Organska kemija

Izvor: Wikipedija

Organska kemija je grana kemije koja proučava spojeve ugljika koji čine živi svijet. To je relativno nova znanost jer je počela rasti tek početkom 19. stoljeća. Ugljik je u organskim spojevima uvijek četverovalentan. Danas je poznato preko 20 milijuna različitih organskih spojeva. Glavni je razlog tomu sposobnost ugljika da se na različite načine veže u prstenaste i lančaste molekule.

Sadržaj

1 Povijest
2 Organski spojevi
- 2.1 Svojstva
- 2.2 Podjela
  - 2.2.1 Prema strukturi
  - 2.2.2 Prema funkcionalnim grupama

[uredi] Povijest

Godine 1828. je njemački kemičar Friedrich Wöhler uspio iz anorganskog spoja dobiti organski spoj mokraćevinu ili ureu. U to doba mislilo se da je to nemoguće jer organski spojevi nastaju samo u živim bićima djelovanjem vis vitalis (žive sile). Do 19. stoljeća ljudi su mislili da je nemoguće sintetizirati organske spojeve u laboratoriju, no 1824. sintetizirana je oksalna kiselina, a par godina kasnije i urea.

[uredi] Organski spojevi

[uredi] Svojstva

Po svojoj strukturi, organski su spojevi uglavnom kovalentne nepolarne molekule. Atomi ugljika su uvijek četverovalentni, a kut između dva (od četiri) vezana atoma je 109.5°. Zbog nepolarne strukture organski se spojevi ne otapaju u vodi, nego u nepolarnim (organskim) otapalima. Tekući su organski spojevi zbog niskih vrelišta hlapljivi i zapaljivi.

[uredi] Podjela

[uredi] Prema strukturi

aciklički (alifatski) - atomi ugljika čine lančaste molekule.
- zasićeni - atomi ugljika su vezani samo jednostrukom kovalentnom vezom.
- nezasićeni - osim jednostruke, između atoma ugljika postoji i dvostruka i/ili trostruka kovalentna veza.
ciklički - atomi ugljika čine prstenaste molekule.
- karbociklički - prsten je građen samo od atoma ugljika.
  - zasićeni - atomi ugljika su vezani samo jednostrukom kovalentnom vezom.
  - nezasićeni - osim jednostruke, između atoma ugljika postoji i dvostruka kovalentna veza.
  - aromatski - u prstenu su jednostruka i dvostruka kovalentna veza poredane naizmjenično.
- heterociklički - u prstenu postoje i drugi atomi (koji se nazivaju heteroatomima) osim atoma ugljika (npr. atom kisika, dušika, sumpora...).