Renín
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
| Teknetín | |||||||||||||||||||||||||
| Volfram | Renín | Osmín | |||||||||||||||||||||||
| Bohrín | |||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||
Renín er frumefni með efnatáknið Re og er númer 75 í lotukerfinu. Þetta er silfurhvítur, sjaldgæfur, þungur og fjölgildur hliðarmálmur sem efnafræðilega líkist mangani og er notað í sumar málmblöndur. Renín er fengið sem aukaafurð við hreinsun mólýbdens. Þetta var síðasta náttúrulega frumefnið sem að uppgötvað var og tilheyrir tíu dýrustu málmum á Jörðinni.
Efnisyfirlit |
[breyta] Almennir eiginleikar
Renín er silfurhvítur málmur, með mikinn gljáa, og hefur eitt hæsta bræðslumark allra frumefna, á eftir volfram og kolefni. Það er einnig með hæsta eðlismassann, á eftir platínu, iridíni og osmíni. Oxunarstig reníns má telja, -1, +1, +2, +3, +4, +5, +6 og +7. Oxunarstig +7, +6, +4, +2 og -1 eru þó algengust.
Það er yfirleitt keypt í formi dufts, en hægt er að þétta það i´fast form með því að valsa og sindra það í lofttæmi eða í vetnisandrúmslofti. Þegar renín er hert er það sveigjanlegt og er þá hægt að beygja það, vefja það í vafninga, eða valsa það. Renín-mólýbden málmblöndur eru ofurleiðandi við 10 K.
[breyta] Notkun
Þetta frumefni er notað í platínu-renín hvata sem að eru þá aðallega notaðir í framleiðslu á blýlausu, háoktana bensíni og í háhita ofurmálmblöndur sem að notaðar eru í þotuhreyfla.
Önnur not:
- Mikið notað í glóðaþræði í atómmassamæla og í jónunarmæla.
- Bætiefni í volfram- og mólybdenmálmblöndur til að ljá þeim nytsamlega eiginleika.
- Renínhvatar eru mjög þolnir gagnvart efnaeitrun og eru þess vegna notaðir í sumar tegundir af vetnistengingarferlum.
- Efni í snerta sökum góðs slitþols og eiginleika þess að standast ljósbogatæringu.
- Tvinn sem að innihalda blöndu af renín og volfram eru notuð til að mæla hitastig upp að 2200 °C.
- Renín vírar eru notaðir í leifturljós í ljósmyndun.
[breyta] Saga
Renín (Latína Rhenus sem að þýðir „Rín“) var síðasta náttúrulega frumefnið sem uppgötvað var. Tilvist áður óuppgötvaðs frumefnis í þessari stöðu í lotukerfinu var spáð fyrir af Henry Moseley árið 1914. Það er yfirleitt talið hafa verið uppgötvað af Walter Noddack, Ida Tacke, og Otto Berg í Þýskalandi. Árið 1925 tilkynntu þau að þau hefðu fundið frumefnið í platínugrýti og í kólumbíti. Þau fundu einnig renín í gadoliníti og mólýbdenglans. Árið 1928 náðu þau að vinna eitt gramm af frumefninu með því að vinna 660 kg af mólýbdenglans.
Þetta ferli var svo flókið og dýrt í rekstri að framleiðslu var hætt þangað til snemma árið 1950 að tungsten-renín og mólýbden-renín málmblöndur voru búnar til. Fundin voru mikilvæg not fyrir þessar málmblöndur í iðnaði að eftirspurn eftir reníni unnu úr mólýbdenglanshluta dílótts koparbergs jókst gífurlega.
[breyta] Tilvist
Renín finnst nátturulega hvorki í frjálsu formi né sem efnasamband í aðgreindum steintegundum. Það er víða dreift yfir skorpu jarðar í um 0,001 miljónarhluta. Renín er unnið úr mólýbden reykrörsdufti úr koparsúlfíðgrýti. Sumt mólýbdengrýti hefur að geyma á milli 0,002% til 0,2% renín. Málmform reníns er framleitt með því að rýra ammoníak perrenít með vetni við hátt hitastig.
[breyta] Samsætur
Náttúrulegt renín er blanda af einni stöugri samsætu og einni geislavirkri samsætu með mjög langan helmingunartíma. Það eru þekktar 26 aðrar óstöðugar samsætur.
[breyta] Varúðarráðstafanir
Lítið er vitað um eituráhrif reníns og skyldi það því vera meðhöndlað varlega.
