Mustafa Kemal Atatürk
Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.
De Mustafa Kemal Atatürk, gebuer 1881 zu Saloniki a gestuerwen den 10. November 1938 zu Istanbul, war en tierkesche Generol a Grënner vun der moderner Tierkei.
De Mustafa Kemal war bei der Gruppéierung vun de Jonken Tierken aktiv, denen et 1908/1909 gelong ass eng biergerlech Verfassung géint den demolege Sultan duerchzesetzen.
An de Joren 1911 an 1912 huet hien am italiéinesch-tierkesche Krich deelgeholl an hien huet als Kommandant am Éischte Weltkrich op der Säit vun Däitschland d'Landung vun den Alliéierten op den Dardanellen verhënnert.
Nom Ënn vum 1. Weltkrich huet de Mustafa Kemal sech un d'Spëtzt vun enger Bewegung géint déi alliéiert a griichesch Besatzung vun der Tierkei gesat. 1920 huet hien eng Nationalversammlung zu Ankara aberuff an 1921/22 huet de Mustafa Kemal d'Griichen aus Klengasien verdriwwen.
1923 huet hien d'Republik ausgeruff.
Als éischte Präsident vun der Tierkei huet hien mat diktatoresche Mëttel d'Land déifgräifend no westlechem Viirbild reforméiert. Sou huet hien ënner anerem déi latengesch Schrëft an e biergerlecht Gesetzbuch ageféiert. Hien huet sech och ganz staark fir d'Emanzipatioun vun de Fraen agesat an huet de Verbuet vum Fes a vum Schleier an den ëffentleche Schoulen duerchgesat.
Dem Mustafa Kemal seng Politik huet d'Tierkei aus dem Mëttelalter an d'Neizàit gefouert an 1934 huet hien den Éierentitel Atatürk (Papp vun den Tierken) kritt.
