Fnjóskadalur
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Fnjóskadalur (stundum kallaður Hnjóskadalur áður fyrr) er mikill dalur í Suður-Þingeyjarsýslu. Hann heitir eftir svokölluðum „fnjóskum“ sem eru „þurrir og feysknir trjábútar“ sem þykja einkenna dalinn.[1] Dragáin Fnjóská rennur eftir honum. Í suðri endar hann í þrem dölum, Bleiksmýrardal, Hjaltadal og Timburvalladal, en frá norðurendanum liggur Flateyjardalsheiði í norður til Skjálfandaflóa og Dalsmynni í vestur til Eyjafjarðar. Í austur liggur Ljósavatnsskarð yfir í Köldukinn og í vestur er farið yfir Vaðlaheiði til Svalbarðsstrandar.
[breyta] Bæir
Í Fnjóskadal er Vaglaskógur, einn stærsti upprunalegi skógur á Íslandi, en einnig eru þar Lundsskógur, Þórðarstaðaskógur og Sigríðarstaðaskógur. Í dalnum eru margir bæir, og má þar meðal annarra nefna Steinkirkju, Þverá, Illugastaði, Végeirsstaðir, Sigríðarstaðir og Háls.
[breyta] Jarðfræði
Dalurinn er grafinn af skriðjöklum á ísöld, og lá upphaflega beint norður og var þá Flateyjardalsheiði hluti af honum, en jöklarnir grófu einnig Dalsmynni. Á hlýskeiði fyrir um 12.000 árum síðan var þar stöðuvatn, um 40 kílómetra langt, og má enn sjá móta fyrir strandlínum þess hátt í hlíðum fjallanna.