour à Liège want väör dizze Raod moeche de Hollendere neet mitsjtimme. In 2006 verenderde Retour à Liège d'r naam in Retour @ Libertés. Bie de verkezinge op 8 oktober verlore de franstalige ene zetel in d'r gemingderaod mae och in d'r OCMW-raod, oeëdör 't saer doe 'n Franstalige minderheed haat in 't Vlamsje Voere.

[bewirk] 't Plat

‘t Plat wert nog gekald däör vriewel alle luuj owwer es 50 jaor. De Franstalige neume 't dialekt Plat-Duutsj zjuus wie de luuj oet 't d'r sjtrieëk van Montze. De Vlaminge neume 't dialect 't Vlamsj - de lètste 5 jaor och wal 't Limburgs - en 't Nederlands 'good Vlamsj'. Jónger luuj die ‘t Plat nog kalle haant mitstens ‘n moder die oet Nederlands Limburg aafkomstig is.

[bewirk] Vereniginge

In Voere haat 't in totaal 66 vereniginge en 11 jeugdgroepe die gemèngdesubsidie oontvange bie unaniem gemèngderaodsbesjluut. Alle vereniginge geneumd oonder de Voerdörpe werre gesubsidiëerd en daomèt erkaand es Voerense vereniginge. 't Gèft 51 Nederlandstalige en 26 Franstalige vereniginge.

't Gèft èng Franstalige vereniging, die touristische activitète in Castel Notre Dame oftewaal Obsinnich organiseert, die ooch lid is van de Vlamsje VVV in Voere.

't Haat èng officieel twietalige vereniging, de vereniging van de jaegers, die evvel gèng gemèngdesubsidie aa-vrugt. Oonder toezich van d'r busjwechter veurt dis vereniging ooch 't jachbeheer oet in Voere.

[bewirk] Kiek och

• Platdiets en Plattdütsch

[bewirk] Externe linke

• Website van de gemèngde
  • Noeët:

De officieel website van de gemèngde Voere, die hie es externe leenk is opgenaome, mot wèttelek volledig twieëtalig zieë. Bies noe zeunt neet alle deenste in 't Fraans te laeze en dus och neet vör Franstalige toegankelek.