Hilary Putnam

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Vestræn heimspeki Heimspeki 20. aldar
Nafn:	Hilary Whitehall Putnam
Fædd/ur:	31. júlí 1926 (í Chicago, Illinois)
Skóli/hefð:	Rökgreiningarheimspeki, gagnhyggja
Helstu viðfangsefni:	hugspeki, þekkingarfræði, málspeki, heimspeki stærðfræðinnar
Markverðar hugmyndir:	verkhyggja um hugann, orsakakenning um tilvísun, merkingarfræðileg úthyggja, heili í krukku, Jörð og Storð
Áhrifavaldar:	W.V.O. Quine, Hans Reichenbach, Alan Turing, Immanuel Kant, Nelson Goodman, Charles Peirce, William James, Ludwig Wittgenstein
Hafði áhrif á:	Jerry Fodor, Ned Block, Joseph LeDoux, Tyler Burge, David Marr, Daniel Dennett, David Lewis, Donald Davidson

Hilary Whitehall Putnam (f. 31. júlí 1926) er bandarískur heimspekingur sem hefur verið áhrifamikill heimspeki enskumælandi landa síðan á 7. áratug 20.aldar, einkum í hugspeki, málspeki og vísindaheimspeki.^[1] Hann var lengst af prófessor í heimspeki við Harvard háskóla en er nú á eftirlaunum.

Putnam er þekktur fyrir að vera jafn gagnrýninn á eigin kenningar og annarra og rýna í sérhverja kenningu þar til gallar hennar eru komnir í ljós.^[2] Í kjölfarið þykir hann skipta oft um skoðun.

Í hugspeki er Putnam þekktur fyrir að vera málsvari verkhyggju um hugann. Í málspeki hefur Putnam ásamt Saul Kripke og fleirum þróað orsakahyggju um tilvísun, en auk þess hefur hann sett fram eigin kenningu um merkingarfræðilega úthyggju á grundvelli frægrar hugsunartilraunar um Jörð og Storð.

Í heimspeki stærðfræðinnar setti Putnam ásamt starfsbróður sínum og kennara W.V.O. Quine fram „Quine-Putnam tilgátuna um nauðsynleika stærðfræðifyrirbæra“ sem kveður á um að stærðfræðileg fyrirbæri séu raunverulega til.^[3] Síðar lét Putnam í ljós þá skoðun sína að stærðfræði sé ekki einungis rökfræðileg í eðli sínu, heldur að einhverju leyti raunvísindalegs eðlis. Í þekkingarfræði er Putnam þekktur fyrir að hafa sett fram hugsunartilraunina um heila í krukku til höfuðs efahyggju. Í frumspeki varði Putnam upphaflega frumspekilega hluthyggju en snerist hugur og aðhylltist fyrst „innri hluthyggju“ og síðar beina hluthyggju í anda gagnhyggjunnar. Putnam hafnar hugmyndum um hugræna táknum, skynreyndir og annað af því tagi.

Putnam hefur einnig lagt sitthvað af mörkum í stærðfræði og tölvunarfræði.

Efnisyfirlit 1 Helstu rit 2 Neðanmálsgreinar 3 Heimildir 4 Tenglar

[breyta] Helstu rit

• (ritstj.) ásamt Paul Benacerraf, Philosophy of Mathematics: Selected Readings. (1964)
• Philosophy of Logic. (1971)
• Mathematics, Matter and Method. Philosophical Papers, vol. 1. (1975)
• Mind, Language and Reality. Philosophical Papers, vol. 2. (1975)
• Meaning and the Moral Sciences. (1978)
• Reason, Truth, and History. (1981)
• Realism and Reason. Philosophical Papers, vol. 3. (1983)
• (ritstj.) ásamt Wilhelm K. Essler og Carl G. Hempel, Methodology, Epistemology, and Philosophy of Science: Essays in Honour of Wolfgang Stegmüller. (1983)
• (ritstj.) ásamt Wilhelm K. Essler og Wolfgang StegmüllerEpistemology, Methodology, and Philosophy of Science: Essays in Honour of Carl G. Hempel. (1985)
• The Many Faces of Realism. (1987)
• Representation and Reality. (1988)
• Realism with a Human Face. (1990)
• Renewing Philosophy. (1992)
• (ritstj.) ásamt Ted Cohen og Paul Guyer Pursuits of Reason: Essays in Honor of Stanley Cavell. (1993)
• Words and Life. James Conant (ritstj.) (1994)
• Pragmatism: An Open Question. (1995)
• The Threefold Cord: Mind, Body, and World. (1999)
• The Collapse of the Fact/Value Dichotomy and Other Essays. (2002)
• Ethics Without Ontology. (2004)

[breyta] Neðanmálsgreinar

[breyta] Heimildir

• Greinin „Hilary Putnam“ á ensku útgáfu Wikipedia. Sótt 30. desember 2006.
• Ben-Menahem, Yemima, Hilary Putnam (Cambridge: Cambridge University Press, 2005). ISBN 0-521-01254-6
• Gaynesford, Maximilian De, Hilary Putnam (McGill-Queen's University Press, 2006). ISBN 0-7735-3087-8
• King, Peter J., One Hundred Philosophers: The Life and Work of the World's Greatest Thinkers (Barron's, 2004).

[breyta] Tenglar

• Dictionary of Philosophy of Mind: „Hilary Putnam“